Ο Δημήτρης Σαρρής μεγάλωσε στο Λυγουριό Αργολίδας. Έχει σπουδάσει Νομική και Ιστορία και είναι επίσης πτυχιούχος μουσικός. Με ιδιαίτερη έφεση στις ξένες γλώσσες, ταξιδεύει από το 2001 σε ολόκληρο τον κόσμο, σχεδιάζοντας, διοργανώνοντας και συνοδεύοντας ομαδικά ταξίδια. Απόφοιτος Σχολής Ξεναγών στο Περπινιάν, εργάζεται ως διπλωματούχος ξεναγός με πιστοποίηση στην Ελλάδα και στη Γαλλία.
Έχει συγγράψει τρεις ταξιδιωτικούς οδηγούς για τη Γαλλία (2012), τη Νορβηγία (2013) και την Πολωνία (2018), που κυκλοφόρησαν από τις Εκδόσεις Όραμα, καθώς και δύο συλλογές ταξιδιωτικών διηγημάτων που κυκλοφόρησαν από τις Εκδόσεις Στοχαστής: Το τραγούδι του Γκριό – Παράθυρο με θέα την Αφρική (2020) και Ουιραπουρού – Ταξίδι στη Λατινική Αμερική (2022). Δύο ανέκδοτα έργα του έχουν αποσπάσει επαίνους από την Πανελλήνια Ένωση Λογοτεχνών στις κατηγορίες Νουβέλα και Μυθιστόρημα.
Τι σας ώθησε να γράψετε το βιβλίο «Ο ήρωας του μουντιάλ», εκδόσεις Κάκτος;
Με ώθησε μια πραγματική ιστορία που διάβασα σε μια εφημερίδα πριν από περίπου έναν χρόνο. Και θεώρησα ότι είναι χρέος του κάθε ανθρώπου, του καθενός μας, με τα μέσα που διαθέτει και με τον τρόπο που θεωρεί σωστό να αναδείξει κάτι που έχει ένα συγκεκριμένο κοινωνικό αποτύπωμα και αποτέλεσμα. Είναι κάτι που μας αφορά και μας αγγίζει. Αυτό λοιπόν που με άγγιξε, το μετέτρεψα σε μια λογοτεχνική αφήγηση.
Ο τίτλος «Ο ήρωας του μουντιάλ», είναι συμβολικός ή δηλώνει κάτι κυριολεκτικά;
Σε πρώτη ανάγνωση ο τίτλος είναι συμβολικός. Αλλά αν διαβάσουμε το βιβλίο, θα δούμε ότι πραγματεύεται γενικά την έννοια του ηρωισμού και αφήνουμε στον ανάγνωση να αποφασίσει το τι σημαίνει ο όρος αυτός για τον καθένα.
Ποιες μικρές ιστορίες κρύβονται πίσω από τη λάμψη και τη δόξα του μουντιάλ;
Εδώ πρέπει να πούμε ότι δεν είναι μόνο οι ιστορίες των εργατών αλλά και πολλών άλλων που δεν βλέπουμε και δεν θα γνωρίσουμε ποτέ. Γύρω από τις ποδοσφαιρικές ομάδες, γύρω από τη λειτουργία των γηπέδων, την υποδοχή των επισκεπτών, την τροφοδοσία των ξενοδοχείων, γύρω από την αθλητική δημοσιογραφία και την τηλεοπτική κάλυψη, υπάρχουν χιλιάδες ανώνυμοι που αγχώνονται, πιέζονται , φτάνουν στα όριά τους, μόνο και μόνο για να φτάσει στους δέκτες μας το τελικό αποτέλεσμα μιας λαμπρής διοργάνωσης. Εμείς περιγράφουμε μόνο μία από αυτές τις ιστορίες…
Ποιοι άνθρωποι βρέθηκαν στο τεράστιο εργοτάξιο και είδαν το μεγαλεπήβολο έργο να παίρνει μορφή;
Χιλιάδες εργάτες κυρίως από τη Νότια Ασία αλλά και από αφρικανικές χώρες. Δίπλα τους μηχανικοί και εργοδηγοί από τις Δυτικές χώρες και όχι μόνο, από την Κίνα και από αλλού, καθώς και στελέχη πολυεθνικών και παράγοντες του αθλητισμού και διεθνών οργανισμών. Φυσικά, κάπου εκεί ήταν και οι αξιωματούχοι του ίδιου του κράτους – διοργανωτή.
Ο ΣινγκΡάι είναι ένας νταλίτ. Τι σημαίνει αυτή η λέξη στην χώρα του Νεπάλ;
Ο όρος Νταλίτ, με διάφορες παραλλαγές και υποκατηγορίες, χρησιμοποιείται στο Νεπάλ όπως και στην Ινδία για να περιγράψει την κατώτατη κάστα. Ονομάζονται και “ανέγγιχτοι” , αυτοί που δεν μπορούν να έχουν επαφή με τους υπόλοιπους, δεν έχουν πρόσβαση παντού, ζουν τον αποκλεισμό και την ταπείνωση, κάνουν τα πιο δύσκολα και ταπεινωτικά επαγγέλματα.
