Το ΞΕΝΙΑ στην Άρτα, εμβληματικό ορόσημο για την ευρύτερη περιοχή, είχε μια δαιδαλώδη πορεία μέχρι σήμερα: γνώρισε ημέρες δόξας, αφέθηκε στην εγκατάλειψη, εργαλειοποιήθηκε για παραπληροφόρηση, βρέθηκε η λύση για να βγει από τον αποκλεισμό και να αξιοποιηθεί, εσχάτως δε αποτελεί και θέμα δημόσιου διαλόγου, στον οποίο συμμετέχουν πολλοί συμπολίτες μας και εκφράζει συλλογικές ανησυχίες. Γι’ αυτό θεωρώ χρήσιμο να συμβάλω κι εγώ σε αυτό το διάλογο.
Από την πρώτη στιγμή που ασχολήθηκα με τα κοινά, πρώτα ως δημοτική σύμβουλος και μετά ως επικεφαλής δημοτικής παράταξης, ο στόχος ήταν το ΞΕΝΙΑ, που παρέμενε κλειστό και ρημαγμένο, να αποδοθεί ξανά στους πολίτες της Άρτας, να ξαναγίνει μέρος της καθημερινότητας της πόλης.
Και αργότερα, ως βουλευτής πλέον και αφού το κτίσμα με τον περιβάλλοντα χώρο είχε παραχωρηθεί στο Δήμο και με αυτό ως δεδομένο, οι προσπάθειες συνεχίστηκαν ώστε να βρεθεί ο τρόπος να αξιοποιηθεί αυτό το εμβληματικό σημείο αναφοράς του τόπου μας.
Για αυτή την προσπάθεια, η οποία είχε αίσια έκβαση, αισθάνομαι ιδιαίτερα υπερήφανη. Διότι, ως κυβερνητική βουλευτής και υπουργός της κυβέρνησης συνέβαλα και εγώ, μαζί με τη συμπατριώτισσά μας, την Ευγενία Φωτονιάτα, που είχε τον καθοριστικό ρόλο ως Ειδική Γραμματέας ΕΣΠΑ, να δώσουμε τη δυνατότητα, ένα στολίδι της πόλης μας, μετά από πολλά χρόνια εγκατάλειψης και αποκλεισμού, να αξιοποιηθεί, να γίνει ξανά κομμάτι της καθημερινότητας των Αρτινών και να καταστεί και πάλι πόλος έλξης για τους επισκέπτες της πόλης μας. Πετύχαμε, μετά από σχεδόν 30 χρόνια, το Κάστρο και το ΞΕΝΙΑ να μπορούν να είναι ανοικτά για όλους όλο το χρόνο.
Για όσους δεν γνωρίζουν τα όσα έχουν συμβεί, διότι η παραπληροφόρηση είναι έντονη γύρω από το θέμα, επισημαίνω τα εξής:
α) το ΦΕΚ παραχώρησης του ΞΕΝΙΑ στο Δήμο Αρταίων προβλέπει συγκεκριμένους όρους και πάσχει από σοβαρές παραλείψεις, όπως η μη εξασφάλιση δουλείας διόδου για την πρόσβαση στο ΞΕΝΙΑ,
β) σε αντίθεση με όσα κατά καιρούς λέγονται, η αυτοτέλεια της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι αυτονόητη και αδιαπραγμάτευτη έννοια. Καμία κυβέρνηση δεν μπορεί να υπαγορεύσει σε ένα Δήμο τί και πώς θα το κάνει και ο Δήμος Αρταίων έχει ακέραια την ευθύνη για τη μέχρι σήμερα στάση του. Άλλωστε, ο σχεδιασμός για χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ έγινε και τις δύο φορές ύστερα από αίτημα και με την ενεργή συνεργασία του Δήμου,
γ) μετά την υπαναχώρηση της Δημοτικής Αρχής την πρώτη φορά και την προσφυγή της στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, υπήρξε απορριπτική ΟΜΟΦΩΝΗ απόφαση (17 – 0) του ΚΑΣ -και όχι της τότε κυβέρνησης όπως κάποιοι αναληθώς αναφέρουν,
δ) μετά τις παλινωδίες της Δημοτικής Αρχής και της εκ των υστέρων συνειδητοποίησης εκ μέρους της ότι ο μόνος εφικτός τρόπος να μην μπει οριστική ταφόπλακα στο ΞΕΝΙΑ ήταν η ένταξή του σε πρόγραμμα αξιοποίησης, υπήρξε εκ νέου συνεργασία με το Δήμο για το σχεδιασμό ένταξης του ΞΕΝΙΑ σε νέο πρόγραμμα. Δυστυχώς, αφού πρώτα είχε χαθεί 1,5 έτος, χρόνος κατά τον οποίον άλλα ΞΕΝΙΑ εντός αρχαιολογικών χώρων στην Ελλάδα χρηματοδοτήθηκαν και αξιοποιήθηκαν,
ε) η ένταξη τελικά έγινε επιτυχώς και η αξιοποίηση του ΞΕΝΙΑ επιδοτείται 100% με 3.500.000€.
