“Τιμούμε τη μνήμη των θυμάτων του φασισμού και της ναζιστικής θηριωδίας. Ο αγώνας, όμως, για τις πανανθρώπινες αξίες, για ελευθερία, δημοκρατία, δικαιοσύνη, ισότητα, αλληλεγγύη, ο αγώνας κατά του ρατσισμού και της μισαλλοδοξίας είναι διαρκής, καθημερινός και μας αφορά όλους”
Ομιλία στη Βουλή της Όλγας Γεροβασίλη, Γραμματέα της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, για τη Διεθνή Μέρα Μνήμης των Θυμάτων του Ολοκαυτώματος
H 27η Ιανουαρίου έχει καθιερωθεί από το 2005 με το ψήφισμα 60/7 του ΟΗΕ ως η «Διεθνής Μέρα Μνήμης των Θυμάτων του Ολοκαυτώματος», αφού την 27η Γενάρη 1945 απελευθερώθηκε το στρατόπεδο συγκέντρωσης Άουσβιτς-Μπίρκεναου, το εμβληματικότερο από τα έξι στρατόπεδα της «Τελικής Λύσης», του σχεδίου δηλαδή για την ολοκληρωτικη εξόντωση των Εβραίων και την επιβολή της «Νέας Τάξης». Και υπήρξε το «εμβληματικότερο» γιατί εκεί εκτελέστηκε περίπου 1 εκατομμύριο από τα 6 εκατομμύρια Εβραίων – θυμάτων του Ολοκαυτώματος.
Στην Ελλάδα, πέρα από τις ημερομηνίες εκτόπισης των εβραϊκών κοινοτήτων που έχουν καθιερωθεί κατά τόπους ως ημέρες μνήμης, η 27η Ιανουαρίου είχε ήδη καθιερωθεί από το 2004, ομόφωνα από την Ελληνική Βουλή. Οι εβραϊκές κοινότητες της Ελλάδος, που άλλοτε έσφυζαν από ζωή πλήρωσαν βαρύ τίμημα στα αρρωστημένα σχέδια των Ναζί. Υπολογίζεται ότι οι απώλειες της εβραϊκής κοινότητας της Θεσσαλονίκης, αγγίζουν το 94% του πληθυσμού της. Στην Άρτα 352 Αρτινοί Εβραίοι συνελήφθησαν από τους Ναζί την 24η Μαρτίου 1944 (εξ ου και η αντίστοιχη μέρα μνήμης στην Άρτα), οδηγήθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και από εκεί στο Άουσβιτς. Ελάχιστοι επέζησαν.
Σήμερα, όμως δεν στεκόμαστε απλά στην ανείπωτη κτηνωδία και στην φρικαλεότητα του φασισμού. Όπως έχει ειπωθεί και από την ιστορικό, κα Οντέτ Βαρών-Βασάρ, το Άουσβιτς οφείλει να αναχθεί «σε συμβολική μνήμη ενάντια σε κάθε προκατάληψη, κάθε ξενοφοβία, κάθε ρατσισμό. Η μνήμη του Άουσβιτς δεν προσβάλλεται, όταν γίνεται εμβληματική όλων των θυμάτων του ρατσισμού. Αντίθετα, μόνο τότε βρίσκει το πλήρες νόημά της και τιμάται πραγματικά.»
Κι ας μην ξεχνάμε τί οδήγησε στο ιστορικά οριακό γεγονός του Ολοκαυτώματος. Ας μην παροράται ο ψευδοεπιστημονικός ρατσισμός, η μισαλλοδοξία, ο μανιχαϊκός λόγος της εξουσίας, οι τακτικές προπαγάνδας κατά του (εσωτερικού) εχθρού που σε συνθήκες οικονομικής κρίσης εξέθρεψαν το τέρας του φασισμού.
Ακόμη και σήμερα, ακόμη και μετά την άνοδο και πτώση του φαινομένου της Χρυσής Αυγής, η ρητορική μίσους, η μισαλλοδοξία, η ξενοφοβία, ο ρατσισμός είναι εδώ.
Κι αν όπως λέει ο Ισραηλινός Πρέσβης (σε προηγούμενη ομιλία του) το Ολοκαύτωμα ήταν η ηθική χρεοκοπία του κόσμου, ας μένουμε σε εγρήγορση απέναντι σε αυτά που σήμερα αναγνωρίζονται μετά τη δίκη της Νυρεμβέργης ως εγκλήματα πολέμου, εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και τις αιτίες τους.
Η συλλογική μνήμη πρέπει να μένει άσβεστη, όπως άσβεστες παραμένουν και οι αξιώσεις των Ελλήνων για δικαίωση και για τις γερμανικές αποζημιώσεις, που τεκμηριώθηκαν με τη σχετική έκθεση-πόρισμα της Διακομματικής Κοινοβουλευτικής Επιτροπής που υιοθέτησε η ελληνική Βουλή επί ΣΥΡΙΖΑ (στις 17/4/2019).
Σήμερα τιμούμε τη μνήμη των θυμάτων του φασισμού και της ναζιστικής θηριωδίας. Ο αγώνας, όμως, για τις πανανθρώπινες αξίες, για ελευθερία, δημοκρατία, δικαιοσύνη, ισότητα, αλληλεγγύη, ο αγώνας κατά του ρατσισμού και της μισαλλοδοξίας είναι διαρκής, καθημερινός και μας αφορά όλους.