του Εμμανουήλ Γ. Μαύρου
Σκηνοθέτης – Συγγραφέας
Απλά μαθήματα καθημερινής τρέλας, που φέρνουν απογοήτευση καθώς μπαίνει το φθινόπωρο και αποφάσεις που δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτές, από κανένα συντοπίτη – πατριώτη, όταν του στερείς τη χαρά των αισθήσεων που μπορούν να απολαύσουν η όραση και η ακοή του.
Άρτα ή Μάλτα;
Το μόνο σίγουρο είναι ότι κάνει μια όμορφη ρίμα σε ένα ωραίο ζεμπέκικο με δόση από φτωχό βιολί και μπόλικη γίδα βραστή και δώσε στον κόσμο κακόηχη διασκέδαση με πολύ χορό και τσαρούχι – δίχως βέβαια να είναι απαραιτήτως κακό.
Περί αποφάσεως για το κλείσιμο των πολιτιστικών διοργανώσεων στο κάστρο της Άρτας ο λόγος.
Και θα με ρωτήσεις αναγνώστη μου, πόθεν κολλάει η Μάλτα; Εκτός από την ρίμα, ένα τσιγάρο δρόμος, με κοινά σημεία και αλήθειες που κάποιος αν τις διαβάσει θα καταλάβει πως πίσω από κάθε εφορία αρχαιοτήτων και κάθε αρχή υπάρχουν άνθρωποι που ο εγκέφαλος συγκεντρώνει πίτουρα αντί για φαιά ουσία.
Για την ιστορία, που πάντα χρειάζεται σε αυτές τις περιπτώσεις, να αναφέρω πως το κάστρο της Άρτας αποτελεί το πιο αντιπροσωπευτικό δείγμα της μεσαιωνικής ιστορίας της πόλης. Ο δε λοφίσκος στον οποίο είναι κτισμένο, θεωρήθηκε στρατηγική θέση από την εποχή των αρχαίωνΑμβρακιωτών, γι’ αυτό εκτός απ’ το φρούριο της ακρόπολης που είχαν στο λόφο Περάνθη, περιβάλανε και την κάτω πόλη με τείχος που περνούσε παρόχθια στη βόρεια καμπή του Αράχθου. Πάνω σε αυτιά τα θεμέλια του αρχαίου τείχους της Αμβρακίας υψώθηκε το νεότερο κάστρο στα χρόνια του Δεσποτάτου της Ηπείρου το ο 1230 μ.Χ τον Μιχαήλ Β’. Οι δε Οθωμανοί δεν το άφησαν ανεκμετάλλευτο και το ενίσχυσαν την περίοδο της αυτοκρατορίας τους αναγνωρίζοντας την στρατηγική του θέση. Μάλιστα εκτός από φρούριο το χρησιμοποίησαν ως φυλακή.
Το 2018 βρέθηκα στην πόλη για τα γυρίσματα ενός ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους. Περιηγήθηκα αρκετές ώρες στο κάστρο, δίχως φυσικά ποτέ να δω τα σημεία που φυλακίστηκαν ο στρατηγός Ιωάννης Μακρυγιάννης, ο Γεώργιος Ακροπολίτης και ο Αλέξιος Στρατηγόπουλος.
Δεν ζητώ απάντηση γιατί δεν τα είδα, σίγουρα οι αρμόδιοι θα έχουν τους λόγους τους. Βέβαια μιλάμε για μια ασημαντότητα. Ποιος να ήταν άραγε αυτός ο Μακρυγιάννης που φυλακίστηκε εκεί και η παγκόσμια ιστορία δέχτηκε τα απομνημονεύματά του ως την πιο βασική ιστορική πηγή αναγέννησης της νεότερης Ελλάδας;
Πριν τελειώσω το κάπνισμα του τσιγάρου μου βρίσκομαι στην Μάλτα. Τα μεσαιωνικά κτίρια της καθώς και το κάστρο της με την ονομασία Φρούριο Μανοέλ, χτισμένο από τους Ιωαννίτες Ιππότες μεταξύ 1723 και 1755, υπό τις διαταγές του Μεγάλου ΜάγιστρουΜανοέλ ντε Βιλιένα. Στη διάρκεια δε του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου τα τείχη του φρουρίου, οι στρατώνες, καθώς και το παρεκκλήσι υπέστησαν μεγάλες ζημιές από τους γερμανικούς βομβαρδισμούς. Το 2010 ολοκληρώθηκαν οι εργασίες αναπαλαίωσης, ενώ κατά την διάρκεια των εργασιών ήταν επισκέψιμο και όχι μόνο, λειτουργούσε για πολλές κινηματογραφικές ταινίες, θεατρικά και μουσικά δρώμενα, τηλεοπτικές σειρές και διαφημιστικά ως σκηνικό κι πολιτιστικός χώρος.
