Ενημερωτικό σημείωμα αναφορικά με την εκλογή προέδρων δημοτικών κοινοτήτων κατά τη νέα δημοτική περίοδο (2024-2028) καθώς και με την εκλογή προέδρων συμβουλίων δημοτικών κοινοτήτων κατά την τρέχουσα δημοτική περίοδο (2019-2023) εξέδωσε η ΚΕΔΕ, σύμφωνα με τις νέες ρυθμίσεις που θεσπίστηκαν να τον Ν. 5043/2023. Αναλυτικά το σημείωμα:
Α. 1. ΕΚΛΟΓΗ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΣΕ ΔΗΜΟΤΙΚΕΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ ΕΩΣ 200 ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ
Στις δημοτικές κοινότητες µε πληθυσμό έως και 200 κατοίκους στην νέα δημοτική περίοδο πρόεδρος της δημοτικής κοινότητας εκλέγεται ο πρώτος σε σταυρούς προτίμησης υποψήφιος του συνδυασμού που συγκέντρωσε κατά την αρχική ψηφοφορία στη δημοτική κοινότητα την απόλυτη ή σχετική πλειοψηφία του συνόλου των έγκυρων ψηφοδελτίων (άρθρο 30 παρ.1 του Ν.4804/2021, όπως αντικαταστάθηκε με αρθ. 37 παρ.3 του Ν.5043/2023, σε συνδυασμό με άρθρο 18 παρ.1 του του ιδίου Νόμου).
2. ΕΚΛΟΓΗ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΣΕ ΔΗΜΟΤΙΚΕΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ ΜΕ ΠΛΗΘΥΣΜΟ ΑΠΟ 201 έως 2000 ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ
Πρόεδρος του συμβουλίου της δημοτικής κοινότητας από 201 έως 2.000 κατοίκους στην νέα δημοτική περίοδο ορίζεται ο σύμβουλος του πρώτου κατά σειρά συνδυασμού στη δημοτική κοινότητα που έλαβε τους περισσότερους σταυρούς προτίμησης μεταξύ των υποψηφίων του συνδυασμού του (άρθρο 79 παρ.1 του Ν. 3852/2010 όπως αντικαταστάθηκε με άρθρο 37 παρ.1 του Ν.5043/2023, σε συνδυασμό με άρθρο 18 παρ.1 του ιδίου Νόμου).
3. ΕΚΛΟΓΗ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΣΕ ΔΗΜΟΤΙΚΕΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ ΜΕ ΠΛΗΘΥΣΜΟ ΑΝΩ ΤΩΝ 2000 ΚΑΤΟΙΚΩΝ
ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΚΑΙΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΕΚΛΟΓΙΚΟΥ ΝΟΜΟΥ 4804/ 2021
Διότι με το άρθρο 37 παρ.2 του Ν.5043/2023 εισάγεται διάταξη μόνο σχετικά με την κατανομή των εδρών του συμβουλίου της δημοτικής κοινότητας, σύμφωνα με την οποία : «Στις δημοτικές κοινότητες με πληθυσμό μεγαλύτερο ή ίσο των 2.001 κατοίκων, ο συνδυασμός του επιτυχόντος δημάρχου λαμβάνει τα τρία πέμπτα (3/5) του συνόλου των εδρών των συμβούλων σε κάθε δημοτική κοινότητα και οι επιλαχόντες συνδυασμοί λαμβάνουν τα δύο πέμπτα (2/5)».
Β. Με το Άρθρο 10 του Ν. 5043/2023 εισάγεται διάταξη για την εκλογή προέδρων στα συμβούλια των δημοτικών κοινοτήτων άνω των 300 κατοίκων κατά τη τρέχουσα δημοτική περίοδο (δηλ. έως την 31.12.2023) με τίτλο : «Ειδική ρύθμιση για την εκλογή Προέδρου συμβουλίου κοινότητας άνω των 300 κατοίκων για τη δημοτική περίοδο έως τις 31.12.2023 – Προσθήκη άρθρου 79Α στον Ν.3852/2010» Στη διάταξη αυτή προβλέπεται ότι εντός δεκαπέντε (15) ημερών από την έναρξη ισχύος του Ν.4043/2023 ήτοι από 13.4.2023, το συμβούλιο της δημοτικής κοινότητας συνέρχεται σε ειδική συνεδρίαση, για να εκλέξει τον Πρόεδρό του. Πρόεδρος του συμβουλίου της δημοτικής κοινότητας άνω των 300 κατοίκων εκλέγεται, µε ψηφοφορία από το σύνολο των µελών του οικείου συμβουλίου και για το σύνολο της δημοτικής περιόδου, ο σύμβουλος ενός από τους δύο πρώτους κατά σειρά εκλογής συνδυασμούς, που έλαβε τους περισσότερους σταυρούς προτίμησης μεταξύ των υποψηφίων του συνδυασμού του, µε τη διαδικασία που αναλυτικά περιγράφεται στην παρ. 1Β. Στην περίπτωση, όμως, που συνδυασμός πλειοψήφησε στη δημοτική κοινότητα µε ποσοστό µμεγαλύτερο του πενήντα τοις εκατό (50%), ο πρώτος σε σταυρούς υποψήφιος σύμβουλός του αναδεικνύεται Πρόεδρος του συμβουλίου της εν λόγω δημοτικής κοινότητας, χωρίς να απαιτείται η εκλογική διαδικασία της παρ. 1β. Η διάταξη αυτή συνιστά συμμόρφωση με τη υπ’ αριθ 283/2023 απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ, με την οποία κρίθηκαν ως αντισυνταγματικές οι διατάξεις του άρθρου 5 παρ. 9 του Ν.4623/2019, σχετικά με τον τρόπο ανάδειξης του προέδρου των δημοτικών κοινοτήτων άνω των 300 κατοίκων με ορισμό του συμβούλου του πρώτου κατά σειρά συνδυασμού.