Χρήστος Μέγας
Μέχρι τέλους του έτους συμπληρώνονται οι ευνοϊκές προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, αλλά ο ασφαλισμένος συνταξιοδοτείται όποτε συμπληρώσει την κατάλληλη ηλικία ή όποτε το επιθυμεί.
Η «αρχή» αυτή ισχύει μετά το νέο ασφαλιστικό (ν.4387/16), καθώς φέτος ολοκληρώνεται ο χρόνος των μεταβατικών διατάξεων. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι όποιος/α δεν κάνει φέτος αίτηση για συνταξιοδότηση, θα χάσει τα ευνοϊκά όρια (το προνόμιο). Αντιθέτως, μπορεί να κάνει χρήση των μεταβατικών ορίων όποτε το επιθυμεί.
Αυτή είναι η αληθής ερμηνεία των ασφαλιστικών διατάξεων καθώς πολλοί ασφαλισμένοι σπεύδουν να παραιτηθούν και υποβάλλουν μαζικά αιτήσεις συνταξιοδότησης (υπάλληλοι ΕΦΚΑ, εκπαιδευτικού, δημόσιοι υπάλληλοι κ.α.)
Η μαζική φυγή εντείνεται επίσης τόσο από:
Α/την πανδημία και τον φόβο μην ασθενήσει κανείς καθώς είναι υποχρεωμένος να εργάζεται σε περιβάλλον με υψηλό συνωστισμό (εκπαίδευση) ή να έρχεται σε επαφή με το κοινό (ταμεία) και
β/«ασαφή» δημοσιεύματα και ανακοινώσεις «εργατολόγων» που κάνουν λόγο για λίγους μήνες (ακόμη) ευκαιριών για σύνταξη προ του 62ου έτους. Ενώ η αλήθεια είναι ότι όσοι φέτος συμπληρώνουν τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης (π.χ. 35ετία κ.λπ.) θεμελιώνουν ένα ευνοϊκότερο καθεστώς συνταξιοδότηση και εξέρχονται του εργασιακού βίου όταν συμπληρώσουν τα νέα ηλικιακά όρια (βλέπε ακολούθως) ή όποτε το επιθυμούν.
Υπό αυτά τα δεδομένα δεν χρειάζεται πανικός. Δεν μπορεί κανείς να αυξήσει την ηλικία του…
Φέτος είναι η τελευταία χρονιά που κατοχυρώνονται οι προϋποθέσεις για τα ευνοϊκά όρια ηλικίας για συνταξιοδότηση, καθώς από το 2022 η θεμελίωση αφορά το 62ο έτος ή μεταγενέστερα. Και μάλιστα με 40 έτη ασφάλισης (τουλάχιστον 33 πραγματικά και έως 7 πλασματικά, μέχρι και 12 στα δημόσιο).
«Κλειδί» για πρόωρη αποχώρηση είναι η αναγνώριση πλασματικού χρόνου ανηλίκων τέκνων (αφορά τις μητέρες στο δημόσιο και όλους τους ασφαλισμένους για τέκνα γεννηθέντα μετά το 2000) ώστε να συμπληρωθεί η 25ετία το 2010 και στρατού για την 35ετία (άνδρες).
Βασική προϋπόθεση για πρόωση έξοδο (πριν το 62ο έτος) είναι η συμπλήρωση και των δύο προϋποθέσεων (έτη ασφάλισης και συγκεκριμένη ηλικία) μεταξύ 18ης Αυγούστου 2015 έως τα τέλη του 2021. Όσοι είχαν, αθροιστικά, και τις δύο προϋποθέσεις μέχρι τις 18/8/15 βγαίνουν με τα παλιά, άκρως ευνοϊκά, όρια ηλικίας και όσοι τα συμπληρώνουν μεταγενέστερα συνταξιοδοτούνται σταδιακά (π.χ. συν 6 μήνες κάθε έτος) και το αργότερο στο 62ο έτος.
Εξαιρούνται βεβαίως οι οικοδόμοι, που βγαίνουν στο 60ό έτος με 4.500 ένσημα (3.600 οικοδομικά), οι εργαζόμενοι στα υπερβερέα καθώς και οι εργαζόμενοι στα βαρέα που βγαίνουν στο 62ο με μειωμένη (και στο 62ο με πλήρη, αλλά με 35 έτη ασφάλισης μαζί με τα πλασματικά και όχι 40 έτη -12.00 ένσημα- όταν πρόκειται για τις λοιπές ειδικότητες).
