Ερώτηση Χρ. Γκόκα για τους Δασικούς Χάρτες

Ο Βουλευτής του Κινήματος Αλλαγής, κ. Χρήστος Γκόκας, μαζί με τους υπόλοιπους Βουλευτές της Κ.Ο. του Κινήματος Αλλαγής και με επικεφαλής την Πρόεδρο, κα Φώφη Γεννηματά, κατέθεσαν ερώτηση προς τους Υπουργούς Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Δικαιοσύνης, σχετικά με τα προβλήματα που έχουν προκύψει στους Δασικούς Χάρτες και το Κτηματολόγιο.
Αναλυτικά αναφέρουν ότι η μεγάλη καθυστέρηση ανάρτησης των Δασικών Χαρτών της χώρας δημιουργεί προβλήματα και στην ολοκλήρωση του Κτηματολογίου, καθώς είναι άρρηκτα συνδεδεμένα. Οι αναρτήσεις των αναμορφωμένων Δασικών Χαρτών, σύμφωνα με τη Κυβέρνηση, θα ολοκληρωθούν αυτές τις μέρες και εντός της προθεσμίας των 105 ημερών θα πρέπει οι πολίτες να καταθέσουν τις αντιρρήσεις τους, με τη καταβολή του αντίστοιχου τέλους ή ατελώς με αιτήσεις πρόδηλων σφαλμάτων.
Επιπλέον επισημαίνουν ότι ήδη έχουν εντοπιστεί πλήθος σφαλμάτων, τα οποία θα έπρεπε να είχαν διορθωθεί, αν είχαν λάβει υπόψη τους τις αιτήσεις που κατατέθηκαν το προηγούμενο διάστημα στις δασικές υπηρεσίες. Σε πολλές περιπτώσεις η αναμόρφωση των Δασικών Χαρτών βασίστηκε σε αεροφωτογραφίες του 1945 ή του 1960 δημιουργώντας πολλές παραποιήσεις της υπάρχουσας κατάστασης, καθώς ακίνητα χαρακτηρίζονται ως δασικές και χορτολιβαδικές περιοχές, υποχρεώνοντας τους ιδιοκτήτες να υποβάλλουν ένσταση, προσκομίζοντας μία σειρά δικαιολογητικών που πολλές φορές δεν είναι εφικτό, επειδή σε πολλά ακίνητα ή δεν υπάρχουν συμβόλαια ή είναι προ του 1945.
Επιπρόσθετα σημειώνουν ότι οι καθυστερήσεις στην ανάρτηση των δασικών χαρτών και τα λάθη που περιέχουν δημιουργούν προβλήματα σε επενδύσεις που ανέμεναν αυτή τη διαδικασία, αλλά και σε κτηνοτρόφους και αγρότες που πρέπει άμεσα να διευθετήσουν το θέμα αποχαρακτηρισμού των δασικών, διότι σε περίπτωση που αυτές οι εκτάσεις συνδέονται με τις επιδοτήσεις που δικαιούνται θα έχουν μείωση των εισοδημάτων τους, καθώς θα παρουσιάζονται ως μη αξιοποιήσιμες εκτάσεις.
Τέλος οι Βουλευτές του Κινήματος Αλλαγής ρωτούν τους αρμόδιους Υπουργούς αν προτίθενται να αποκαταστήσουν τις αδικίες στους αναμορφωμένους Δασικούς Χάρτες με νομοθετική ρύθμιση, να δώσουν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα για την υποβολή αντιρρήσεων, εξαιτίας των περιοριστικών μέτρων στις μετακινήσεις κατά τη διάρκεια της πανδημίας, να αποστείλουν ειδοποιήσεις σε όσους πολίτες έχουν εκτάσεις με χαρακτηρισμό δάσους ή δασική έκταση. Επίσης θέλουν να ενημερωθούν για τα μέτρα που θα λάβουν, ώστε να εξετάζονται κατά προτεραιότητα οι αιτήσεις χαρακτηρισμού και οι αντιρρήσεις, οι οποίες θα αναφέρονται στο σύνολο των νέων Δασικών Χαρτών και όχι μόνο στο αναμορφωμένο, αλλά και για τις προδιαγραφές λειτουργίας των επιτροπών αντιρρήσεων, ώστε να είναι πραγματικά αποτελεσματικές.

