Υπερδιάγνωση, Υπερθεραπεία και Τρομοκρατική Ιατρική

Αρθρο του Δρ. Χαράλαμπου Γκούβα (*)

Το άρθρο αυτό το είχα συντάξει το έτος 2000-2004, αλλά ουδέποτε το δημοσίευσα, γιάτον «φόβο των Ιουδαίων». «Θες να φάω καμμιά μήνυση για συκοφαντική δυσφήμιση» ? είπα. Και το καταχώνιασα. Αργότερα όμως έμαθα ότι «αντικείμενα της συκοφαντικής δυσφημίσεως αποτελούν μόνο φυσικά πρόσωπα με ονοματεπώνυμο, ανώνυμες εταιρείες και νεκροί, ουδέποτε δε, αποτελούν ομάδες εργαζομένων ή σύλλογοι ή άλλοι φορείς».Ίσως ήρθε η ώρα να δημοσιευθεί τώρα.

«Υπερδιάγνωση (Overdiagnosis) είναι ένα τεχνητό φαινόμενο, όπου ο γιατρός διαγιγνώσκει ψευδώς πιθανή πάθηση, χωρίς επαρκή τεκμηρίωση, είτε στα πλαίσια αμυντικής ιατρικής, είτε στα πλαίσια άγνοιας, είτε στα πλαίσια υπερσχολαστικής διαφορικής διάγνωσης, είτε στα πλαίσια ωφελιμιστικής σκοπιμότητας οικονομικού ή επιστημονικού χαρακτήρα (εικονικές δημοσιεύσεις)»(Χ.Γκούβας, 2004). Πρόκειται για ένα παρακλάδι της λεγόμενης ιατρογενούς νοσηρότητας.

Η Υπερθεραπεία (Overtreatment), είναι ομοίως παρακλάδι της ιατρογενούς νοσηρότητας. Πρόκειται για ένα πλέον περίπλοκο και επικίνδυνο φαινόμενο στην ιατρική, δυσνόητο από το γενικό κοινό, αλλά επικίνδυνο για τους ασθενείς και καταστρεπτικό για την οικονομία. Είναι ωφέλιμο μόνο σε μερικούς γιατρούς και σε μερικές φαρμακευτικές εταιρείες. «Υπερθεραπεία είναι η εφαρμοφή θεραπευτικών μέσων, φαρμάκων, μεθόδων και εγχειρήσεων, που δεν απαιτούνται υποχρεωτικά»(Χ.Γκούβας, 2004). Αναφέρω μερικά αληθινά παραδείγματα:

Πρώτο Παράδειγμα: Ο κύριος Γιώργος, ασθενής με τσιμπήματα στο στήθος αγχώδους αιτιολογίας, πάει στο Νοσοκομείο. Ο Καρδιολόγος ενώ δεν βλέπει εμφανές καρδιολογικό πρόβλημα, κρατάει τον ασθενή «για παρακολούθηση» 5 μέρες, του περνάει και δύο ενδοφλέβιες φιάλες υγρών στα χέρια «σαν τον Εσταυρωμένο», για να λέει ο ασθενής «μου βάλαν ορό» και τελικά δίνει εξιτήριο «υγιής», και ο ασθενής εξέρχεται πανευτυχής γιατί «ευτυχώς δεν ήταν τίποτα το σοβαρό». Τα ωφέλη για τον Διευθυντή της κλινικής είναι πολλαπλά, πχ δώρο από τον ασθενή, εικονική δημοσίευση χαμηλού ποσοστού θνησιμότητας στην κλινική, στατιστικές πληρότητας κλινών στην Κλινική, κλπ. Ο ασθενής δεν είχε οφέλη, αλλά «τη νύφη» των 1000 Εuro πλήρωσετο ασφαλιστικό ταμείο του που κατέβαλε δαπάνες άσκοπης νοσηλείας. Εάν καλούσαμε τον καρδιολόγο να «απολογηθεί» γιάτην Υπερδιάγνωση αυτή θα έλεγε «κι άν ήταν έμφραγμα»? Κι έτσι όλα …καλά.

