Ο λάκκος των δημοσίων επενδύσεων στη φορολογική φάβα…

Του ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΕΓΑ

Ο πρωθυπουργός εξήγγειλε πομπωδώς την μείωση του πρώτου φορολογικού συντελεστή για τα φυσικά πρόσωπα-ελεύθερους επαγγελματίες στο 9% για εισόδημα έως 10.000 ευρώ, ενώ μείωσε τον συντελεστή για τα Νομικά Πρόσωπα (εταιρείες) στο 24% από 28%.

Η εξαγγελία, όπως είναι φυσικό, συνέβαλε τα μάλα στην καλλιέργεια ενός φιλολαϊκού πρωθυπουργικού προφίλ. Ποιος, αλήθεια, δεν θα ήθελε να πληρώνει λιγότερους φόρους; Ωστόσο, όπως είναι φυσικό, αυτός ο δίκαιος και αναπτυξιακός στόχος κατακτάται με την πρόβλεψη για μικρότερες υποχρεώσεις. Όσο παραμένει η θηριώδης «υποχρέωση» για πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ μέχρι το 2022 και 2,2% ακολούθως για άλλα 40 χρόνια, αυτές οι, αναγκαίες σε κάθε περίπτωση, ελαφρύνσεις απλώς οδηγούν σε εκτροπή των στόχων. Και επ αυτού ο κ.Μητοτάκης όύτε έθεσε τον στόχο για μείωση των πλεονασμάτων κατά την ευρωπαϊκή του περιοδεία, ούτε –πολύ περισσότερο, ζήτησε εθνική συνδρομή προς τούτο από το υπόλοιπο πολιτικό προσωπικό.

Με την πρόσφατη εξαγγελία ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε μέτρα φοροελάφρυνσης, κυρίως για επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες, συνολικού ύψους 1,2 δις ευρώ… Αλλά καθώς τα μέτρα αφορούν τη φετινή χρήση (μόνο για τους μισθωτούς αφορούν από το 2020 και μετά, ενώ πρόκειται για μικρής εμβέλειας μέτρα), χρόνο κατά τον οποίων καταβλήθηκαν προκαταβολές φόρου με βάση τους προηγούμενους συντελεστές, η υστέρηση τελικά θα προσεγγίσει τα 2 δις ευρώ (ή άνω του 1% του ΑΕΠ).

Σε αυτή την περίπτωση ελλοχεύει ο κίνδυνος μεταφοράς του βάρους των φοροελαφρύνσεων σε άλλες-ξένες πλάτες. Αναφερόμαστε εδώ κυρίως στον υπαρκτό κίνδυνο περαιτέρω μείωσης, μέχρι εξαφανίσεως, των Δημόσιων Επενδύσεων (ΠΔΕ), ώστε και η «πίτα» των πλεονασμάτων (3,5%) να μείνει ακεραία κατά τις επιθυμίες των δανειστών και ο σκύλος να εμφανίζεται χορτάτος…

Με δεδομένο ότι οι ελεύθεροι επαγγελματίες έχουν προκαταβάλει φέτος το 100% του φόρου (2019), μια πρόβλεψη που ισχύει τα τελευταία χρόνια, ο φιλόδοξος στόχος της κυβέρνησης για εφάπαξ μείωση ορισμένων συντελεστών άμεσης φορολόγησης (ενώ δεν ανακοινώθηκε η μείωση των έμμεσων φόρων που είναι μια δικαιότερη παρέμβαση), απειλεί την υφιστάμενη δημοσιονομική ισορροπία. Και ίσως αποκαλύπτει αυτή η προχειρότητα και μια κυβέρνηση τουλάχιστον απαράσκευη, για να μην πει κανείς κάτι βαθύτερο…

Ας δούμε ορισμένα παραδείγματα για το πώς θα επηρεαστούν τα δημόσια έσοδα ( τόσο δυσμενώς μόνο το 2020 λόγω υψηλής προκαταβολής φόρου το 2019) :

1.Έστω ελεύθερος επαγγελματίας με εισόδημα 10.000 ευρώ το 2018 και το ίδιο εισόδημα φέτος ( ο οποίος δεν υπόκειται σε προκαταβολή φόρου 20%). Με την εκκαθάριση του περασμένου Ιουνίου (υποβολή φορολογικής δήλωσης) πλήρωσε 2.200 ευρώ για τα εισοδήματα της προηγούμενης χρονιάς και 2.200 ευρώ ως προκαταβολή για τα τρέχοντα (2019).

