Η ανάγκη για συντονισμό των δημοσίων πολιτικών είναι υπαρκτή. Το ζήτημα της ανατροφοδότησης της εκτελεστικής εξουσίας και της κοινωνικής της λογοδοσίας είναι μείζον για την ποιότητα της δημοκρατίας. Αυτή η σημαντική ιδιότητα για την λειτουργία της Πολιτείας αποτέλεσε το άλλοθι για τη δημιουργία μιας καινοφανούς δομής: του επιτελικού κράτους “Μητσοτάκη”. Ένα σύστημα που υπερκαλύπτει υπουργούς και υποκαθιστά υπουργεία. Που συγκεντρώνει στις αρμοδιότητές του από την ΕΥΠ και το ΑΠΕ-ΜΠΕ έως τα μεγάλα (και τα μεσαία και τα μικρά ενίοτε) έργα και τα ασυνόδευτα προσφυγόπουλα.
Αυτό το μόρφωμα στήθηκε συνειδητά από την ανασφάλεια του κ. Μητσοτάκη. Τί γίνεται όταν κάτι “στραβώνει” σε αυτό το “ειδυλλιακό” κράτος; Εδώ, οι αρμόδιοι υπουργοί που διαβεβαίωναν για την πρωτοφανή προετοιμασία της χώρας ενόψει της αντιπυρικής περιόδου, επιβραβεύθηκαν δημόσια από τον “εμπνευσμένο” ηγέτη τους. Ο ίδιος την προηγούμενη ημέρα ζητούσε γενικά και αόριστα συγγνώμη, την επόμενη θριαμβολογούσε γιατί κάηκαν “μόνο” 1,5 εκ. στρέμματα και τους απέπεμψε την μεθεπόμενη. Στην τελική όλη η Μεσόγειος κάηκε μας είπε εκείνος και οι πιστοί ακόλουθοί του. Όπως και με τον κορονοϊό που από προσωπική νίκη του κ. Μητσοτάκη, μετά τους χιλιάδες νεκρούς αναδείχθηκε ως παγκόσμιο ζήτημα. Όπως και με την ακρίβεια που αποτελεί ένα παγκόσμιο φαινόμενο, αλλά όλως τυχαίως η Ελλάδα είναι η πανευρωπαϊκή πρωταθλήτρια στο συγκεκριμένο σπόρ.
Αυτό δεν είναι επιτελικό κράτος. Είναι επιλεκτικό κράτος και ασχολείται αποκλειστικά με τα γραμμάτια και τις προτεραιότητές του κ. Μητσοτάκη. Ένα κράτος – φάρσα, που δεν μπορεί να μετρήσει ούτε τα εναέρια πυροσβεστικά μέσα που διαθέτει. Κράτος άδικο που επιφυλάσσει “ανάπτυξη” σε ελάχιστους. Κράτος τοξικό και ταξικό, που όταν έχει απέναντί του ανθρώπους κατεστραμμένους τους ψέγει γιατί δεν ασφαλίστηκαν και δε διαθέτουν τα δίδακτρα για να φροντίσουν για το μέλλον των παιδιών τους. Αυτή η δυστοπία είναι επικίνδυνη για την ποιότητα της δημοκρατίας και αποτελεί εμπόδιο για την ανάπτυξη της στις υπαρκτές προκλήσεις, όπως την υγειονομική κρίση, την κλιματική αλλαγή και την τέταρτη βιομηχανική επανάσταση.
Για το ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, το σύγχρονο δημοκρατικό κράτος προστατεύει τα δικαιώματά των πολιτών και διασφαλίζει τις προοπτικές για την ευημερία τους. Αποτελεί προαπαιτούμενο συλλογικής ανάπτυξης και όχι εργαλείο αποτροπής της κοινωνικής κινητικότητας. Στηρίζει την μικρή και μεσαία επιχειρηματικότητα, αντί να λειτουργεί ως εκκαθαριστής της ιδιωτικής περιουσίας προς όφελος των μεταπρατικών χρηματοπιστωτικών συμφερόντων. Είναι ευέλικτο και όχι υδροκέφαλο. Λειτουργεί συλλογικά, διαθέτει πεδία πολιτικής και υπουργούς με αρμοδιότητες και όχι φεουδάρχες ή διεκπεραιωτές. Έχει τη δυνατότητα να προσαρμόζεται στις κοινωνικές συνθήκες και δεν απαιτεί από αυτές να προσαρμοστούν οπωσδήποτε στη βούλησή του. Είναι αποτελεσματικό καλύπτοντας τις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας. Είναι κράτος λογοδοσίας με ισχυρούς και λειτουργούντες δημοκρατικούς θεσμούς που διαδρά διαρκώς με την κοινωνία. Δρα ενωτικά και όχι διχαστικά και είναι σε θέση να προτάσσει το δημόσιο και το εθνικό συμφέρον αντί να το προσαρμόζει στις επιθυμίες του εκάστοτε αυτόκλητου “Προφήτη”. Είναι ένα κράτος συνέχειας και γνώσης, στο οποίο οι εμπειρίες μετουσιώνονται σε πράξεις και δε διαγράφονται με υστεροβουλία.
Σε ένα τέτοιο κράτος η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ για τη δημιουργία ενός ενιαίου φορέα πολιτικής προστασίας και ανθεκτικότητας θα είχε συζητηθεί επί της ουσίας. Δε θα αποτελούσε αφορμή για αναβίωση επικίνδυνων και ιστορικά καταδικασμένων πολιτικών τακτικισμών. Η διαχείριση της πανδημίας δε θα ήταν πεδίο άσκησης κοινωνικού αυτοματισμού, αλλά έμπρακτης συστράτευσης απέναντι σε μια πραγματική απειλή.
Αυτές είναι οι δύο κυρίαρχες προτάσεις για το κράτος. Η προοδευτική και δημοκρατική πρόταση, συνοψίζεται στο δημοκρατικό, ευέλικτο και αποτελεσματικό κράτος για την κοινωνία και τις ανάγκες της. Η άλλη άποψη που σήμερα είναι κυβερνητική πρακτική, αφορά ένα κράτος αυταρχικό, με προτεραιότητές του τις βουλήσεις μιας ελίτ αποξενωμένης από την καθημερινότητα της υπόλοιπης κοινωνίας, ένα κλειστό σύστημα εξουσίας το οποίο προορίζεται να καταρρεύσει.
Επιτελικό ή Επιλεκτικό Κράτος;