Δεύτερο παράδειγμα:Ο κύριος Δημήτρης, ασθενής καπνιστής, με μια ιογενή λοίμωξη του αναπνευστικού πάει σε πνευμονολόγο. Πέραν της κλινικής εξέτασης, και υπό το πρόσχημα «μη μας ξεφύγει καρκίνος πνεύμονος» ή «φυματίωση» ή «πνευμονία», ο ασθενής αποστέλεται για ακτινογραφίες θώρακος F+P, σπιρομέτρηση, πλήρη εργαστηριακό έλεγχο αίματος, ακόμα και παραμέτρων μη εχόντων σχέση με την νόσο, όπωςκαρκινικοί δείκτες, έλεγχος θυρεοειδούς, υπερηχογράφημα κοιλίας, αξονική τομογραφία θώρακος γιατί «βλέπω κάτι ύποπτο σαν σκιά» κλπ. Το κοστολόγιο μιάς απλής αυτοϊάσιμης «γρίππης» έφτασε διαγνωστικά στα 500 Euro. Εάν σε αυτά υπολογίσουμε το θεραπευτικό κόστος των εισπνεόμενων σπρέϋ και του σχήματος αντιβιοτικών και ρευστοποιητικών των εκκρίσεων, κλπ, φτάνει στα 700 Euro!!!. Eίναι βέβαιο ότι η συντριπτική πλειοψηφία αυτών των περιστατικών, θα μπορούσε τουλάχιστον για το πρώτο 10ήμερο να αντιμετωπισθεί απλώς και μόνο με ξεκούραση, ζεστά ροφήματα και παυσίπονα, με κόστος 2 Euro. Σε περαιτέρω έλεγχο θα έπρεπε να προωθηθεί μόνο το 5% των ασθενών, που θα είχε παράταση ενοχλημάτων, πέραν των 7-10 ημερών. Η διαδικασία αυτή λέγεται «Κλινικό φιλτράρισμα». Δηλαδή ασθενής με απλό πονοκέφαλο 3 ημερών, δεν έχει ένδειξη Μαγνητικής Τομογραφίας εγκεφάλου, εκτός άν βρεθούν κλινικά ευρήματα χωροκατακτητικής εξεργασίας (πυραμιδικά, διπλωπία, μυδρίαση, κλπ). Ένα άλλο σημείο που πρέπει να επισημανθεί είναι το ότι η «υπερδιάγνωση» συνδέεται συχνά με την υπερεξειδίκευση των ιατρών. Στα πλαίσια της ειδικότητας του κάθε γιατρού, καταστρατηγούνται συχνά τα διαγνωστικά κριτήρια νόσων και τίθενται αυθαίρετα διαγνώσεις ανυπόστατες με αποτέλεσμα άσκοπες και ενίοτε επικίνδυνες θεραπείες.

Τρίτο παράδειγμα: Η κυρία Γεωργία, ετών 66, την οποία εξήτασα, παρουσίαζε αρθρίτιδες από ενός έτους με κύρια εντόπιση στα γόνατα, στους καρπούς και στις δεύτερες μεσοφαλαγγικές αρθρώσεις των χεριών. Ηδη είχε εξετασθεί από δύο ρευματολόγους και δύο ορθοπεδικούς, είχε πάρει δε κατά διαστήματα αντιφλεγμονώδη φάρμακα Nimesulid, και Meloxicam όπως και ειδικά φάρμακα για Ρευματοειδή Αρθρίτιδα Methotrexate, Medrol και Plaquenil. Στην κλινική εξέταση ανευρέθη αρθρίτιδα των καρπών, των 2ΦΦ δακτύλων, και των γονάτων. Οι εξετάσεις αίματος ήταν: URCA=2,7, ALP=108, WBC=7700, Ht=42%, TKE = 20mm, URE=30, GLU=92, CRE=0,6, CA=9,7, RF=(—), CRP=0,437 (0-0,800)mg/dL δηλαδή όλα αρνητικά. Οι ακτινογραφίες γόνατος έδειξαν εκφυλιστική Οστεοαρθρίτιδα στο στάδιο ΙΙΙ, και η ακτινογραφία χεριών έδειξε ευρήματα οστεοαρθρίτιδος οσταρίων καρπού και 2ΦΦ δακτύλων (Οζίδια Heberden). Η διάγνωση είναι σαφώς Γενικευμένη κοινή εκφυλιστική Οστεοαρθρίτις γονάτων και χεριών. Η θεραπεία που ενδείκνυται είναι αντιφλεγμονώδη φάρμακα, και ενέσεις Υαλουρονικού Οξέος στα γόνατα ενδαρθρικώς. Εάν η θεραπεία αυτή αποτύχει θα πρέπει να χειρουργηθεί στα γόνατα. Είναι προφανές ότι έγινε αυθαίρετη υπερδιάγνωση Ρευματοειδούς αρθρίτιδος και αυθαίρετη υπερθεραπεία με τροποποιητικά αντιρρευματικά φάρμακα, χωρίς να συντρέχουν τα δέοντα διαγνωστικά κριτήρια της ΑRA, με ότι παρενέργειες αυτό συνεπάγεται».(Πηγή: Αρχείο Χ.Γκούβα).