Ήδη, ολοκληρώθηκε και παραδόθηκε η πρόταση της αρχιτεκτονικής μελέτης αξιοποίησης του ΞΕΝΙΑ. Το επόμενο στάδιο, μετά τη διαβούλευση της προμελέτης και την έγκριση από το ΚΑΣ, είναι η παράδοση της οριστικής μελέτης και η δημοπράτηση του έργου κατασκευής. Η αρχιτεκτονική μελέτη περιλαμβάνει:
– Ένα καφέ – εστιατόριο που θα αποτελέσει χώρο συνάθροισης των συμπολιτών μας (όπως παλιά)
– Μία σύγχρονη Δημοτική Βιβλιοθήκη στο πρότυπο των αντίστοιχων ευρωπαϊκών
– Ένα σύγχρονο, τελευταίων προδιαγραφών, Δημοτικό Ωδείο
– Μια αίθουσα εκδηλώσεων υψηλής ακουστικής για μουσικές και καλλιτεχνικές εκδηλώσεις – Εργαστήρια ζωγραφικής, γλυπτικής και παραδοσιακών οργάνων
– Περιβάλλοντα χώρο 6.000 τ.μ. πολλαπλών χρήσεων με παιδική χαρά και όργανα γυμναστικής.
Αυτός είναι ο μόνος ρεαλιστικός και εφαρμόσιμος τρόπος που επιλύει ένα χρόνιο πρόβλημα. Εάν υπήρχε άλλος τρόπος, θα είχε βρεθεί όλα αυτά τα χρόνια.
Ο ΣΥΡΙΖΑ είχε και έχει σταθερή αντίληψη και στρατηγική για στήριξη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των τοπικών κοινωνιών, μέσω στοχευμένων χρηματοδοτικών προγραμμάτων, προκρίνοντας έργα που αφήνουν οικονομικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό αποτύπωμα στις τοπικές κοινωνίες. Γι’ αυτό και ως κυβέρνηση ανταποκρίθηκε στο αίτημα του Δήμου Αρταίων για χρηματοδότηση της αξιοποίησης του ΞΕΝΙΑ.
Δεν μπορώ, όμως, να μην επισημάνω ότι η επιτυχία που σημειώθηκε ενδεχομένως δυσαρέστησε κάποιους, ακριβώς γιατί σημειώθηκε επί κυβερνήσεως ΣΥΡΙΖΑ. Η επιτυχία αυτή. Λοιπόν. στοχοποιήθηκε από ορισμένους για καθαρά προεκλογικούς και εμμονικά αντιπολιτευτικούς στην τότε κυβέρνηση λόγους. Γι’ αυτό, κάποιοι, ακόμη και μέσα από το Δημαρχιακό Μέγαρο, άφηναν να διαρρέουν και για το ΞΕΝΙΑ, όπως και για άλλα θέματα, διάφορες αναλήθειες, παραπληροφορώντας την τοπική κοινωνία ότι δήθεν, με την ανάληψη της εξουσίας από τη Ν.Δ., δια ετσιθελικού τρόπου, θα άλλαζαν οι κανόνες.
Προτάσσοντας μικροκομματικούς λόγους και παραμερίζοντας το συλλογικό συμφέρον, αποπειράθηκαν να θέσουν προσκόμματα στη μόνη λύση που εξασφάλιζε με βεβαιότητα ότι το «κουφάρι» του ΞΕΝΙΑ θα ξαναγινόταν το στολίδι της πόλης και το έρημο Κάστρο θα αποκτούσε και πάλι ζωή.
Ευτυχώς για την Άρτα, για τους πολίτες της, για τις επόμενες γενιές, και στην υπόθεση του ΞΕΝΙΑ, όπως και στα υπόλοιπα ζητήματα, πρυτάνευσε η λογική. Και έτσι δεν θα έχουμε, για ακόμη 30 χρόνια, το Κάστρο κλειστό και το ΞΕΝΙΑ ένα ρημαγμένο ερείπιο, αποκομμένο από την Αρτινή κοινωνία.
Όλγα Γεροβασίλη: Συμβολή στο δημόσιο διάλογο για το ΞΕΝΙΑ της Άρτας