Ακολουθεί το κείμενο της ερώτησης:

Προς τους Υπουργούς:
1. Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κ. Σκρέκα
2. Ψηφιακής Διακυβέρνησης κ. Κ. Πιερρακάκη
3. Δικαιοσύνης κ. Κ. Τσιάρα

ΘΕΜΑ: Τα προβλήματα των Δασικών Χαρτών και του Κτηματολογίου χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης, ειδικά σε ορισμένα νησιά της χώρας.

Κύριοι Υπουργοί,
Ως γνωστόν, με ευθύνη τόσο της προηγούμενης Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ όσο όμως και της προηγούμενης πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας του κ. Χατζηδάκη, έχει καθυστερήσει πάρα πολύ το θέμα της ανάρτησης των Δασικών Χαρτών σε όλη την Ελλάδα. Θέμα που σχετίζεται άρρηκτα με την ολοκλήρωση και εύρυθμη λειτουργία του Κτηματολογίου στη χώρα μας, καθώς η ύπαρξη Δασολογίου είναι μια κρίσιμη πτυχή του. Σύμφωνα με το τελευταίο χρονοδιάγραμμα της Κυβέρνησης, ολοκληρώνονται αυτές τις ημέρες από τις Διευθύνσεις Δασών οι αναρτήσεις των αναμορφωμένων Δασικών Χαρτών σε όλη τη χώρα και σε κάθε περιοχή, από την ημερομηνία ανάρτησης, «τρέχει» προθεσμία 105 ημερών, εντός της οποίας οι πολίτες θα πρέπει να απευθυνθούν στην ιστοσελίδα του «Ελληνικού Κτηματολογίου» προκειμένου να καταθέσουν τις αντιρρήσεις τους, κατόπιν καταβολής τέλους ή να καταθέσουν ατελώς αιτήσεις πρόδηλων σφαλμάτων.
Δυστυχώς όμως, από το πλήθος των λαθών και σφαλμάτων που εντοπίζονται ήδη σε πάρα πολλές περιοχές της χώρας διαπιστώνεται ότι οι αιτήσεις που είχαν κατατεθεί όλο το προηγούμενο διάστημα στις δασικές υπηρεσίες για την αναμόρφωση των Δασικών Χαρτών, σε μεγάλο μέρος τους δεν έχουν συμπεριληφθεί στους αναμορφωμένους δασικούς χάρτες, οι οποίοι αναρτώνται από τις Διευθύνσεις Δασών των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων στον ειδικό διαδικτυακό τόπο της ιστοσελίδας του «Ελληνικού Κτηματολογίου».
Πέραν αυτού όμως, οι κάτοικοι πολλών νησιωτικών περιοχών της χώρας, με την ανάρτηση 29 αναμορφωμένων Δασικών Χαρτών, κυρίως στα Δωδεκάνησα, την Κρήτη, τα Επτάνησα αντιμετωπίζουν πρόσθετα προβλήματα καθώς οι μελέτες βάσει των οποίων διαμορφώθηκαν οι νέοι αναμορφωμένοι δασικοί χάρτες στηρίχθηκαν σε μια απηρχαιωμένη και με διφορούμενους ορισμούς δασική νομοθεσία, σε σημείο μάλιστα όπου εμφανίζεται – για παράδειγμα – μέρος του λιμανιού των Σφακίων ως Χορτολιβαδική Έκταση! Ειδικά στα Δωδεκάνησα, το ειδικό κτηματολογικό καθεστώς των νησιών που ίσχυε μέχρι την ενσωμάτωσή τους το 1947 σε συνδυασμό με τα ζητήματα που αναφύονται σήμερα από τους Δασικούς Χάρτες έχουν ως αποτέλεσμα περισσότεροι από 35.000 ιδιοκτήτες να αντιμετωπίζουν δυσεπίλυτα ακόμα προβλήματα με το ελληνικό δημόσιο που φτάνουν μέχρι και την αμφισβήτηση της κυριότητας των περιουσιών τους, που τους οδηγούν σε ατέρμονους δικαστικούς αγώνες. Πολλοί ιδιοκτήτες μάλιστα βρίσκονται αντιμέτωποι με κύμα κατεδαφίσεων κτισμάτων ως αυθαιρέτων ενώ υπό κανονικές συνθήκες, όπως ισχύουν στην υπόλοιπη ελληνική επικράτεια, συγκεντρώνουν τις προϋποθέσεις νομιμότητας ή νομιμοποίησης τους και άρα δημιουργούνται πολίτες δυο κατηγοριών.