Βρες λοιπόν το λάθος κι αν δεν μπορείς θα σε βοηθήσω και δεν θα σε κουράσω άλλο με τις αράδες μου.
Η Μάλτα είναι ένα νησί και αυτόνομο κράτος με πληθυσμό 493.559 κατοίκων, η Άρτα είναι ένας νομός στην Ελλάδα με πληθυσμό 21.895. Η Μάλτα ένα νησί όπου παράγει μόνο το 20% των αναγκών της σε τρόφιμα και με ένα κάστρο, τα μπαρόκ παλάτια, τους Χριστιανικούς καθεδρικούς ναούς, τις στρατιωτικές οχυρώσεις και τις παλιές αραβικές ακροπόλειςκατάφερε να γίνει το Hollywoodτης Μεσογείου από τα μέσα της δεκαετίας του 70’ μέχρι σήμερα. Ένας αριθμός αρκεί: 29ο πιο πλούσιο νησί – χώρα στον κόσμο με κατά κεφαλήν ελάχιστο εισόδημα €31,000 ανά έτος.
Η πόλη της Άρτας έχει ακριβώς όλα τα παραπάνω όπως κάστρα, ακροπόλεις, παραδοσιακούς οικισμούς, δάση κλπ και όμως ανήκει στην Περιφέρεια της Ηπείρου που για χρόνια θεωρείτε από την ΕΛΣΤΑΤ ότι το κατακεφαλήν εισόδημα βρίσκεται στα όρια της φτώχειας.
Τι να σχολιάσει κανείς και γιατί τα αναφέρω όλα αυτά; Παρά μόνο Άρτα – Μάλτα ένα τσιγάρο δρόμος… Και εξηγούμαι:
Διάβασα προσεκτικά την ανακοίνωσή του Δήμου Άρτας που αναφέρει χαρακτηριστικά πως: «η Εφορεία Αρχαιοτήτων Άρτας έχει την τελική ευθύνη και δικαιοδοσία τόσο για την αδειοδότηση όσο και για τους όρους χρήσης των σχετικών εγκαταστάσεων, συμπεριλαμβανομένου και του θεάτρου του Κάστρου».
Λοιπόν αρμόδιοι ένθεν κι ένθεν, εκείθεν και εντεύθεν, το κάστρο ανήκει στους πολίτες της Άρτας, στην ιστορία του και στην πολιτιστική σκέψη και έκφραση. Δεν ανήκει σε κανένα αρμόδιο. Ο αρμόδιος είναι υπεύθυνος μόνο για την συντήρηση, την φύλαξη και την ανάδειξή των ιστορικών και πολιτιστικών θεμάτων και δρωμένων του χώρου. Αν όπως υποστηρίζετε το μικρό θέατρο εντός των τειχών έχει κάποια προβλήματα λειτουργικότητας, τότε παραιτηθείτε. Όσα χρόνια κρατάτε αυτήν την θέση και δεν το έχετε φροντίσει μπορείτε απλά να παραιτηθείτε ως μη ικανοί για την ασφάλεια και την λειτουργικότητα του χώρου. Η απόφαση αυτή «περί παύσης λειτουργίας του θεάτρου ως χώρος διεξαγωγής εκδηλώσεων και άλλης πολιτιστικής του αξιοποίησης από την Εφορεία Αρχαιοτήτων στο πλαίσιο της ένταξης και χρηματοδότησης του από το πρόγραμμα Interreg Ελλάδα–Ιταλία», δείχνει απλά ανικανότητα πολιτιστικής διαχείρισης χτίζοντας ένα πλατωνικό τείχος στο πολιτισμό, στη σκέψη, στην πράξη και στην έκφραση. Με απλά λόγια χτίζετε ένα τείχος στην παιδεία!
Περίπου 18 χρόνια κράτησε η αναπαλαίωση στο αντίστοιχο κάστρο στην Μάλτα και δεν σταμάτησε καμία δραστηριότητα όχι μόνο σε αυτό αλλά και στα υπόλοιπα μεσαιωνικά κτίρια του νησιού. Δεν χρειάζεται κόπο παρά μόνο μυαλό χωρίς πίτουρα και τρόπο.
Κλείνοντας για την ιστορία, στα μνημεία της Μάλτας που είναι όλα τους πολιτιστικά κέντρα, αρκεί μια ηλεκτρονική αίτηση με την απαραίτητηέκθεση ασφάλειας που χρειάζεται να παρέχει ο ιδιώτης και μια κατάθεση εγγύησης με το τελικό ποσό να διαμορφώνεται ανάλογα την χρήση, για να εγκριθεί η άδειαχρήσης του χώρου μέσα σε ένα 24ωρο.
Τι Άρτα; Τι Μάλτα; ¨Ένα τσιγάρο δρόμος…
Φιλιά στους αρμόδιους!