Γράφει η Κατερίνα Σχισμένου.
Οι Πόντιοι του τιμούν τη μνήμη των 353.000 θυμάτων της γενοκτονίας ενισχύουν την προσπάθεια για αναγνώριση της ιστορικής αλήθειας και από την Τουρκία και από άλλα κράτη και διεθνείς οργανισμούς μέσα από συλλόγους, που έχουν πετύχει αρκετά ως προς αυτήν την κατεύθυνση.
Η γενοκτονία του ποντιακού ελληνισμού έχει αναγνωριστεί επισήμως από τη Βουλή των Ελλήνων, την Κύπρο, τη Σουηδία, πολιτείες των ΗΠΑ και περιφερειακές κυβερνήσεις στην Αυστραλία.
Η 19η Μαΐου ορίστηκε ως Ημέρα Μνήμης της γενοκτονίας των Ποντίων (1994). Η μνήμη που πονάει αλλά και η μνήμη που προχωρά το 2019 κηρύχθηκε έτος ποντιακής μνήμης και ο μήνας Μάιος 2019 μήνας ποντιακής γενοκτονίας.Το χωριό Βίγλα ο νέος οικισμός στελεχώθηκε με ποντιακό πληθυσμό που ήρθε το 1950 από τη Ρωσία. Οι συνθήκες δύσκολες έως εχθρικές. Η ελονοσία, η φτώχεια, οι απώλειες μεγάλες για κάθε οικογένεια. Κι όμως συνέχισαν και συνεχίζουν σε μια μοναδική πορεία που αξίζει το θαυμασμό αλλά ακόμη περισσότερο το σεβασμό μας.
Στο χωριό της Βίγλας ιδρύθηκε ως νέος οικισμός το 1957 από οικογένειες προσφύγων από τα μέρη της Ρωσίας. Από την Τραπεζούντα, Κερασούντα, Σαμψούντα και εγκαταστάθηκαν στον Καύκασο της Ρωσίας, στα παράλια της Μαύρης Θάλασσας, στις πόλεις ΣΟΧΟΥΜΠΙ, ΓΑΚΡΑ, ΤΟΤΣΙ. Το 1914 ο Στάλιν εκτοπίζει όλους τους Πόντιους από τον Καύκασο στο Καζακστάν. Και από το Καζακστάν, σε συνεργασία με τον Ο.Η.Ε., τους εγκατέστησε στην άγονη περιοχή της Άρτας, στο χωρικό Βίγλα. Εκείνη την εποχή η ζωή στο χωριό ήταν άθλια όπως αναφέρουν οι τότε κάτοικοι με μαρτυρίες τους. Το χωριό ήταν πρόσφατα αποστραγγισμένο και δεν υπήρχε φως και νερό. Το τηλέφωνο τότε ήταν ένα και μοναδικό, και μάλιστα κρατικό. Στη μέση του χωριού μας κτίστηκαν τα δύο πρώτα σπίτια και μετά άλλα 50 που τα δώσανε με κλήρο. Κτίστηκε Δημοτικό Σχολείο και Παιδικός Σταθμός, το τότε «Σπίτι Παιδιού» από Ολλανδούς Επιστήμονες. Οι κ. Κωκ και Άκερμαν ήταν αυτοί που ήρθαν να βοηθήσουν στις καλλιέργειες και την κτηνοτροφία. Αργότερα ιδρύθηκε ο Ποντιακός Σύλλογος Βίγλας «Οι Πρόσφυγες» το έτος 1982 στο προσφυγικό χωριό Βίγλα που δραστηριοποιείται ενεργά στην περιοχή έως και σήμερα.
Είναι μεγάλος και βαρύς ο πολιτισμός που μετέφεραν, είναι μεγάλη πληγή που δύσκολα κλείνει. Ποιος μπορεί να αμφισβητήσει το πολιτιστικό αποτύπωμα χιλιάδων ετών των Ελλήνων του Πόντου καθώς και στη νεώτερη κοινωνία; Δε θα πρέπει να ξεχνάμε ότι σημαντικές προσωπικότητες του Πόντου από το χώρο της Εκκλησίας, της επιστήμης και του εμπορίου, ενδυνάμωσαν την οικονομική, πνευματική και θρησκευτική ζωή της Ελλάδας, διατηρώντας παράλληλα τις παραδόσεις και τα έθιμα τους, αλλά και τις μνήμες των αλησμόνητων πατρίδων του Πόντου και της Μαύρης Θάλασσας.
Δεν μπορούμε να ξεχνάμε τον τόπο και τη γλώσσα, τη πατρίδα όσο κι αν αυτή πονάει και μας δέχεται μια άλλη πατρίδα, ένας νέος τόπος.
Η σιωπή και η λήθη, η άγνοια και η παραποίηση της ιστορίας ή ακόμη και η εξάλειψή της, είναι οι χειρότεροι εχθροί… Δεν ξεχνάμε, δεν πρέπει να ξεχάσουμε!
Αιωνία η μνήμη τους!