Τα προαναφερόμενα προβλήματα των Δασικών Χαρτών οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι η αναμόρφωσή τους βασίστηκε σε αεροφωτογραφίες του 1945, και όπου δεν υπήρχαν αυτές τότε γινόταν χρήση των αεροφωτογραφιών του 1960. Ενώ η σύνταξη των Δασικών Χαρτών έγινε μόνο από Γραφεία Μελετών εξειδικευμένα σε Δασικές Μελέτες, χωρίς να ληφθεί υπόψη ότι ένα σημαντικό τμήμα των χαρτών είναι ο χωρικός προσδιορισμός. Παράλληλα, αγνοήθηκαν τα σύγχρονα εργαλεία του «Ελληνικού Κτηματολογίου» το οποίο κινδυνεύει να αποτελέσει ένα «ψηφιακό ναυάγιο» καθώς η διαδικασία αναμόρφωσης των Δασικών Χαρτών, με την ανάρτηση τους σήμερα, καταγράφει μια εικονική πραγματικότητα. Μια εικονική πραγματικότητα που δείχνει ότι η δασική κάλυψη της χώρας μας ανέρχεται σήμερα στο 60%, από 55% που ήταν το 1945 και με τα ποσοστά αυξήσεων στα νησιά μας να φθάνουν π.χ. στο 10,6% στα Δωδεκάνησα και στο 35,4% στην Λευκάδα. Το φαινόμενο αυτό, της υπερεπάκτασης – που εν μέρει οφείλεται και στην εγκατάλειψη της υπαίθρου – γίνεται ακόμα πιο εμφανές στην απεικόνιση των Χορτολιβαδικών Εκτάσεων, όπου ο μέσος όρος αύξησης είναι 652%, με την Λέσβο να φθάνει το 1158,7%, την Σάμο το 1045% και στο Λασίθι να αυξάνονται οι Χορτολιβαδικές Εκτάσεις από 2% το 1945 σε 12% σήμερα. Είναι εύλογο ότι αυτές οι τεράστιες διαφοροποιήσεις ξεσηκώνουν αντιδράσεις από θιγόμενους πολίτες και ιδίως από τους αγρότες των νησιών μας, τους οποίους δεν τους καθησυχάζουν αναφορές ότι όλες οι διαφορές θα λυθούν μέσα από τις διαδικασίες των επιτροπών αντιρρήσεων.
Ο χαρακτηρισμός των εκτάσεων αυτών έχει βέβαια άμεση σχέση και με το ιδιοκτησιακό καθεστώς, αφού δασικές και χορτολιβαδικές περιοχές των Δασικών Χαρτών έχουν ήδη χαρακτηριστεί «δημόσιες» και απαιτείται από τον ιδιοκτήτη να αποδείξει το τεκμήριο της ιδιοκτησίας του. Έτσι οι ιδιοκτήτες με την ανάρτηση των αναμορφωμένων Δασικών Χαρτών στην ιστοσελίδα του «Ελληνικού Κτηματολογίου», που θα εμφανίσει τα ακίνητά τους με τον ίδιο χαρακτηρισμό με τους Δασικούς Χάρτες θα είναι υποχρεωμένοι να προχωρήσουν σε ένσταση στην Διεύθυνση Δασών και στο Κτηματολόγιο καταβάλλοντας και τα αντίστοιχα παράβολα. Η ένσταση βέβαια μέσα στην στενή προθεσμία των 105 ημερών θα συνοδεύεται από μία σειρά δικαιολογητικών τα οποία πρέπει να προσκομίσει ο πολίτης για να αποδείξει τον μη δασικό χαρακτήρα του ακινήτου του, πράγμα που αρκετές φορές είναι αδύνατο, αφού μεγάλο ποσοστό αυτών των ακινήτων ή δεν έχουν συμβόλαια, αλλά και αυτά που έχουν, λίγα είναι που διαθέτουν συμβόλαια με ημερομηνία προ του 1945.
Επιπλέον, η εκκρεμότητα χαρακτηρισμού της ιδιωτικής ιδιοκτησίας λειτουργεί ως τροχοπέδη σε επενδύσεις που είτε είχαν ξεκινήσει και ανέμεναν την ανάρτηση των δασικών χαρτών για να προχωρήσουν οι διαδικασίες υλοποίησης είτε βρισκόταν σε στάδια διαπραγματεύσεων, ενώ έχει επίσης άμεση συνέπεια σε σχέση με την δυνατότητα δόμησης ή/και αξιοποίησης της έκτασης.
