Νέα πρωτόδικη δικαστική απόφαση δικαιώνει δανειολήπτες και αποτελεί ένα ακόμη πρόκριμα για την πιλοτική δίκη στον Άρειο Πάγο στις 27 Φεβρουαρίου ● «Ανατριχιαστικές» περιπτώσεις αναλγησίας και καταχρηστικής συμπεριφοράς ● Τι δηλώνουν στην «Εφ.Συν.» Κώστας Τσουκαλάς (ΠΑΣΟΚ), Γιώργος Καραμέρος (ΣΥΡΙΖΑ) και Εφη Αχτσιόγλου (Νέα Αριστερά)
Στο έλεος των τραπεζών και των «αόρατων» funds και εταιρειών διαχείρισης «κόκκινων» δανείων βρίσκονται επί σειρά ετών ακόμα και ευάλωτοι δανειολήπτες που έχουν ενταχθεί στον Ν.3869/2010, στον Νόμο Κατσέλη. Μάλιστα, πολλές φορές πρόκειται για «πράσινα» δάνεια, τα οποία «κοκκινίζουν» με ευθύνη των servicers εξαιτίας διάφορων αυθαίρετων πρακτικών. Μία από αυτές είναι η παραβίαση αποφάσεων υπαγωγής στον νόμο από εταιρείες και τράπεζες, που υπολογίζουν τον τόκο επί του αλήκτου κεφαλαίου και όχι επί της δόσης, επιβάλλοντας πρόσθετες χρεώσεις με αποτέλεσμα συχνά να καθίσταται αδύνατη η πληρωμή και να εκπλειστηριάζονται ή να δρομολογούνται να βγουν στο σφυρί πλήθος κατοικιών.
Οι πολλαπλάσιες δόσεις καταστρατηγούν επί της ουσίας τον νόμο -ο οποίος καταργήθηκε το 2019- χάρη στον οποίο χιλιάδες νοικοκυριά έχουν υπό αίρεση προστασία της πρώτης κατοικίας τους, στη βάση του ότι τηρούν τη ρύθμιση. Αυτή η έστω περιορισμένη προστασία διακυβεύεται με την υπόθεση εκτοκισμού των δανείων για τους ενταγμένους, η οποία εκδικάζεται την ερχόμενη Πέμπτη στην Ολομέλεια του Αρείου Πάγου.
Πριν από την κρίσιμη πιλοτική δίκη, μια δίκη που αφορά εκατοντάδες χιλιάδες δανειολήπτες και τους εγγυητές τους γιατί θα κρίνει εάν θα μπει φρένο ή όχι στα ληστρικά επιτόκια, η ίδια η Λούκα Κατσέλη δηλώνει ότι η βούληση του «νομοθέτη ήταν ξεκάθαρη: να δοθεί, μετά από δικαστική απόφαση, σε αυτά τα φυσικά πρόσωπα μια δεύτερη ευκαιρία να ρυθμίσουν τις οφειλές τους με βάση τις δυνατότητές τους και να προστατεύσουν την πρώτη τους κατοικία. Μια απόφαση επομένως που θα αυξήσει τα οφειλόμενα ποσά είτε λόγω μεταβολής επιτοκίων είτε λόγω τρόπου εκτοκισμού, θα οδηγήσει πολλούς εξ αυτών σε αναστολή πληρωμής δόσεων, κατάσχεση και πλειστηριασμό της πρώτης κατοικίας, αντίθετα με τα δεδικασμένα».
«Το σημαντικό για τον “Ηρακλή” είναι να υπάρχει σταθερή αποπληρωμή του χρέους. Το όποιο, σχετικά μικρό κόστος από τη μείωση των τόκων μπορεί κάλλιστα να απορροφηθεί χωρίς συνέπειες εν όψει της μακράς διάρκειας των ρυθμίσεων αυτών» τόνισε σε παρέμβασή της η πρώην υπουργός χθες, 15 χρόνια μετά τη θέσπιση του νόμου, απαντώντας σε όσους από τον χώρο των τραπεζών και των servicers κινδυνολογούν ότι αν οι ληστρικές πρακτικές τους ακυρωθούν, θα επέλθει η… καταστροφή.