Στην εκκαθάριση του 2020 θα κληθεί να πληρώσει φόρο (για την τρέχουσα χρήση του 2019) 9% (από 22% που ίσχυε), άρα 900 ευρώ και φυσικά προκαταβολή φόρου (για το 2020 που θα εκκαθαριστεί το 2021) άλλα 900 ευρώ. (Δεν αναφερόμαστε στο τέλος επιτηδεύματος το οποίο παραμένει ανέπαφο).

Άρα, τον προσεχή Ιούνιο (2020) κατά την εκκαθάριση της δήλωσής του θα πρέπει να καταβάλει 1800 ευρώ, ενώ έχει πληρώσει προκαταβολή (για τα εισοδήματα του 2019) 2.200 ευρώ. Κατά συνέπεια το 2020 όχι μόνο δεν θα πληρώσει εφορία, αλλά το δημόσιο θα πρέπει να του επιστρέψει 400 ευρώ. Ποσό που θα συμψηφιστεί, τελικά, με το τέλος επιτηδεύματος (650 ευρώ) και το δημόσιο θα εισπράξει, με βάσει το παράδειγμά μας, μόλις 250 ευρώ.

2. Έστω ελεύθερος επαγγελματίας με μπλοκάκι (Δελτίο Παροχής Υπηρεσιών) με τζίρο 20.000 ευρώ το 2019. Με βάσει την ισχύουσα νομοθεσία προκατέβαλε το 20% σαν φόρο, ήτοι πλήρωσε 4.000 ευρώ φέτος.

Κατά την εκκαθάριση του 2020 παρουσιάζει καθαρό-φορολογητέο εισόδημα 10.000 ευρώ (50% έξοδα), άρα θα κληθεί να πληρώσει φόρο 900 ευρώ. Και καθώς η εφορία του παρακράτησε 4.000 ευρώ θα πρέπει να του επιστρέψει (μείον τα 650 ευρώ του τέλους επιτηδεύματος) 2.450 ευρώ. Παράδειγμα αρνητικού φόρο.

3.Εταιρεία (Νομικό Πρόσωπο) με κέρδη 100.000 ευρώ πέρυσι, το 2019 πλήρωσε φόρο και προκαταβολή για το 2019, 56.000 ευρώ. Λόγω του ότι ο νέος μειωμένος φορολογικός συντελεστής του 24% θα ισχύσει από φέτος, κατά την εκκαθάριση του 2020 θα πρέπει να πληρώσει, για τα ίδια κέρδη των 100.000 ευρώ φέτος, 48.000 ευρώ (φόρο και προκαταβολή) μείον τα 28.000 της (φετινής) προκαταβολής, ήτοι η εταιρεία του παραδείγματός μας θα πληρώσει 20.000 ευρώ. Και εν σχέση με τα 28.000 που πλήρωνε έως τώρα, τα έσοδα από τις επιχειρήσεις θα είναι μειωμένα κατά 28,5%!

Με δεδομένο ότι το 85% των περίπου 1.100.000 ελεύθερων επαγγελματιών δηλώνει εισόδημα κάτω από 10.000 ευρώ, καταλαβαίνει κανείς πού θα κινηθούν τα έσοδα του2020 από την συγκεκριμένοι κατηγορία φορολογουμένων.

Περιοριζόμαστε εδώ με τα φορολογικά… παράδοξα της νέας κυβέρνησης και δεν επεκτεινόμαστε, προς ώρας, στην σκαστή περίπτωση επιδότησης των μετόχων με μειωμένο κατά 50% φόρο (από 10% σε 5%) μερισμάτων. (Κάτι, εξάλλου, που είχε ξεκινήσει η προηγούμενη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ που μείωσε τον σχετικό φόρο από το 15% στο 10%). Αντί του ορθού να ενισχύεται (φοροελαφρύνσεις) η επιχείρηση προκειμένου να κάνει επενδύσεις, να πυροδοτηθεί την ανάπτυξη και να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας (π.χ. αφορολόγητο αποθεματικό).