Τέταρτο παράδειγμα: Το ρωγμώδες απλό κάταγμα της Περόνης (έξω σφυρό) άριστα μπορεί να κολλήσει με απλό γύψο. Ορισμένα βιβλία και ορθοπεδικοί, για πολλούς λόγους προτιμούν την εσωτερική οστεοσύνθεση. Οι ωφελημένοι εδώ είναι πολλοί. Πρώτος ο ειδικευόμενος που θα μάθει μια εγχείρηση («εκπαιδευτικές» λέγονται αυτές οι εγχειρήσεις στα νοσοκομεία). Δεύτερος, ο επιμελητής που προΐσταται, και που κάποιο «δωράκι» θα εξοικονομήσει ενδεχομένως από τους συγγενείς. Τρίτον η εταιρεία που πουλά τον ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό και τα υλικά οστεοσύνθεσης. Τέταρτον η επιτροπή παραγγελιών και παραλαβής υλικού του Νοσοκομείου που ενδεχομένως θα ωφεληθεί έμμεσα με μίζες. Παλαιά, μια εισαγγελική έρευνα στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο αποκάλυψε ότι το 40% των βηματοδοτών ετοποθετούντο ασκόπως. Ο κάθε βηματοδότης κόστιζε 1.500.000 δρχ και τα ποσοστά (μίζες) στο «δίκτυο» τοποθέτησης ήταν 300.000 δρχ. («Ελευθεροτυπία», 2001). Τα πρωτεία της φαρμακευτικής υπερθεραπείας στην Ελλάδα κατείχε επί δεκαετίες το ΙΚΑ. ΔΕΝ γνωρίζω σήμερα τί συμβαίνει. Ερευνες που έχουν γίνει αποκάλυψαν ότι η συνταγογραφία ανά ασθενή στο ΙΚΑ και σε ένα αντίστοιχο ιδιωτικό ιατρείο είναι πέντε προς ένα (!). Δηλαδή στο ΙΚΑ γράφονται πέντε φορές περισσότερα φάρμακα “φασόν” ανά ασθενή σε σχέση με ένα ιδιωτικό ιατρείο. Ο νοών νοήτω. Είναι σχεδόν βέβαιο, ότι ένα μεγάλο ποσοστό 10-20% των επεμβάσεων που γίνονται στα νοσοκομεία, είναι άσκοπες, και οι ασθενείς θα μπορούσαν να αντιμετωπισθούν με άλλες εναλλακτικές συντηρητικές μεθόδους.

Tρομοκρατική Ιατρική (ΤerroristicMedicalPractice) είναι μια σκόπιμη, ακραία μορφή εκφοβισμού των συγγενών του ασθενούς, μέσω εικονικής Υπερδιάγνωσης ή σκοπίμως ασαφούς διάγνωσης, και ασφυκτικής πρότασης Υπερθεραπείας ασθενούς (παρακλάδια της Ιατρογενούς νοσηρότητας) εκ μέρους ιατρού, με τελικό σκοπό συνήθως το οικονομικό όφελος ή την έμμεση επιστημονική καταξίωση ή την ικανοποίηση κάποιας διαγνωστικής ιδεοληψίας του θεράποντος.(Χαράλ. Γκούβας, 2004).