Σε όλα αυτά έρχεται να προστεθεί και η δυσλειτουργική κατάσταση των επιτροπών, που κινούνται με ασαφή κριτήρια για να καταλήξουν στον τελικό χαρακτηρισμό μιας έκτασης. Πώς θα γίνουν διορθώσεις αν δεν αλλάξουν οι αμφισβητούμενες παραδοχές των μελετητών που είχαν ως αποτέλεσμα την δημιουργία μιας εικονικής πραγματικότητας όπως π.χ. να εμφανίζονται τα Δωδεκάνησα να καλύπτονται κατά 65% από Δασικές εκτάσεις και κατά 8% από Χορτολιβαδικές ;
Εντυπωσιάζει δε η παράλειψη των μελετητών να εφαρμόσουν την εξαίρεση που ισχύει σε πολλά νησιά και συγκεκριμένα στις Περιφέρειες των Πρωτοδικείων Κρήτης και των Νομών Λέσβου, Σάμου, Χίου, Κυκλάδων, Κυθήρων και Αντικυθήρων, όπου η ισχύουσα δασική νομοθεσία (αρ. 62 Ν.998/79) τα εξαιρεί από τον κανόνα που ορίζει ότι «επί των πάσης φύσεως αμφισβητήσεων ή διενέξεων ή δικών μεταξύ του Δημοσίου, είτε ως ενάγοντος είτε ως εναγομένου είτε ως αιτούντος είτε ως καθ’ ου ή αίτηση, και φυσικού ή νομικού προσώπου, το οποίο προβάλλει ή αξιώνει οποιοδήποτε δικαίωμα, εμπράγματο ή μη, επί των δασών, των δασικών εκτάσεων το ως άνω φυσικό ή νομικό πρόσωπο οφείλει να αποδείξει την παρ’ αυτώ ύπαρξη του δικαιώματός του» και επιβάλει την εξαίρεση των προαναφερθεισών περιοχών, ορίζοντας ότι «κατ’ εξαίρεση η διάταξη αυτή δεν ισχύει στις περιφέρειες των Πρωτοδικείων των Ιονίων Νήσων, της Κρήτης, των Νομών Λέσβου, Σάμου, Χίου και Κυκλάδων, των νήσων Κυθήρων, Αντικυθήρων….» και άρα το Δημόσιο είναι αυτό που πρέπει να προσκομίζει τίτλους κυριότητας και όχι ο ιδιώτης στις εν λόγω περιοχές.
Επειδή λοιπόν οι αναρτήσεις των αναμορφωμένων Δασικών Χαρτών προκαλούν έντονο προβληματισμό και ανησυχία, ιδίως στα νησιά όπου το μεγαλύτερο μέρος της έκτασης τους έχει χαρακτηριστεί δασικό, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τους ιδιοκτήτες γης, τους κτηνοτρόφους και τους αγρότες, θα πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα διευθέτησης των προβλημάτων που έχουν δημιουργηθεί. Ειδικά για τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους, υπάρχει ο κίνδυνος αυτές οι κατηγορίες των πολιτών να δουν μείωση των εισοδημάτων τους καθώς τα ποσά των επιδοτήσεών τους συνδέονται με τις εκτάσεις που δικαιούνται επιδότησης. Ενώ υπάρχουν και πολλοί ιδιοκτήτες γης σε περιοχές όπως η Μάνη, με τα ιδιαίτερα γεωμορφολογικά και ιστορικά δεδομένα, οι οποίοι αντιδρώντας στους όρους που σχετίζονται με τη σύνταξη των Δασικών Χαρτών, δεν κατέθεσαν καν αντιρρήσεις.
Επειδή η Πολιτεία και συγκεκριμένα το Υπουργείο Περιβάλλοντος δεν προέβη όπως όφειλε και μπορούσε στην ατομική ειδοποίηση των ιδιοκτητών που με βάση τους δασικούς χάρτες, το κτηματολόγιο και το Ε9 έχουν ιδιοκτησίες στις επίμαχες περιοχές, με αντικρουόμενους χαρακτηρισμούς.
Για όλους τους παραπάνω λόγους καλούμε όλα τα συναρμόδια Υπουργεία να λάβουν άμεσα μέτρα και να δημιουργήσουν συνθήκες ομαλής διεκπεραίωσης αυτού του αναγκαίου και σημαντικού για την χώρα εγχειρήματος της ολοκλήρωσης του Δασολογίου και του ενιαίου Εθνικού Ελληνικού Κτηματολογίου στην κατεύθυνση όμως της απόλυτης εξασφάλισης των περιουσίων των πολιτών και της ορθής αποτύπωσης της πραγματικότητας.