Οι συνθήκες στο Νεπάλ είναι δύσκολες. Οι περιγραφές που κάνετε στο βιβλίο ανταποκρίνονται και δίνουν μια εικόνα της κοινωνίας του Νεπάλ;
Γενικά ναι. Παρότι δεν πρόκειται για ρεπορτάζ δημοσιογραφικό, αλλά για λογοτεχνική προσέγγιση, οι πληροφορίες γενικά ισχύουν. Ίσως η πραγματικότητα να είναι και χειρότερη σε κάποια σημεία, ούτε καν κατανοητή από τις δικές μας κοινωνίες…
Χωρίς να έχει στον ήλιο μοίρα ο ΣινγκΡάι αποφασίζει να μεταναστεύσει. Πώς κατάφεραν τον Σινγκ να τον πείσουν να φύγει από τη χώρα του;
Νομίζω ότι το να πειστεί να φύγει ήταν το πλέον εύκολο και λογικό. Όλες οι ιστορίες που περιγράφονται στο βιβλίο για τη προηγούμενη ζωή του οδηγούν σε αυτή τη λύση. Αυτός ο νέος έζησε αποκλεισμούς λόγω καταγωγής, βρέθηκε σε ταπεινωτική θέση και δουλειές που δεν θέλει κανείς να κάνει. Όταν λοιπόν του προσφέρθηκε μια υπόσχεση για κάτι καλύτερο, αμέσως είπε το “ναι”.
Υπογράφει συμβόλαιο που δεν ξέρει ποιες είναι οι δεσμεύσεις και οι όροι του. Γιατί υπάρχει τέτοια εκμετάλλευση;
Υπάρχει εκμετάλλευση γιατί υπάρχει διακρατική συμφωνία ανάμεσα στη χώρα εξαγωγής εργατών και στη χώρα προορισμού. Αυτό γινόταν και παλιότερα με τους Έλληνες που πήγαιναν ως μετανάστες μακριά. Αυτό πάντοτε βασίζεται σε μια διακρατική συμφωνία και οι υπόλοιποι λεπτομερείς όροι όπως και το πρακτικό κομμάτι καλύπτεται από εταιρείες- μεσάζοντες που έχουν την κυβερνητική άδεια να το κάνουν.
Αποφασίζει να πάει στο Κατάρ ως εργάτης στα έργα που ετοιμάζουν για το μουντιάλ. Ποια είναι η ειδικότητά του και ποια η αμοιβή του;
Δουλεύει στην καθαριότητα των εγκαταστάσεων και των κοιτώνων. Δεν είναι στα άμεσα κατασκευαστικά έργα. Το να μάθεις ακριβώς πώς πληρώνονται αυτοί οι εργάτες είναι μια δαιδαλώδης διαδικασία καθώς οι εταιρείες φροντίζουν αυτές οι πληροφορίες να μην βγαίνουν προς τα έξω και κυρίως απαγορεύεται σε δημοσιογράφους να πλησιάσουν και να ρωτήσουν. Υπάρχει ένα πλέγμα “ομερτά” μέσα και από τα ίδια τα συμβόλαια που απλά μπερδεύει τις πληροφορίες που φτάνουν προς τα έξω. Δυστυχώς δεν υπάρχει σαφής απάντηση ως προς αυτό…
Όταν φτάνει και τον οδηγούν στο μέρος που θα μείνει για να εργαστεί καταλαβαίνει ότι θα ζήσει σε μια κόλαση. Πώς αντιδρά ο ΣινγκΡάι;
Δεν αντιδρά γιατί κινείται μηχανικά. Όπως οδηγούν το μελλοθάνατο στο ικρίωμα . Προσπαθεί να καταλάβει το τι γίνεται γύρω του και δεν συνειδητοποιεί εντελώς άμεσα το πού θα οδηγηθεί. Αλλά σίγουρα υπάρχει το “πάγωμα” της σκέψης και η διάψευση των ελπίδων πού κυριαρχούν ως συναισθήματα.
Οι περισσότεροι δουλεύουν στις δύσκολες συνθήκες κατασκευής των έργων και μερικοί σχεδιάζουν την απόδραση. Μπορείς να αποδράσεις στις συνθήκες μια δύσκολης επιβίωσης;
Το ζήτημα που τίθεται δεν είναι αν μπορείς να αποδράσεις, γιατί αυτό μπορεί ίσως να αναλυθεί και από την πρακτική- πιο πεζή- άποψη του όλου θέματος. Το ερώτημα είναι αν θέλεις να αποδράσεις και γιατί να θέλεις να αποδράσεις. Πρέπει να δούμε τις συνθήκες που οδηγούν έναν άνθρωπο στην εργασιακή εξαθλίωση, στην ταπείνωση και εν τέλει στην απόγνωση. Τότε, θα σκεφτεί και θα αποφασίσει την απόδραση και πλέον δεν έχει σημασία αν αυτή πετύχει ή όχι…