Γράφει ο Χρήστος Μέγας*
Ρωτούν τους λοιμωξιολόγους, τους γιατρούς, τους ειδικούς της υγείας γιατί, παρά το «κλείδωμα» της αγοράς, δεν υποχωρεί (τόσο) η πανδημία; Τι φταίει;
Ωστόσο, η πληροφορία αυτή έρχεται από την αγορά. Μπορεί για ορισμένες ειδικότητες να είναι υποφερτό να κάθονται στο σπίτι. Μη εξαιρουμένων και των ειδικών της υγείας που συνήθως εξαρτούν τα εισοδήματά τους από το σταθερό δημόσιο. Για τους επαγγελματίες όμως μοιάζει καταστροφικό. Γιατί έχουν την εμπειρία της περασμένης άνοιξης. Όταν «βγήκαν» από την καραντίνα, οι συνήθειες είχαν πια αλλάξει.
Έτσι πίεζαν, κυρίως ο τουρισμός, να μην κλείσει η αγορά το τετραήμερο της 28ης Οκτωβρίου. Τώρα ζητούν να ανοίξουν νωρίτερα, ακόμη και εάν παραμείνουν κλειστά τα σχολεία (που δεν ευθύνονται για την διασπορά…). Έστω και εάν είναι σχεδόν βέβαιο ότι ένα πρόωρο άνοιγμα, όπως στην πρώτη καραντίνα, θα σημάνει ένα νέο «κλείδωμα» όταν είναι να ανοίξουν τα σχολεία (που δεν φταίνε…). Κοινωνικός αυτοματισμός με επιδημιολογική σφραγίδα..
Πολλοί από αυτούς κινούνται καθημερινά στους δρόμους.
Πρόσθετα, για τους μικρούς επιτηδευματίες και επιχειρηματίες ο ορίζοντας τώρα μοιάζει ακόμη πιο γκρίζος. Για το δεύτερο «κλείδωμα» οι επιχειρήσεις δεν έχουν λάβει, μέχρι στιγμής, τίποτα. Η «επιστρεπτέα προκαταβολή 5» (για το τρέχον «κλείδωμα») θα δοθεί τον Ιανουάριο, όταν θα απειλούμαστε με το 3ο κύμα πανδημίας. Οι επιστήμονες-ελεύθεροι επαγγελματίες (Δικηγόροι, Μηχανικοί κ.α.) δεν γνωρίζουν εάν και πότε θα λάβουν τα 400 ευρώ (ή θα δοθούν μόνο στους πιο νέους εξ αυτών…). Τα πολλά λεφτά της επιστρεπτέας «3» και «4» τα πήραν οι μεγάλες επιχειρήσεις. Έχουν γιγαντώσει ισολογισμούς από τις «επιστροφές» και σε ορισμένες περιπτώσεις ετοιμάζονται να δώσουν μέρισμα… Ούτε λίγο-ούτε πολύ, μερίσματα από την διόγκωση του δημοσίου χρέους στο 210% του ΑΕΠ και από το έλλειμμα στο 11%…
Αντιθέτως, οι μικροί έμποροι και οι βιοτέχνες γνωρίζουν καλά πώς «σαν βγουν από αυτή τη φυλακή κανείς (πελάτης) δεν θα τους περιμένει», όπως λέει και ο ποιητής. Βλέπουν τους τζίρους να μετακινείται και να εγκαθίσταται στο e-shopping, τους μεγάλους «παίχτες», τα Harrod’s…
Για τους ειδικούς της υγείας, για τον Λαό, προέχει το ασφαλές άνοιγμα. Πράγμα λογικό. Για τους μικρούς εμπόρους και επιχειρηματίες, η εξίσωση έχει και έναν άλλο παράγοντα: μετάθεση λειτουργίας σημαίνει εγκατάλειψη της εταιρείας και οριστικό λουκέτο.
Όλοι αυτοί, οι πολύ μικροί της (εμπορικής-παραγωγικής) επιχειρηματικότητας είναι 800.000 οικογένειες στην Ελλάδα. Και απασχολούν άλλους 1.530.000 μισθωτούς. Δηλαδή πάνω από το μισό ενεργό (εργατικό) δυναμικό εξαρτάται από τις πολύ μικρές επιχειρήσεις. Πολλοί από αυτούς κινδυνεύουν.