Με αυτά τα δεδομένα οι μεταβατικές διατάξεις διαμορφώνονται ως εξής:
Δημόσιο
1. Συνταξιοδότηση με 37 χρόνια ασφάλισης. Ασφαλισμένοι με ένσημα ΙΚΑ, ΤΕΒΕ κ.λπ. πριν από το 1983 και διορισμό μετά το 1983 βγαίνουν με συνολικό χρόνο ασφάλισης 37 έτη (Δημοσίου και άλλων Ταμείων). Το όριο ηλικίας καθορίζεται με βάση το 55ο έτος. Ασφαλισμένος με 37 χρόνια το 2017 θα συνταξιοδοτηθεί στα 57,8. Με 37 έτη το 2018, θα συνταξιοδοτηθεί 58,6 ετών. Ενώ με 37 έτη φέτος, θα βγει στα 61,2. Στα 37 έτη συμπληρώνονται με εξαγορά και της στρατιωτικής θητείας.
2. Συνταξιοδότηση με 35ετία. Ασφαλισμένοι πριν από το 1983 με 35ετία από 19/8/2015 και μετά συνταξιοδοτούνται με το όριο ηλικίας που ισχύει όταν κλείσουν και το 58ο έτος. Δηλαδή με 35 έτη το 2016 και ηλικία 58, σύνταξη στα 59 ετών.
3. Ασφαλισμένοι με 25ετία το 2011 παίρνουν μειωμένη στα 56 και πλήρη εφόσον συμπληρώσουν 36 έτη και με όριο ηλικίας καθορίζεται με βάση το έτος που θα έχουν συμπληρώσει και το 58ο έτος και τα 36 έτη. Για παράδειγμα ασφαλισμένος 58 ετών το 2018, που συμπληρώνει όμως τα 36 έτη το 2020, θα συνταξιοδοτηθεί στο 61ο έτος. Με 36 έτη φέτος, βγαίνει στο 61ο και 6 μήνες
4. Μητέρες με ανήλικο και 25ετία ως το 2010. Το νέο όριο καθορίζεται από το έτος που κλείνουν την ηλικία των 50. Με ηλικία 50 το 2018, σύνταξη στα 60,2 και το 2021 στα 65,3 (εάν, εν τω μεταξύ, δεν έχουν συμπληρώσει τις προϋποθέσεις με 25ετία).
5. Γονείς με 25ετία το 2011 και ανήλικο τέκνο είτε το 2011 είτε μετά το 2011. Παίρνουν σύνταξη (πλήρη) και οι άνδρες και οι γυναίκες με το όριο ηλικίας που ισχύει όταν κλείσουν τα 52. Με ηλικία 52 το 2016, σύνταξη στα 56,9. Με ηλικία 52 το 2020, σύνταξη στα 63,7.
6. Γονείς με 25ετία το 2012 και ανήλικο τέκνο είτε το 2012 είτε μετά το 2012. Βγαίνουν με το όριο ηλικίας που ισχύει όταν κλείσουν τα 55. Με ηλικία 55 το 2018, σύνταξη στα 61. Με ηλικία 55 το 2019 σύνταξη στα 62 και 6 μήνες.
Πλασματικά
Προσοχή: Οι γονείς έχουν δικαίωμα να εξαγοράσουν πλασματικούς χρόνους ώστε να έχουν την 25ετία το έτος που ισχύει το χαμηλότερο όριο ηλικίας. Για παράδειγμα γυναίκα που είχε 25 έτη το 2012 και δύο παιδιά, μπορεί να αναγνωρίσει 2 έτη ώστε να έχει την 25ετία το 2010.
Ωστόσο, αν μία γυναίκα είχε ανήλικο και 25ετία (με την αναγνώριση πλασματικού χρόνου από το παιδί) το 2010 και είναι σήμερα 56 ετών, αποχωρεί με σύνταξη (γιατί ήταν 50 ετών το 2015 και μπορούσε να βγει τότε).
7.Με πρόωρη σύνταξη στα 55, 56 και 58 από το Δημόσιο βγαίνουν οι γυναίκες με 25ετία ως το 2010. Το όριο για πλήρη είναι το 60ό έτος και για μειωμένη διατηρείται το 55ο και μετά τις 19/8/2015 όπως προκύπτει με ερμηνευτική εγκύκλιο του Δημοσίου.
