Όλα στο φως

Γράφει ο Θάνος Ματθαιόπουλος.

Το φως πάντα κερδίζει το σκοτάδι. Το θέμα είναι οι πληγές που αφήνει το σκοτάδι πίσω του και πώς μπορούν, αν μπορούν, να επουλωθούν. Η Σοφία Μπεκατώρου έκανε την αρχή. Στο πρόσωπό της, όλα τα θύματα που υπέστησαν κακοποίηση και βία, σωματική ή ψυχολογική, είδαν το φως της δικιάς τους λύτρωσης. Η αποκάλυψη της αλήθειας τους είναι μόνο η αρχή. Ο δρόμος μέχρι την λύτρωση είναι μακρύς, μιας και το θύμα ζει ξανά και ξανά αυτό που προσπαθούσε τόσο καιρό να θάψει βαθιά μέσα του. Όμως ποτέ δεν είναι αργά. Το βάρος, οι τυχόν ενοχές, η ντροπή και όλα τα αρνητικά συναισθήματα πρέπει να μην βαραίνουν πια το θύμα, και την θέση τους να πάρουν η ανακούφιση και η δικαίωση.

Από την άλλη πλευρά, οι θύτες φοβούνται προς στιγμήν το ενδεχόμενο της αποκάλυψης των δικών τους εγκλημάτων και ο φόβος αναστέλλει τις συνήθεις πρακτικές τους. Στην καλύτερη περίπτωση, αποκαλύπτεται η αλήθεια και θα δεχθούν τις συνέπειες της δημόσιας κατακραυγής και στη συνέχεια της δικαιοσύνης, όπως βέβαια τους αξίζει. Κάποιοι όμως, οι περισσότεροι, θα την «γλιτώσουν» και όταν ο θόρυβος της επικαιρότητας καταλαγιάσει, θα ψάξουν να βρουν πάλι την ευκαιρία για να κάνουν τα ίδια, ίσως πιο διακριτικά, πιο προσεκτικά. Δύσκολα αυτοί οι άνθρωποι καταλαβαίνουν το πρόβλημα τους και αλλάζουν τον τρόπο που συμπεριφέρονται καθημερινά. Και όσοι από αυτούς κατέχουν θέσεις εξουσίας, θα τις εκμεταλλευτούν πάλι με την πρώτη ευκαιρία.

Ναι, είναι τώρα μια καλή ευκαιρία για κάθαρση. Στον χώρο του πολιτισμού και της τέχνης, στον χώρο του αθλητισμού, αλλά και σε κάθε εργασιακό χώρο. Πως όμως θα σταματήσουμε μελλοντικά να έχουμε τέτοιες συμπεριφορές; Πως θα σταματήσουμε να φοβόμαστε για τα παιδιά μας; Η απάντηση δεν είναι εύκολη, ούτε και μπορεί να γίνει κάτι μαγικό σε μια στιγμή. Η καλύτερη απάντηση συνοψίζεται κυρίως σε μια λέξη, Παιδεία. Πρέπει να σταματήσουμε ως κοινωνία να δημιουργούμε νέους θύτες. Όχι από τον φόβο της αποκάλυψης των πράξεων τους, αλλά μέσα από τις αξίες και την ηθική. Παιδεία που ξεκινάει από την οικογένεια, τους δασκάλους, τους προπονητές. Και πρέπει να μεγαλώσουμε τα παιδιά μας με τέτοιο τρόπο ώστε να γίνουν οι νέοι δάσκαλοι.

Θέλουμε δασκάλους που να λειτουργούν ως πρότυπα. Δεν έχει καμιά αξία το έργο τέχνης, οι επιδόσεις ή το βιογραφικό, αν δεν υπάρχει η ηθική αξία του ανθρώπου δημιουργού, δασκάλου, προπονητή. Γιατί διαφορετικά αυτομάτως ακυρώνεται. Θέλουμε τα παιδιά μας να ασχολούνται με τον αθλητισμό, την τέχνη, την επιστήμη και ότι άλλο τους εξυψώνει. Θέλουμε δασκάλους που να εμπνέουν και να τους εμπιστευόμαστε.

Αυτό που πρέπει καταρχήν να κάνουμε είναι αυτοκριτική. Επηρεάζοντας το δικό μας μικρόκοσμο, από την οικογένεια και το εργασιακό περιβάλλον, μέχρι τις κοινωνικές ομάδες στις οποίες συμμετέχουμε, εντοπίζοντας και αλλάζοντας νοοτροπίες και αντιλήψεις που είναι προβληματικές. Σε επίπεδο πολιτείας, θα έπρεπε να επαναξιολογηθεί το εκπαιδευτικό σύστημα, από το δημοτικό μέχρι τα πανεπιστήμια και να γίνουν αλλαγές όπου χρειάζεται, βάζοντας στο προσκήνιο τις αξίες και την ηθική. Tο σχολείο και η εκπαίδευση γενικότερα πρέπει να αποβλέπουν όχι μόνο στην παροχή γνώσεων, αλλά και στη διαμόρφωση της προσωπικότητας των μαθητών, την ανάπτυξη του ψυχικού τους κόσμου και του ήθους. Σκοπός είναι να παράγεται αληθινή, ουσιαστική Παιδεία. Μόνο αυτός είναι ο δρόμος αν θέλουμε κάπου στο μέλλον να μιλάμε για μια καλύτερη κοινωνία με λιγότερη βία, ρατσισμό, σεξουαλική παρενόχληση, εκφοβισμό.