Και επειδή το χρήμα, όπως και ο Θεός, δεν κοιμάται, είναι όλοι αυτοί που αναζητούν τρόπους να γαντζωθούν στην επιχειρηματική ζωή. Όσο το διακύβευμα είναι ο επιχειρηματικός θάνατος, οι οριζόντιες απαγορεύσεις δεν πιάνουν. Οι επαγγελματίες είναι στο δρόμο. Το δείχνει η κίνηση, βλέπουμε καθαρά τι συμβαίνει στη Λατινική Αμερική που οι άνθρωποι είναι συνεχώς «έξω» προκειμένου να επιζήσουν…
Αν αυτοί οι άνθρωποι ελάμβαναν εγκαίρως κάποιες ενισχύσεις, αν η πολιτεία διενεργούσε 100.000 τεστ την ημέρα και είχε χαρτογραφήσει «απ΄ άκρου εις άκρον» την χώρα, καθηλώνοντας τα κρούσματα στο σπίτι, σαφώς η δημόσια υγεία θα είχε προστατευτεί και η οικονομία θα άντεχε. Δεν θα κόστιζαν δα τα τεστ περισσότερο από τις σποραδικές και ασύμμετρες οικονομικές ενισχύσεις…
Μπορεί, για όσους βλέπουν μόνο «δείκτες» και διαβάζουν απλώς στατιστικές, η μικρή επιχειρηματικότητα να είναι αντιπαραγωγικά ανεπτυγμένη στην Ελλάδα (το 97,4% είναι επιχειρήσεις με λιγότερους από 9 εργαζομένους) αλλά:
-Δημιουργεί 2 στις 3 θέσεις μισθωτής εργασίας.
-Εκτονώνει τις πιέσεις στην αγορά εργασίας (ανεργία).
-Κινητοποιεί δυνάμεις.
-Κυρίως όμως αποτελεί εγγύηση επαγγελματικής, οικονομικής και κοινωνικής κινητικότητας (από μισθωτός ή υποαπασχολούμενος σε μικρό επιχειρηματία). Και αυτή είναι η εγγύηση του δημοκρατικού πολιτεύματος. Η μεσαία τάξη έχει σαφή ταξικά συμφέροντα, ενδιαφέρεται για πολιτικά φιλελεύθερες-προοδευτικές λύσεις, τυχόν ανισορροπίες αυξάνουν τα ρίσκα.
Γιατί οι πρόδρομοι πολιτικοί δείκτες, που δεν είναι άλλοι από τα δημοσιογραφικά σημαίνονται, μοιάζουν αποκαρδιωτικοί. Πόλωση μεταξύ εμβολιασμών και «αντιεμβολιαστών», αντί να εξηγήσουμε ότι όντως είναι ένα εντελώς νέο εμβόλιο που περιέχει «μήνυμα» (σ.σ.: messenger σημαίνει το m προ του RNA), αλλά ολόκληρη η επιστήμη εισηγείται ότι είναι ασφαλές και δεν επηρεάζει ούτε αλληλεπιδρά με το DNA μας. Έχουμε ακόμη αντιπαράθεση για τα ναρκωτικά του Notis, τις ιστορίες συνωμοσίας…
Ας επανέλθουμε λοιπόν στα ουσιώδη: την υγεία, την κοινωνία, την οικονομία και τους νέους (προοπτική). Γιατί στο τέλος θα κατηγορήσουμε τους μικρομεσαίους, εκτός από την… παραοικονομία, και για την πανδημία. Ας μην ενοχοποιούμε ο ένας τον άλλο. Όλοι «φυλακισμένοι» είμαστε. Ας τους καταλάβουμε και ενισχύσουμε…
Η πανδημία δεν είναι ευκαιρία να ξεμπερδεύουμε με τις μικρές και ατομικές επιχειρήσεις…
* Ο Χρήστος Μέγας είναι Δημοσιογράφος, Γραμματέας του Τομέα Εργασίας του ΚΙΝΑΛ
—
Χ.Μ.