Ο Στέλιος Μάινας γεννήθηκε στην Ερμούπολη της Σύρου, αλλά μεγάλωσε στον Βύρωνα. Σπούδασε διοίκηση επιχειρήσεων και παράλληλα έκανε ερασιτεχνικό θέατρο, αποφασίζοντας να ασχοληθεί επαγγελματικά με το θέατρο. Τελείωσε τη Δραματική Σχολή Βεάκη και ακολούθως έμεινε τρεις σεζόν στο Δημοτικό Θέατρο Καλαμάτας, με διευθυντή τον αείμνηστο Νίκο Χαραλάμπους. Κατόπιν πήγε στο Θεσσαλικό Θέατρο και μετά στα θέατρα της Αθήνας, όπου εργάζεται έκτοτε. Το 1998 τιμήθηκε με το Βραβείο Κοινού του Αθηνοράματος για την ερμηνεία του στο έργο του Κλοντέλ Ο κλήρος του μεσημεριού. Στην τηλεόραση συμμετείχε σε πολλές σειρές, μεταξύ των οποίων: Οι Μεν και οι Δεν, Είμαστε στον αέρα, Μαύρα μεσάνυχτα, Το νησί. Στον κινηματογράφο πρωταγωνίστησε σε πολλές ταινίες, μεταξύ των οποίων Βαλκανιζατέρ του Σωτήρη Γκορίτσα και Πολίτικη κουζίνα του Τάσου Μπουλμέτη. Το 2015 βραβεύτηκε από την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου για την ερμηνεία του στην ταινία Τετάρτη 04:45 του Αλέξη Αλεξίου. Ασχολείται με τη συγγραφή και βιβλία του κυκλοφορούν από το 2010. Το τελευταίο του μυθιστόρημα, Αρόδου, κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις Εκδόσεις Ψυχογιός και μας έδωσε την αφορμή για την ακόλουθη συνέντευξη.
Πώς ξεκίνησε η ιδέα της συγγραφής του Αρόδου;
Πριν από μερικά χρόνια, ο γιος μου έκανε γύρισμα κάποιες μέρες για την πτυχιακή του ταινία στο ιστορικό Hellas Liberty, το πλοίο-μουσείο του εμπορικού ναυτικού, όπου το κλίμα και το περιβάλλον σε μεταφέρουν σε έναν ναυτικό κόσμο που δεν υπάρχει πια, αλλά είναι εξαιρετικά γοητευτικός. Εκείνη η επίσκεψη ήταν η αφορμή να ξεκινήσω να γράφω μια ιστορία για τους Έλληνες της θάλασσας με ρεαλιστική μεν βάση, αλλά και φανταστικά επεισόδια.
Ο τίτλος «Αρόδου» είναι συμβολικός ή δηλώνει κάτι κυριολεκτικά;
Αρόδου είναι η αναμονή εκτός λιμένος, και στην περίπτωση των εμπορικών πλοίων είναι εκείνα τα πλοία που αναμένουν τη σειρά τους για να ξεφορτώσουν το εμπόρευμα στο λιμάνι. Παλιότερα μπορεί και να διαρκούσε από μέρες έως μήνες. Αυτή η αναμονή, κυριολεκτικά και μεταφορικά, είναι το θέμα του βιβλίου μου, ο μετεωρισμός του ήρωά μου, το ταξίδι που έχει έναν προορισμό, να μην τελειώσει. Η Ιθάκη. Που δεν θα βρει ποτέ…
Δεν ήθελα να κάνω ένα ταξιδιωτικό βιβλίο. Ένα υπερβατικό ταξίδι επιχειρώ.
Είναι η πρώτη φορά που γράφετε για ναυτικούς. Κατά πόσο σας επηρέασε ότι ο πατέρας σας ήταν ναυτικός;
Χρειάζομαι ένα κίνητρο για να με κινητοποιήσει. Η θαλασσινή λογοτεχνία πάντα με γοήτευε – Μέλβιλ, Λόντον, Κόνραντ, αλλά και Καββαδίας, Καρκαβίτσας, υπήρξαν αγαπημένοι θαλασσινοί συγγραφείς της εφηβείας μου.
Ο Μιχάλης έχει το αλάτι του πελάγου στις φλέβες του. Από πού πήρε αυτή την αγάπη για τη θάλασσα;
Ο ήρωάς μου γεννιέται κυριολεκτικά στη θάλασσα. Οι πρώτες του εικόνες είναι πανιά, σχοινιά, τα εμπορεύματα των αμπαριών. Τον νανουρίζει το θαλασσινό μπότζι και τον ξυπνά ο αφρός των κυμάτων και το βήμα της μηχανής. Έτσι, η θάλασσα εγγράφεται εντός του ανεξίτηλα.