Το φαινόμενο αυτό υπήρχε πάντα, και δυστυχώς το διακονούσαν παλιά, ορισμένοι διευθυντές κλινικών με έπαρση παντογνώστη, φιλαργυρία και μειωμένες ηθικές αντιστάσεις. Τότε όμως υπήρχε μεγάλη δυνατότητα συγκάλυψης της παρατυπίας, λόγω του χαμηλού μορφωτικού επιπέδου του λαού (ότι έλεγε ο γιατρός ήταν νόμος), λόγω της ανυπαρξίας τεχνολογικών μεθόδων επαλήθευσης (δεν υπήρχαν υπέρηχοι, αξονικές, μαγνητικές, κλπ), και δευτερευόντως στα πλαίσια της εξουσίας που επέβαλε ο Διευθυντής στην ιατρική ιεραρχία. Κοινώς δηλαδή «δεν σήκωνε κανείς κεφάλι». Μην ξεχνάμε ότι ακόμα και μέχρι τη δεκαετία του 80 ορισμένοι Διευθυντές Κλινικών χαστούκιζαν ειδικευόμενους μπροστά στον ασθενή για εντυπωσιασμό ενώ οι Επιμελητές από φόβο μη ανανέωσης της θητείας τους, παρακολουθούσαν το γεγονός αμίλητοισαν μαλάκες (Υπόθεση Αρτζιμάνογλου στο ΚΑΤ, που έλαβε μεγάλες διαστάσεις, 1980). Η τρομοκρατική ιατρική έχει πολλές μορφές οι οποίες πάντα περνούν μέσα από τον τρόμο των συγγενών του ασθενούς, ο οποίος επιτυγχάνεται με βάση την ψεύτικη υπερβολική ιατρική ενημέρωση.Αναφέρω μερικά αληθινά παραδείγματα.

Παράδειγμα 1: Ένα παιδάκι εισάγεται σε Ορθοπεδική κλινική με πόνο στο ισχίο και χωλότητα και σε λίγα λεπτά η διάγνωση είναι «Οξεία Καλοήθης Παροδική Υμενίτις του Ισχίου» (εντελώς ακίνδυνη πάθηση που αυτοϊάται σε 4 μέρες). Ο υπεύθυνος ιατρός όμως στο Νοσοκομείο Παίδων καθυστερεί να ενημερώσει με σαφήνεια τους γονείς και αφήνει σκοπίμως διαγνωστικά και θεραπευτικά υπονοούμενα («χμμμμ, να δούμε, μήπως είναι σηπτική αρθρίτις, μήπως οστεοχονδρίτις, μήπως φυματίωση, μήπως και άλλες ειδικές εξετάσεις, και πάλι χμμμ, να δούμε και να δούμε…»). Όλα αυτά, δημιουργούν ένα φόβο και πανικό στους γονείς, που δυστυχώς για το λαό μας ερμηνεύεται και σαν δυσπιστία εξυπηρέτησης. Όπερ μεταφραζόμενον σημαίνει «φακελλάκι» στο γιατρό συνεχώς, “γιά να μας προσέξει” μέχρι η ενημέρωση να άρει πλέον τα τρομοκρατικά της στοιχεία και να είναι σαφής και ακίνδυνη.

Παράδειγμα 2: Μια κυρία 65 ετών πάει στον παθολόγο γιατί πονάει στον αυχένα. Βγαίνει μια ακτινογραφία η οποία όπως είναι φυσικό θα δείχνει οπωσδήποτε λόγω της ηλικίας 1-3 εκδυλισμένους δίσκους μαζί με οστεόφυτα των σπονδύλων (κοινώς «άλατα»Ca3(PO4)2). Δηλώνει ο γιατρός: «Χάλια είσαι Κυρία μου. Απορώ πως στέκεσαι όρθια ακόμα και δεν έχεις παραλύσει»! Και φυσικά καλό θα ήταν να παρέλυε το στόμα του γιατρού ώστε να πάψει να λέει μαλακίες. Το Μάϊο 2005 μια κυρία 73 ετών, ασθενής μου, μου είπε ότι ένας άλλος ιατρός της δήλωσε επακριβώς βλέποντας τις ακτινογραφίες της: «Πώ Πώωωω!!! Όλα είναι σάπια στο σώμα σου. Μόνο ο εγκέφαλος λειτουργεί». Το αντίθετο θα έλεγα για το γιατρό!

