Του Χρήστου Μέγα
Ακριβώς πριν 6 χρόνια (1/2/2015) κατέρρευσε το ιστορικό Γεφύρι της Πλάκας. Αυτές τις ημέρες οι κάτοικοι ενός γειτονικού χωρίου, της γραφικής Δαφνωτής, νοιώθουν πραγματικά να χάνουν το έδαφος κάτω από τα πόδια τους. Μια ολόκληρη πλαγία ροβόλησε στον Άραχθο, τροποποιώντας τον ρου του ποταμιού.
Θα πείτε είναι φυσικά φαινόμενα. Όπως η κατάρρευση του Γεφυριού δεν ήταν φυσικό φαινόμενο, παρά επιταχυνόμενο αποτέλεσμα της χρόνιας αδιαφορίας των αρχών, έτσι και η δεξιά πλευρά του Αράχθου χάνεται μέρα με την ημέρα προς το ποτάμι γιατί δεν γίνονται όλα όσα οι επιστήμονες έχουν επισημάνει. Είναι το «έργο» των δικών μας παραλείψεων και της ενδημικής αδιαφορίας…
Ο παππούς μου είχε ένα λόγγο με πλατάνια στο έμπα του Μονολιθίου, για τις σκεπές των σπιτιών της οικογένειας. Τώρα ο μισός βρίσκεται 500 μέτρα πιο κάτω και ο υπόλοιπος στην κοίτη του Αράχθου ή στον βυθό του Αμβρακικού.
Στην Πλατανούσα, σαν χαίνουσα πληγή και θεία απειλή για τις (περιβαλλοντικές) βλασφημίες των ανθρώπων, αιωρείται στο βράχο πάνω από τον δρόμο το Ιερό της Αγίας Παρασκευής, καθώς το καθολικό του Ναού βρέθηκε πριν περίπου 60 χρόνια στο Ποτάμι.
Ο μοναδικός, δυστυχώς, δρόμος προς το Τζουμέρκα, μετά τη Ροδαυγή βυθίζεται κάθε λίγο και λιγάκι από τα υπόγεια ύδατα που κατατρώει εσωτερικά τα σαθρά εδάφη των ριζών του Ξηροβουνίου.
Ίσως η φύση παρενέβη αδηφάγα περισσότερο στην δυτική όχθη, που με επιμονή κατατρώει ο Άραχθος εδώ και δεκαετίες, αλλά και στο Τζουμέρκο απέναντι δεν είναι λίγα τα προβλήματα. Η διάβρωση είναι αποτέλεσμα της εγκατάλειψης από τους ανθρώπους, αυτούς που συντηρούσαν τον τόπο με τις πεζούλες και την αξίνα, αλλά υποβοηθήθηκε και από την αδιαφορία των υπευθύνων. Οι μελέτες του ΙΓΜΕ και της ΔΕΗ για την διευθέτηση της κοίτης και οι αποστραγγιστικές παρεμβάσεις στην Ανατολική πλευρά του Ξηροβουνίου αραχνιάζουν στους φωριαμούς της Διοίκησης.
«Να μην έχουμε την τύχη του Γεφυριού» είναι η φωνή αγωνίας του δραστήριου Προέδρου του χωριού Γιώργου Παίδαρου. Θα πείτε το Γεφύρι ξανάγινε. Δεν είναι το ίδιο. Ούτε κάθε φορά θα επιδεικνύουμε την ίδια αδιαφορία αναμένοντας, δήθεν, άλλο αποτέλεσμα από την καταστροφή…
Όμως εδώ, πέραν της ιστορίας, έχουμε και ανθρώπους, υπάρχει ο κίνδυνος αφανισμού ολόκληρων οικισμών, να βρεθεί όλος αυτός ο όγκος χωμάτων στο Πουρνάρι, να διαλυθεί το υπόγειο αλάτι και να κάνει το Αμβρακικό νεκρά θάλασσα…
Γι αυτό και δεν αρκεί να προσευχόμαστε να σταματήσει να βρέχει. Ο Θεός θα κάνει την δουλειά του, αρκεί εμείς με την κλιματική αλλαγή να μην τα βάζουμε μαζί… Του. Και μόλις σταματήσει και σταθεροποιηθεί ο τόπος, πρέπει να ανασυρθούν τα παλαιά σχέδια, να εμπλουτιστούν με νέες μελέτες και να σκύψουν όλοι πάνω σε ένα πρόβλημα υπερτοπικό. Δεν αφορά μόνο την Δαφνωτή, αλλά ευρύτερα τον Νομό, ολόκληρη την Νότια Ήπειρο και την περιβαλλοντική ισορροπία του όμορφου, πλην πάγια εγκαταλελειμμένου, αυτού τόπου.
Πρέπει ολόκληρος ο διοικητικός μηχανισμός να δράσει συντονισμένα ώστε να διευθετηθεί η κοίτη του Αράχθου σε συγκεκριμένες περιοχές. Να διαμορφώσουν αλλιώς τη ροή του ποταμιού για να μην υπονομεύει τα ριζά και τα χωριά του Ξηροβουνίου, να σωθεί η δεξιά όχθη και οι πανέμορφοι οικισμοί από τη Σκούπα μέχρι το Μονολίθι, από τη διάβρωση. Να γίνουν αποστραγγιστικά έργα.
Και αφού σωθεί ο τόπος από την διάβρωση και την κατολίσθηση, να βελτιωθεί και ο οδικός άξονας να πηγαίνουν οι άνθρωποι στις δουλειές τους, να επισκέπτονται τα σπίτια τους, να χαίρονται οι γέροντες να αγκαλιάζουν τα παιδιά και τα εγγόνια τους, να μείνει ζωντανός ο τόπος μας!