Ενώ γνωρίζει καλά τη θάλασσα, δεν τα πάει καλά στη ζωή. Γιατί δεν υπάρχει ισορροπία στις σχέσεις του;
Η θάλασσα είναι απαιτητική ερωμένη, ζητά αποκλειστικότητα. Κι όσο λείπεις σε ταξίδι, τόσο σου λείπει η οικογένεια. Μα όταν γυρίζεις, τόσο ξένος νιώθεις. Η ζωή του ναυτικού είναι σκληρή, με τα επακόλουθα αυτής της σκληρότητας στους ίδιους τους ναυτικούς αλλά και στις οικογένειές τους.
Δύο γάμους και προσπαθεί πάλι να κάνει και τρίτο. Πιστεύει ακόμη, αν και έχει φτάσει στα εξήντα, ότι μπορεί να φτιάξει μια νέα οικογένεια;
Ο ήρωάς μου δεν θέλει να παραδεχτεί την αποτυχία του, τη ματαιότητα του εγχειρήματος. Νομίζει πως γυρίζοντας σελίδα στο προσωπικό του ημερολόγιο, θα επουλώσει τα τραύματά του. Μάταιο…
Ο Μιχάλης είναι δίκαιος και φέρεται σωστά στο πλήρωμα του πλοίου. Πώς καταφέρνει ακόμη και τις παραβιάσεις των αντρών του πλοίου να τις τακτοποιεί;
Το περιβάλλον του πλοίου είναι ένας μικρόκοσμος αντικατοπτρικός της κοινωνίας, που προσομοιάζει με εγκλεισμό. Ο ωκεανός είναι αυτός που κυριαρχεί και δίνει τις εντολές. Και ο καπετάνιος έχει υποχρέωση να είναι κυβερνήτης, δικαστής, γιατρός, κληρικός, πατέρας, του πληρώματος.
Μου αρέσουν ιδιαίτερα οι διηγήσεις που κάνετε για το Χονγκ Κονγκ. Αλήθεια, έχετε ταξιδέψει σε αυτή την περιοχή;
Ποτέ. Βασίστηκα σε διηγήσεις παλαιότερων ναυτικών, στις βιβλιοθήκες μας και στο διαδίκτυο, δημιουργώντας έναν φανταστικό τόπο που προσομοιάζει με την πραγματικότητα. Σκόπιμα. Δεν ήθελα να κάνω ένα ταξιδιωτικό βιβλίο. Ένα υπερβατικό ταξίδι επιχειρώ.
Οι Έλληνες είμαστε λαός που αγαπάει τη θάλασσα. Γιατί όμως τα πληρώματα των πλοίων έχουν περισσότερους ξένους σήμερα παρά Έλληνες;
Έχουμε τον μεγαλύτερο εμπορικό στόλο στον κόσμο. Κάποτε τα πληρώματά μας ήταν αμιγώς ελληνικά. Όχι πια. Περιοριστήκαμε στους αξιωματικούς, και αυτοί δεν φτάνουν. Επόμενο είναι να δημιουργείται ένα πολυπολιτισμικό περιβάλλον που ο καπετάνιος έχει την υποχρέωση να σεβαστεί, αλλά και να ηγηθεί… Δύσκολο. Οι νέοι μας, παρά τις υψηλές αμοιβές, δεν προτιμούν τη θάλασσα, που ναι μεν έχει ταλαιπωρία και κινδύνους, αλλά και γοητεία.
Λένε ότι αν κουβαλάς τη θάλασσα μέσα σου, κανείς δεν μπορεί να ξέρει ποια θα είναι η τελευταία σου ρότα. Ποια είναι η γνώμη σας;
Ακόμα και σήμερα, με τα σύγχρονα μέσα που διαθέτουμε, δεν μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα πως η θάλασσα είναι προβλέψιμη. Είναι γεμάτη εκπλήξεις, όπως και η ζωή.
Τέλος, πώς συνδυάζετε την ηθοποιία με τη συγγραφή βιβλίων;
Το επάγγελμά μου απαιτεί εμβάθυνση στα κείμενα που μου αναθέτουν. Μεταπράτες στο έργο κάποιου άλλου είμαστε εμείς οι ηθοποιοί. Ερμηνεύουμε, άλλοτε επιτυχημένα άλλοτε όχι, δημιουργοί όμως δεν είμαστε. Με τη συγγραφή αισθάνομαι ότι έρχομαι πιο κοντά στη δουλειά μου, από άλλο δρόμο.
Αρόδου
Στέλιος Μάινας
Εκδόσεις Ψυχογιός
240 σελ.
ISBN 978-618-01-5510-5
Τιμή €16,60