Παράδειγμα 3 (συχνό): Σε μία κυρία 40 ετών με 3 παιδιά διαγιγνώσκεται κακοήθης όγκος στο μαστό και χειρουργείται. Ο χειρουργός κάνει ολική μαστεκτομή Καρκίνου του Μαστού στάδιου ΙΙΙΑ μετά των μασχαλιαίων λεμφαδένων και την παραπέμπει μετά σε ογκολόγο για τα περαιτέρω (χημειοθεραπεία, και ακτινοβολίες). Σε ερώτηση συγγενών «πως βλέπει τα πράγματα» η απάντησή του είναι όμοια: «Ασχημα τα πράγματα. Δίνω 6 μήνες με ένα χρόνο». Με βάση αυτή την απάντηση όλος ο περίγυρος της κυρίας θεωρεί δεδομένο ότι η ασθενής θα «αναχωρήσει εις τόπον χλοερόν» σε 6-12 μήνες. Είναι έτσι όμως τα πράγματα; Ο καρκίνος είναι η κατ εξοχήν ασθένεια όπου οι γιατροί και ιδίως οι Ελληνες εξασκούν τρομοκρατική ιατρική.

Τα πράγματα έχουν ως εξής: Βάσει της επίσημης βιβλιογραφίας, «η πρόγνωση του στάδιου ΙΙΙΑ του Καρκίνου του μαστού είναι: Πενταετής επιβίωση 55% και Δεκαετής επιβίωση 30%». Αυτό σημαίνει στατιστικά ότι η κυρία έχει πιθανότητες 30% να ζεί ακόμα και μετά από 10 χρόνια από την επέμβαση. Ακόμα και στη χειρότερη μορφή καρκίνου του μαστού, «στο στάδιο ΙV η πρόγνωση έχει ως εξής: Πενταετής επιβίωση 5-10% και δεκαετής επιβίωση 2%».(Βιβλιογραφία: Armando Guliano: Breast Cancer in Current Surgical Diagnosis and Treatment, EκδόσειςΑpplettonκαι Lange, USA, 2003, σελίδα 335). Συνεπώς οι γιατροί πού αυθαίρετα κάνουν στατιστικές προβλέψεις προσδόκιμου επιβίωσης, χωρίς να αναφέρονται επακριβώς στη βιβλιογραφία, ασκούν εξ ορισμού τρομοκρατική ιατρική και πρέπει να καταγγέλλονται στον οικείο Ιατρικό Σύλλογο.

Το κακό είναι ότι η Τρομοκρατική Ιατρική δεν σταματά μόνο σε προφορικές διαπιστώσεις Υπερδιάγνωσης και προτάσεις Υπερθεραπείας. Συχνά προχωρά και υλοποιεί αυτά τα δύο φαινόμενα. Έτσι σήμερα έχουμε πολλές άσκοπες διαγνωστικές εξετάσεις είτε απεικονιστικού χαρακτήρα είτε αιματολογικού χαρακτήρα. Πολλές φορές έχουμε άσκοπες εξετάσεις άσχετες με την ειδικότητα που εντάσσεται η συμπτωματολογία του ασθενούς. Και το θλιβερότερο πολλές φορές έχουμε άσκοπη συνταγογραφία φαρμάκων και άσκοπες εγχειρήσεις μικρές ή μεγάλες. Ποιος δεν θυμάται τη μεγάλη διαμάχη πού ξέσπασε το 1992 μεταξύ καρδιολόγων – παθολόγων (Ευτύχιος Βορίδης και Δ. Κόκκινος) και χειρουργών (Βασίλειος Γολεμάτης) με αφορμή την ιατρική διαφωνία στο θέμα της στεφανιαίας νόσου του τότε Προέδρου της Δημοκρατίας Κωνσταντίνου Καραμανλή; Ο Βρεττανός καρδιοχειρουργός Reed, σύστησε τότε «επειγόντως» ByPass ενώ ο προσωπικός καρδιολόγος του υπέργηρου πολιτικού κ. Βορίδης συνέστησε συντηρητική αγωγή και τελικά είχε δίκιο γιατί ο υπέργηρος ασθενής Πρόεδρος έζησε για πολλά χρόνια ακόμα.