«Δεδομένης της τιτλοποίησης -που κακώς έχει γίνει καθώς πρόκειται για δάνεια που έχουν ρυθμιστεί υπαγόμενα στον Νόμο Κατσέλη-, η πιθανότητα κατάπτωσης των εγγυήσεων που παρέχονται μέσω του μηχανισμού κρατικών εγγυήσεων “Ηρακλής”, θα καταστεί μεγαλύτερη αν ο τρόπος εκτοκισμού επιβαρύνει απρόβλεπτα και υπέρμετρα δανειολήπτες που έχουν ρυθμίσει τις υποχρεώσεις τους στη βάση των πραγματικών οικονομικών τους δυνατοτήτων» πρόσθεσε.
Πρόκριμα για την πιλοτική δίκη
Μια σημαντική νίκη αποτελεί η υπ’ αριθμ. 33038/2025 του Μονομελούς Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης υπέρ ζευγαριού από τη Θέρμη Θεσσαλονίκης, που ορίζει ότι το εκάστοτε επιτόκιο της Τράπεζας της Ελλάδος θα εφαρμόζεται επί της μηνιαίας δόσης και όχι σε ολόκληρο το άληκτο κεφάλαιο με αποτέλεσμα ο ανατοκισμός να είναι σχεδόν μηδαμινός.
Ειδικότερα, το δικαστήριο «ρυθμίζει κατά τρόπο οριστικό τα χρέη της αιτούσας προς τις πιστώτριες με τον ορισμό καταβολών α) ποσού 164,41 ευρώ στην κυρίως παρεμβαίνουσα και β) ποσού 10,59 ευρώ στη δεύτερη καθ’ ης, επί 36 μήνες, αρχής γενομένης από τον επόμενο μήνα από τη δημοσίευση της παρούσας. Εξαιρεί της εκποίησης την ανήκουσα στους αιτούντες κατά πλήρη κυριότητα σε ποσοστό 50% εξ αδιαιρέτου για καθέναν από αυτούς κύρια κατοικία τους, όπως ως άνω αυτή αναλυτικά περιγράφεται. Υποχρεώνει έκαστο των αιτούντων να καταβάλλει στις πιστώτριες κατ’ άρθρ. 974 επ. ΚΠολΔ για τη διάσωση του δικαιώματός του επί της κύριας κατοικίας του το ποσό των 30.000 ευρώ εντός 240 μηνιαίων δόσεων, ποσού 125 ευρώ εκάστη, κατά τα εκτιθέμενα στο σκεπτικό της παρούσας, αρχής γενομένης από τον επόμενο μήνα από τη δημοσίευση της παρούσας και δη εντόκως, χωρίς ανατοκισμό, με το μέσο επιτόκιο στεγαστικού δανείου με κυμαινόμενο επιτόκιο, που θα ισχύει κατά τον χρόνο αποπληρωμής, σύμφωνα με το στατιστικό δελτίο της Τράπεζας της Ελλάδος».
Αλλωστε, το άρθρο 9 παρ. 2 του νόμου ορίζει πως η εξυπηρέτηση της οφειλής γίνεται με επιτόκιο που δεν υπερβαίνει αυτό της ενήμερης οφειλής ή το μέσο επιτόκιο στεγαστικού δανείου με κυμαινόμενο επιτόκιο που ίσχυε, σύμφωνα με το στατιστικό δελτίο της Τράπεζας της Ελλάδος, κατά τον τελευταίο μήνα για τον οποίο υφίσταται μέτρηση.
Ο δικηγόρος του ζευγαριού, Κωνσταντίνος Κοπατσάρης, τονίζει στην «Εφ.Συν.» ότι «υπάρχουν και γενναίοι δικαστές όπως η συγκεκριμένη πρωτοδίκης που τόλμησε και αποφάσισε το ορθό με την παραπάνω απόφαση που δημιουργεί δεδικασμένο και βάζει “φρένο” στην επικείμενη πιλοτική δίκη του Αρείου Πάγου», εκτιμώντας ότι πρόκειται για την πρώτη οριστική απόφαση για τόκο στη μηνιαία δόση. Φέρνει ως παράδειγμα τόκο για δόση 100 ευρώ: Τόκος (που βάσει της ΤτΤ διαμορφώνεται στα 4,1%/12)×100= 0,0034166667×100 = 0,30 ευρώ επιτόκιο.
