Ομιλία της Όλγας Γεροβασίλη, Γραμματέα της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ και Βουλευτή Άρτας, στη Διαρκή Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης – Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος για το Σ/Ν «Εθνικός Μηχανισμός Διαχείρισης Κρίσεων και Αντιμετώπισης Κινδύνων, αναδιάρθρωση της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, αναβάθμιση συστήματος εθελοντισμού πολιτικής προστασίας, αναδιοργάνωση του Πυροσβεστικού Σώματος και άλλες διατάξεις»
Κε Υπουργέ, κε Γεν. Γραμματέα,
Όπως ανέφερα και στην πρώτη ανάγνωση του νομοσχεδίου: η αναδιοργάνωση της Πολιτικής Προστασίας είναι Εθνικό Ζήτημα.
Στα αλήθεια όμως εδώ φέρατε ένα πολυνομοσχέδιο: Από τα 190 άρθρα μόλις τα 54 αφορούν στην Πολιτική Προστασία.
Όπως σας είχαμε επισημάνει, η διαβούλευση τόσο με τους εμπλεκόμενους φορείς όσο και με την επιστημονική κοινότητα είναι απαραίτητη. Δυστυχώς το νομοσχέδιό σας δεν το διαβουλευτήκατε ούτε καν με αυτούς που καλούνται να το εφαρμόσουν.
Χαρακτηριστικά, η Ένωση Περιφερειών Ελλάδοςεπισημαίνει ότι:
«Είναι ΑΝΑΓΚΑΙΑ η πλήρης αποσαφήνιση και οριοθέτηση αρμοδιοτήτων και δικαιοδοσίας του Περιφερειακού Συντονιστή Πολιτικής Προστασίας (του μετακλητού Συντονιστή δηλαδή), των αιρετών Περιφερειαρχών και χωρικών Αντιπεριφερειαρχών, των στελεχών πολιτικής προστασίας … ώστε να μην υπάρχουν αλληλοεπικαλύψεις ή κενά αρμοδιοτήτων και δημιουργίας παράλληλων διαδρομών πληροφορίας και λήψης αποφάσεων».
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση ζητά το Συντονισμό Πολιτικής Προστασίας σε Περιφερειακό Επίπεδο να τον έχουν οι Προϊστάμενοι των Αυτοτελών Διευθύνσεων πολιτικής προστασίας και τα Τμήματα Πολιτικής Προστασίας των Δήμων σε τοπικό επίπεδο.
Αυτή ακριβώς ήταν η πρόβλεψη στο άρθρο 11 της Πρότασης Νόμου ΣΥΡΙΖΑ
Τί λέτε να συνέβη; Ξαφνικά να συμφώνησε η Ένωση Περιφερειών και η ΚΕΔΕ με τον ΣΥΡΙΖΑ;
Προφανώς δεν είναι αυτός ο λόγος. Ο λόγος είναι ότι διαβουλευτήκαμε πάρα πολύ με όλους τους εμπλεκόμενους και υιοθετήσαμε τις προτάσεις τους, ακριβώς για να έχουμε ένα λειτουργικό μοντέλο πολιτικής προστασίας.
Σας καλούμε να μη γυρίσετε την πλάτη συνολικά στους Περιφερειάρχες και στους Δημάρχους και να ακούσετε την εισήγησή τους.
Δεν αρκεί να αναλάβει τον Συντονισμό ένας μετακλητός υπάλληλος και μάλιστα μόνο σε επίπεδο Περιφέρειας – όταν την απόφαση π.χ. οργανωμένης προληπτικής απομάκρυνσης την αφήνετε στο πρώτο επίπεδο στον Δήμαρχο!
Οι Δήμοι είναι το πρώτο ανάχωμα πολιτικής προστασίας λόγω εγγύτητας με το όποιο καταστροφικό συμβάν. Όχι μόνο έχουν την ευθύνη αλλά έχουν και καλύτερη γνώση των τοπικών συνθηκών και διαθέσιμων μέσων. Δεν είναι δυνατόν να μην υπάρχει καμία πρόβλεψη για την οργάνωση σε τοπικό επίπεδο και να ανατίθεται ο συντονισμός και η οργάνωση σε έναν μετακλητό υπάλληλο που θα επιλέγει ο Γενικός Γραμματέας Πολιτικής Προστασίας και θα τοποθετείται ως σύμβουλος του Περιφερειάρχη!
Και μάλιστα αυτός ο μετακλητός ορισμένου χρόνου να προΐσταται του επιχειρησιακού συντονισμού!
Επιπλέον, θα ακολουθεί – αυτός ο μετακλητός- εγκεκριμένα πρωτόκολλα ενεργειών ή αφηνόμαστε με κλειστά μάτια στην όποια εμπειρία του;
Κε Υπουργέ, κε Γεν. Γραμματέα,
Χρειάζεται εκσυγχρονισμός των δομών σε επίπεδο περιφερειών και δήμων και εκπαίδευση των υπαλλήλων που ήδη υπηρετούν σε αυτές σε ένα ενιαίο μοντέλο πολιτικής προστασίας. Η συνέχεια του κράτους είναι αναγκαία – τί γίνεται όταν ο εκάστοτε μετακλητός αποχωρεί; Παίρνει και την τεχνογνωσία (αν υποθέσουμε ότι έχει ή αποκτά) μαζί του;
Ακόμη, η ΕΝΠΕ ζητά να καλυφθούν άμεσα οι υπηρεσίες πολιτικής προστασίας με το απαραίτητο προσωπικό.