Πως μπορεί να καταπολεμηθεί η «Υπερδιάγνωση» και η «Υπερθεραπεία»;
Το πρόβλημα είναι πολυπαραγοντικό, περίπλοκο και δυσεπίλυτο. Κατ’αρχήν τα ιατρικά βιβλία πρέπει ναξαναγραφούν εξ αρχής, όσο και να σας φαίνεται ακραίο, ώστε να έχουμε κάποιο σημείο αναφοράς. Τα περισσότερα είναι «γραμμένα στο πόδι» ακόμα και τα Αγγλικά – Αμερικανικά που τυγχάνουν της εκτιμήσεώς μου. Πολλά εξ αυτών έχουν σημαντικότατες ελλείψεις τόσο στο κείμενο όσο και σε φωτογραφίες. Λίαν επιεικώς θα τα χαρακτήριζα «πεπαλαιωμένα» και «ανεπαρκή». Τα σημαντικότερα μειονεκτήματά τους είναι η έλλειψη πληροφοριών, η ασάφεια των πληροφοριών, η και η έλλειψη νέων εξελίξεων. Για παράδειγμα γράφουν ότι η νόσος Α έχει τα συμπτώματα α, β, γ, χωρίς να ορίζουν σε τι ποσοστό επί τοις εκατό (έλλειψη ακρίβειας). Επίσης έχουν ελλείψεις τεκμηρίωσης.

Παράδειγμα 1: «Σοβαρά» ορθοπεδικά βιβλία γράφουν ότι δήθεν «το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνος θεραπεύεται μόνο με εγχείρηση», ενώ είναι γνωστό ότι το 90% των περιπτώσεων θεραπεύεται συντηρητικά είτε με νάρθηκα και ξεκούραση, είτε με φυσικοθεραπεία, είτε με αντιφλεγμονώδη φάρμακα, είτε με έγχυση κορτιζόνης ενδοελυτρικώς, είτε με θεραπεία με οιστρογόνα στην εμμηνόπαυση, είτε με θεραπεία παθήσεων του θυρεοειδούς αν υπάρχει, κλπ. Επίσης κανένα βιβλίο ορθοπεδικής δεν ορίζει ποιες είναι οι ενδείξεις εγχείρησης για το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα, βάσει των ευρημάτων στο ηλεκτρονευρογράφημα, ούτε κάν πώς ερμηνεύεται το ηλεκτρονευρογράφημα, με αποτέλεσμα πολλοί ορθοπεδικοί να «βάζουν μαχαίρι» ενώ δεν γνωρίζουν κάν να διαβάζουν ηλεκτρονευρογράφημα.

Παράδειγμα 2: Πολλά βιβλία αποκρύπτουν νέες τεκμηριωμένες ανακαλύψεις και θεραπείες. Πχ. Βιβλία Ορθοπεδικής συνιστούν μόνο φαρμακευτική αγωγή για τις κρίσεις αυχενικής δισκοπάθειας, ενώ έχει δημοσιευθεί ότι «οι απλές χειρομαλάξεις έχουν 68% επιτυχία, η φυσικοθεραπεία με όργανα έχει 51% και η φαρμακοθεραπεία μόνο 36%» (Πηγή: ΒritishMedicalJournal 2003, Apr. 26, 326: 911-4). Eπίσης ‘’βαρύγδουποι’’ καθηγητές ορθοπεδικής επιμένουν ότι δήθεν «οι ενέσεις κορτιζόνης δεν έχουν καμμία θέση στο γόνατο και είναι και επιβλαβείς για το χόνδρο», ενώ έχει δημοσιευθεί άρθρο που αποδεικνύει και τη χρησιμότητά τους και την έλλειψη κινδύνων μέχρι 8 ενέσεις στη διετία (Πηγή: RaynauldJP: ArthritisRheumatology 2003, 48:370-7). Τέλος, χρειάζεται επίσης τα σύγχρονα βιβλία να δώσουν σημασία στις ενδείξεις διαγνωστικών εξετάσεων, δηλαδή να καθορισθεί επιτέλους πότε χρειάζεται μια εξέταση. Δεν μπορεί για μια απλή οσφυαλγία 2 ημερών όλοι οι ορθοπεδικοί της Ελλάδας να ζητούν αξονική τομογραφία ή μαγνητική τομογραφία και τα ασφαλιστικά ταμεία να εγκρίνουν τη δαπάνη «τυφλοίς όμμασι»!

Ας ελπίσουμε, οι νέες γενιές ιατρών να μη ακολουθήσουν τα χνάρια κάποιων παλιών συναδέλφων και να ασκήσουν επιτέλους την “EvidenceBasedMedicine”.-