8.Σύνταξη ανδρών και γυναικών δημοσίων υπαλλήλων με 25ετία το 2011 και το 2012. Για πλήρη θα πρέπει πρώτα να κλείσουν το 61ο έτος και το 63ο έτος. Για μειωμένη τα όρια είναι 56 και 58 και δεν αλλάζουν σύμφωνα με ερμηνεία του ΓΛΚ, μέχρι νεωτέρας.
Ιδιωτικός τομέας
9. Ασφαλισμένος με 10.500 ένσημα (ή 35 έτη ασφάλισης οι ελεύθεροι επαγγελματίες) ως το 2010 ή το 2011 (πραγματικά ή και πλασματικά) και ηλικία 58 ετών μετά τις 19/8/2015 αποχωρεί στα 58,6. Αν τα 58 τα κλείσει φέτος βγαίνει το 61ό και 6 μήνες.
10. Ασφαλισμένος με 10.500 ένσημα το 2012, συνταξιοδοτείται αφού κλείσει τα 59. Αν τα έχει κλείσει από τις 19/8/2015 μέχρι 31/12/2021, τα νέα όρια για σύνταξη είναι από 59,6 ως 61,8 ετών (φέτος). Από 1/1/2022 όλα τα όρια θα πάνε στο 62ο έτος.
11. Ασφαλισμένος με 10.000 ένσημα ως το 2012 βγαίνει στη σύνταξη αφού κλείσει το 62ο και το 63ο έτος με πλήρη. Αν τα κλείσει από τις 19/8/2015 μέχρι 31/12/2021, τα νέα όρια για σύνταξη με 33,3 έτη είναι από 63,6 ως 66,6 ετών.
12. Γυναίκα με 10.000 ένσημα ως το 2012, αν συμπλήρωσε την ηλικία 57-58,5 από τις 19/8/2015 μέχρι 31/12/2021, θα μπορεί να συνταξιοδοτηθεί μεταξύ 59,2 ως 65,1 ετών.
13.Στις περιπτώσεις ασφαλισμένων σε πρώην ταμεία ΔΕΚΟ και Τραπεζών, «κλειδί» για τη συνταξιοδότηση πριν τα 62 θεωρείται η 25ετία και η 35ετία. Έτσι, παλαιοί ασφαλισμένοι που προσλήφθηκαν μετά το 1983 σε τράπεζα, ΔΕΗ, ΟΤΕ ή άλλες ΔΕΚΟ ή ασφαλίστηκαν σε Ταμεία Τύπου κατοχυρώνουν την έξοδο με 35 έτη και με τα όρια ηλικίας που ισχύουν όταν γίνουν 58 ετών.
14. Γυναίκα (ασφαλισμένη προ του 1993) με 3.600 βαρέα ένσημα το 2010 έχει θεμελιώσει το 55ο έτος και μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με την συμπλήρωση αυτού του ορίου (και 4.500 ένσημα, μαζί με τα πλασματικά κατά την «έξοδο»). Με τις ίδιες προϋποθέσεις το 2011 στο 56ο έτος και στο 57ο έτος αν τα 3.600 ένσημα (12 έτη ΒΑΕ) έχουν συμπληρωθεί το 2012. Τα μεταβατικά αυτά όρια καταργούνται και από το 2013 και μετά οι γυναίκες με ΒΑΕ ( 15ετία ή 4.500 ένσημα) συνταξιοδοτούνται στο 62ο έτος όπως και οι άνδρες συνάδελφοί της…
15.Τα μεταβατικά όρια είναι σημαντικά για τις μητέρες, εργαζόμενες στον ιδιωτικό τομέα, που είχαν 5.500 ένσημα το 2010 και ανήλικο ταυτόχρονα. Όποια είχε συμπληρώσει το 50ό έτος μέχρι 18/8/2015 συνταξιοδοτείται ανά πάσα στιγμή.
16. Μητέρα με ανήλικο το 2011 και 18,4 έτη ασφάλισης, μαζί με τέσσερα πλασματικά έτη, μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με την συμπλήρωση του 52ου έτους, στην περίπτωση που γεννήθηκε προ της 18ης Αυγούστου του 1963.
17. Αντιστοίχως, με ανήλικο και 5.500 ένσημα το 2012 η ηλικία συνταξιοδότησης από το 55ο έτος (μειωμένη) το 2012, οπότε συνταξιοδοτούνταν η μητέρα που είχε γεννηθεί μέχρι τις 18/8/1960, σήμερα έχει διαμορφωθεί στο 650 και 6 μήνες.