Ρίξτε μια ματιά στην Πρόταση Νόμου ΣΥΡΙΖΑ στα άρθρα 62 και 63 – όχι μόνο προβλεπόταν η σύσταση οργανικών θέσεων αλλά και η διαδικασία αμοιβής υπερωριών για εργασία πέραν του πενθημέρου των υπαλλήλων αυτών.
Συνολικά το σχέδιο νόμου σας παραβλέπει βασικές αρχές, όπως τις επιβάλλουν οι βέλτιστες καλές πρακτικές διεθνώς.
Δεν επενδύετε και δεν οργανώνετε το σύστημα πολιτικής προστασίας σε επίπεδο Δήμων και Περιφερειών, ενώ αφήνετε την ευθύνη στους Δημάρχους και τους Περιφερειάρχες. Ταυτόχρονα, όπως σας επισημαίνει η ΕΝΠΕ, παραβιάζετε την αυτοτέλεια ΟΤΑ Α’ και Β’ βαθμού.
Ως προς τα κονδύλια πολιτικής προστασίας:
Μόλις προχτές ο κος Πατούλης ζήτησε να υπάρξει για την πολιτική προστασία πρόγραμμα αντίστοιχο με το «Φιλόδημο», ένα πρόγραμμα που έγινε επί ΣΥΡΙΖΑ και που η σημερινή Κυβέρνηση έχει παγώσει.
Αυτό είναι πολύ πιο αναγκαίο από να προβλέψετε Επιτελική Δομή ΕΣΠΑ στο Γενικό Γραμματέα ή απόρρητα κονδύλια στην Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας. Κι αν – όπως μας είπατε στην Επιτροπή- τα απόρρητα κονδύλια προορίζονται για τη λειτουργία του 112 – πείτε το ξεκάθαρα- γράψτε το στο άρθρο! Γιατί δεν το κάνετε; Γιατί δεν ισχύει. Ακόμα κι αν ίσχυε, το Υπουργείο Προστασία του Πολίτη διαθέτει διαδικασία απορρήτων και θα μπορούσε να κινηθεί μέσω αυτής, δεν χρειάζεται κάτι άλλο.
Θέλω όμως να μείνω στην ουσία και η ουσία είναι ότι το σύστημα πολιτικής προστασίας δεν αναβαθμίζεται με το παρόν νομοσχέδιο. Στα τμήματα πολιτικής προστασίας των δήμων και περιφερειών επιφυλάσσετε έναν ασαφή ρόλο «παροχής συνδρομής». Γενικά αναπαράγετε τη γραφειοκρατία και τις ρυθμίσεις παλαιότερων νόμων (π.χ.οι προβλέψεις σας για απομάκρυνση πολιτών).
Τα θέματα είναι πολλά: Πώς γίνεται η οργανωμένη προληπτική απομάκρυνση πολιτών; Ποιος αποφασίζει για την κλιμάκωση της κατάστασης επικινδυνότητας; Υπάρχουν πρωτόκολλα ενεργειών; Θεσπίζετε τελικά κάποια διοίκηση συμβάντος, όπως επιβάλλουν οι διεθνείς πρακτικές;
Δυστυχώς όχι. Στηρίζεστε μόνο στους πρώτους ανταποκριτές (οι οποίοι δεν διαλειτουργούν μέσω του συντονιστικού κέντρου με την επιστημονική κοινότητα ή άλλους φορείς – στερούνται δηλαδή της κατάλληλης πληροφόρησης και οδηγιών) και στον Μετακλητό-περιφερειακό συντονιστή, ο οποίος δεν είναι καν μέρος της υπηρεσιακής δομής.
Η Πολιτική Προστασία είναι σοβαρό Εθνικό Ζήτημα. Δεν αρκούν τα λόγια, δεν αρκούν τα σχέδια ούτε και τα νομοσχέδια. Χρειάζονται ενέργειες:
• Έτσι το καλοκαίρι που πέρασε όλα κύλησαν ομαλά γιατί, μετά από σκληρές διαπραγματεύσεις εξασφαλίσαμε στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη υπερδιπλάσια ελικόπτερα δασοπυρόσβεσης, όχι μόνο για το 2019 αλλά και για την επόμενη πενταετία!
• Έτσι ενισχύσαμε την Πυροσβεστική Υπηρεσία με προσωπικό – περίπου 4.500 πυροσβέστες παρά την επιτροπεία και τις δημοσιονομικές δεσμεύσεις.
• Έτσι υπεγράφη για πρώτη φορά ΚΥΑ για τη συνεργασία Πυροσβεστικού Σώματος και Δασικής Υπηρεσίας
• Έτσι και με το 112, το οποίο φροντίσαμε το Μάιο του 2019 να είναι στην τελική του φάση, αφού είχαν εκπληρωθεί επί ΣΥΡΙΖΑ μία σειρά προϋποθέσεων (τμηματικές παραδόσεις εξοπλισμού, 2 κέντρα λειτουργίας, πληροφοριακά συστήματα και εκπαιδεύσεις προσωπικού και είχαν γίνει τα έργα υποδομής από τους παρόχους σταθερής και κινητής τηλεφωνίας). Αλήθεια, σήμερα, η Νέα Δημοκρατία βρίσκεται εντός χρονοδιαγράμματος – Γιατί δεν λειτουργείτε το 112;
Συνολικά χρειάζονται δράσεις και συνέργειες. Κανείς δεν είναι απέναντι στην αναβάθμιση της πολιτικής προστασίας της Χώρας.
Φροντίστε όμως και εσείς να μην είστε απέναντι στις προτάσεις των εμπλεκομένων φορέων και ακούστε τους Δημάρχους και τους Περιφερειάρχες.
Η πολιτική προστασία χρειάζεται οργάνωση και ενίσχυση ιδίως σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο.
Σας ευχαριστώ.