Δευτέρα 3 Αυγούστου 9.00 μ.μ. στον Θερινό Σινεμά «Ορφέας». Είσοδος Δωρεάν.
Αφιέρωμα στο Θανάση Βέγγο
– Ομιλία σε επιμέλεια της Δημοσιογράφου και Συγγραφέα, Σοφίας Αδαμίδου.
– Προβολή της Ταινίας – Ντοκιμαντέρτου ΓιάννηΣολδάτου:
«Θανάσης Βέγγος: Ένας Άνθρωπος Παντός Καιρού»
Έγχρωμη, 2004, διάρκειας 75΄.
Και αυτοί που μίλησαν στην ταινία για τον Βέγγο, κάνοντας διάφορους και διαφορετικούς χαρακτηρισμούς, αλλά και ο Έλληνας θεατής, που έκανε -και κάνει- τους δικούς του, «μέσα είναι». Ο,τι κι αν πεις για τον Βέγγο, δεν κινδυνεύεις να χαρακτηριστείς υπερβολικός. Ο άνθρωπος είναι χείμαρρος, ποταμός, Νιαγάρας δροσιάς, γέλιου, πίκρας, πόνου! Είναι ένας άνθρωπος με πολλαπλές επιστρώσεις. Και όλες αυθεντικές.
Από πού, λοιπόν, να τον πιάσεις; Έτσι περιορίζεσαι στις «μερικές σκηνές» του «έργου». Φιλμογραφείς -και δείχνεις- «αποσπάσματα» μόνο από τη ζωή του, τις επιτυχίες και τις αποτυχίες του. Φιλμογραφείς -και δείχνεις- το πηγαίο ταλέντο του. Τα έκπληκτα μάτια του. Τη βραχνή (από τις φωνές, τις κραυγές και τα κλάματα) φωνή του. Δείχνεις τις γρήγορες, σπασμωδικές κινήσεις του, την αγωνία του. Και δείχνεις, βέβαια, και την απέραντη καλοσύνη του.
Ο θεατής βλέποντας τον άνθρωπο παντός καιρού, θέλει δε θέλει, θα κάνει τους δικούς του συνειρμούς. Ο πιο «απλός» θεατής θα γευτεί το πρώτο επίπεδο (πλούσιο και αυτό). Θα χαρεί τον «Βέγγο για όλες τις δουλειές». Θα γελάσει και θα πικραθεί μαζί του. Θα αγανακτήσει και θα θυμώσει. Θα έχει πλούσια συγκομιδή. Όποιος, όμως, έχει την ικανότητα -και τη θέληση- να δει πέρα από το πρώτο επίπεδο και βάλει τον εαυτό του στην παραγωγική διαδικασία των κοινωνικών αναφορών θα ευτυχήσει διπλά. Γιατί ο Βέγγος, έστω πρωτόγονα και αυθόρμητα, μπόρεσε να εκφράσει ένα μεγάλο σύνολο ανθρώπων και καταστάσεων. Στις ανεπανάληπτες ερμηνείες του συναντάς μια μεγάλη «γκάμα» ανθρώπινων χαρακτήρων. Πολλές φορές, την ίδια μάλιστα στιγμή, ο Βέγγος ήταν δυο και τρεις και τέσσερις χαρακτήρες μαζί!
Στις επιστημονικές και κοινωνιολογικές εξηγήσεις για το φαινόμενο Βέγγος, ο ερευνητής θα βρει άφθονο υλικό για μελέτη. Είναι από τις σπάνιες, αν όχι η μοναδική περίπτωση καλλιτέχνη, στον κόσμο ολόκληρο, που δύσκολα ξεχωρίζεις τη ζωή του από το έργο του. Ο Βέγγος δραπέτευσε από τη ζωή και χώθηκε (για να γλιτώσει) στις ταινίες του. `Η το αντίστροφο! Δραπέτευσε από τις ταινίες του και χώθηκε (για να μπλεχτεί) στη ζωή.
Ο Βέγγος ήταν «παντού», όπου ήταν ο Έλληνας τα τελευταία 80 χρόνια. Ήταν στο μεροκάματο, στο κυνήγι της αστυνομίας, στις εξορίες. Ήταν στους γάμους και τα πανηγύρια. Στην οικογένεια και τα παιδιά. Στις Εφορίες και τις ουρές των λεωφορείων. Αυτός ήταν ο Βέγγος και αυτό έδειχναν και οι ταινίες του. Όμως, θα είναι ασέβεια και προς τον Βέγγο και, κυρίως, προς την αλήθεια αν κανείς πει -και δεχτεί: «εντάξει, μωρέ, ηθοποιός; Τη ζωή του έπαιζε!». Όποιος πει ή δεχτεί αυτήν τη συκοφαντία, σημαίνει πως δεν έχει δει τον Βέγγο μέσα στο ίδιο πλάνο, να αλλάζει δυο, τρεις και τέσσερις φορές «ψυχολογικά» κάνοντας …τίποτα! Δεν είδε, φαίνεται, τα μάτια του να κλαίνε χωρίς δάκρυα. Τη φωνή του να σπάσει σε χίλια κομμάτια, χωρίς να εκφέρει μία έστω ολόκληρη λέξη.
Ο Βέγγος ήταν και είναι μεγάλος ηθοποιός. Και είναι κρίμα, που γεννήθηκε σε ετούτη τη χώρα, όπου η τέχνη είναι πολυτέλεια! Η περίπτωση του Βέγγου εξηγεί την αγωνία των ανθρώπων, αυτών των ανθρώπων, που θέλουν να αλλάξουν τον κόσμο. Που θέλουν να δημιουργήσουν τις συνθήκες για να μπορεί ο άνθρωπος να ξεδιπλώνει όλα του τα ταλέντα και όλες του τις αρετές. Σκέφτεστε τον Βέγγο σε μια κοινωνία όπου η τέχνη θα αναζητούσε τη λεπτομέρεια, πέρα από τη σκοπιμότητα και την εμπορία; Ο Βέγγος, δυστυχώς, δεν ελευθέρωσε παρά το ελάχιστο (όσο οι συνθήκες του επέτρεψαν) από το ταλέντο του (περίπτωση «Θανάση Πάρε το Όπλο σου», ας πούμε). Και πρόσφερε ό,τι οι συνθήκες επέτρεψαν και ό,τι αυτός «έκλεψε» από τους «φύλακες». Το κοινωνικό σύστημα, ο καπιταλισμός, χρεώνεται όχι μόνον την εκμετάλλευση, αλλά και την αναγκαστική αναπηρία που οδηγεί τους ανθρώπους.
Εμφανίζονται και μιλούν: Αγγελόπουλος, Κούνδουρος, Κατσουρίδης, Γλυκοφρύδης, Γρηγορίου, Βούλγαρης, Ζωγράφος, Θεοδωράκης, Σπαθάρης, Φόνσου, Ροδίτη, Ψαρράς, Αριστόπουλος, κ.ά.