Κατόπιν των ανωτέρω ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:
1. Προτίθεστε να αναλάβετε άμεσα νομοθετική πρωτοβουλία για την αποκατάσταση των αδικιών από την ανάρτηση των αναμορφωμένων Δασικών Χαρτών, καταθέτοντας ολοκληρωμένες προτάσεις που θα επιλύσουν οριστικά το ιδιοκτησιακό ζήτημα, που αφορά τις χορτολιβαδικές εκτάσεις των νησιών, καθώς και το θέμα των «δασωμένων αγρών»;

2. Δεδομένων των συνθηκών της πανδημίας και της απαγόρευσης των μετακινήσεων από Νομό σε Νομό άγνωστο για πόσο ακόμα χρονικό διάστημα, προτίθεστε να δώσετε μεγαλύτερο χρονικό περιθώριο για την υποβολή αντιρρήσεων από τους ιδιώτες χωρίς την καταβολή παράβολου και κατά την εξέταση των ενστάσεων από τις Δασικές Υπηρεσίες να αναγνωρίζονται τα πρόδηλα σφάλματα χωρίς την παραπομπή τους στις επιτροπές αντιρρήσεων;

3. Εξετάζετε την αποστολή ατομικών ειδοποιήσεων με αυτοματοποιημένη διαδικασία, βάση των στοιχείων από τις δηλώσεις του κτηματολογίου σε όσους πολίτες έχουν ιδιοκτησίες με χαρακτηρισμό δάσους ή δασικής έκτασης ή τώρα ή σε δεύτερη φάση και τέλοσπαντων πριν την κύρωση των τελικών χαρτών;

4. Τι διοικητικά μέτρα θα λάβετε ώστε να εξετάζονται άμεσα και κατά προτεραιότητα οι αιτήσεις χαρακτηρισμού και τυχόν αντιρρήσεις που διατυπώνονται στους δασικούς χάρτες για τους πολίτες που θέλουν να αξιοποιήσουν την περιουσία τους;

5. Προτίθεστε να θεσμοθετήσετε πιο συγκεκριμένες προδιαγραφές λειτουργίας των επιτροπών αντιρρήσεων ώστε να είναι αποτελεσματικές και η απόδειξη του χαρακτήρα της έκτασης να γίνεται σύμφωνα με την κείμενη για τα νησιά ισχύουσα νομοθεσία τηρουμένου του αρ. 62 Ν.998/79 που αγνοήθηκε κατά την αναμόρφωση των Δασικών Χαρτών;

6. Επειδή επίκειται η κατάργηση των Κτηματολογικών Γραφείων Ρόδου και Κω-Λέρου ποιες λύσεις προτίθεστε να δώσετε για την αντιμετώπιση σωρείας τεχνικών και νομικών ζητημάτων που προκύπτουν στα Δωδεκάνησα και σας έχουν τεθεί υπόψιν από την Ένωση Ιδιοκτητών Ακινήτων Δωδεκανήσου (ΕΙΑΔ) προς εξυπηρέτηση και επίσπευση της ομαλής μετάπτωσης του Κτηματολογικού Κανονισμού Δωδεκανήσου στο Εθνικό Κτηματολόγιο;

7. Προτίθεστε να δώσετε το δικαίωμα κατάθεσης αντιρρήσεων, στο σύνολο του νέου Δασικού χάρτη και όχι μόνο στο αναμορφωμένο τμήμα του και πως σκοπεύετε να αντιμετωπίσετε περιοχές όπως η Μάνη όπου το πρόβλημα των συμβολαίων είναι έντονα υπαρκτό, καθώς κατά παράδοση οι μεταβιβάσεις γινόταν «δια λόγου»;