«Δανειολήπτες είναι σε απόγνωση, γιατί αντί να ελαφρυνθούν και να διασώσουν την πρώτη τους κατοικία βρίσκονται στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Τα funds τούς λένε τηλεφωνικά για 5, 10, 20 χιλιάδες ευρώ επιβάρυνση. Μετά έρχονται οι επιστολές και αν δεν μπορούν να καταβάλουν τρεις συνεχόμενες μηνιαίες δόσεις, το σπίτι βγαίνει σε πλειστηριασμό από τα funds, που είναι οι ίδιες οι τράπεζες. Στεγάζονται σε ίδια κτίρια. Στη Θεσσαλονίκη στο κτίριο της Aplha επί της Δωδεκανήσου στον πέμπτο όροφο βρίσκεται η cepal. Στη Λέοντος Σοφού μαζί με τη Eurobank στεγάζεται η doValue» καταγγέλλει ο ίδιος και επισημαίνει πως μέχρι και ο Αστικός Κώδικας έχει προβλέψει την προστασία από τυχόν τόκους που υπολογίζονται αυθαίρετα.
«Ο Ντράγκι ως διοικητής της ΕΚΤ είχε καλέσει τις τέσσερις συστημικές τράπεζες να μην προβαίνουν σε ανακεφαλαιώσεις με λεφτά του ελληνικού λαού. Η γειτονική Ιταλία έχει ξεπεράσει το θέμα των ληστρικών επιτοκίων. Εβγαλε νόμο που δεν τόλμησε η Ελλάδα επιτρέποντας στους δανειολήπτες να αγοράζουν δάνεια που “κοκκίνισαν”. Στη χώρα μας έχουν πουληθεί δάνεια στο 10% της αξίας χωρίς ο δανειολήπτης να έχει δικαίωμα να πράξει το ίδιο», πρόσθεσε ο δικηγόρος.
Το ίδιο νομικό σκεπτικό υπέρ των δανειοληπτών έχει γίνει δεκτό σε πολλές δικαστικές αποφάσεις επί της αίτησης ερμηνείας. Για παράδειγμα, το Μονομελές Πρωτοδικείο Πειραιά δικαίωσε πριν από έναν χρόνο δανειολήπτρια που καλούνταν να πληρώσει 928 ευρώ δόση, αυξημένη κατά 70% (!), ερμηνεύοντας το διατακτικό απόφασης του πρώην Ειρηνοδικείου Νίκαιας κατά το ότι το επιτόκιο θα υπολογίζεται στην εκάστοτε μηνιαία δόση.
Χαρακτηριστική η περίπτωση άλλης δανειολήπτριας, ενταγμένης στον Ν. Κατσέλη, απόλυτα συνεπούς στην εμπρόθεσμη καταβολή των δόσεων που είχε ορίσει το Ειρηνοδικείο Αθηνών, αλλά εγκαλούνταν τον Ιούλιο του 2024 από fund για εκπρόθεσμες οφειλές, χωρίς να της έχει σταλεί έγγραφο που να ορίζει άλλο ποσό δόσης από εκείνο της δικαστικής απόφασης. Εδώ και ενάμιση χρόνο έχει στείλει εξώδικο ζητώντας εξηγήσεις αλλά μέχρι σήμερα δεν έχει λάβει καμία απάντηση. Σταμάτησαν όμως οι τηλεφωνικές οχλήσεις στις οποίες επίσης ζητούσε διευκρινίσεις αλλά δεν έπαιρνε απάντηση.
Η Ενωτική Πρωτοβουλία κατά των Πλειστηριασμών καλεί σε διαμαρτυρία έξω από τον Άρειο Πάγο την ερχόμενη Πέμπτη
Ανθρωποι με προβλήματα υγείας, άνθρωποι άνεργοι και φτωχοί, που επλήγησαν ή και καταστράφηκαν στην κρίση, όσοι πολίτες μπόρεσαν να σηκώσουν το δικαστικό βάρος και πληρούσαν τους όρους του Νόμου Κατσέλη -σε αντίθεση με μικροεπαγγελματίες και ελεύθερους επαγγελματίες που επίσης χτυπήθηκαν αλλά έμειναν εκτός- παραμένουν επί ξύλου κρεμάμενοι. Τόσο υπερχρεωμένοι δανειολήπτες όσο και δικηγόροι εκφράζουν φόβους για αρνητική κρίση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου, ύστερα από την απόφαση-express του 2023 με την οποία επέτρεπε στους servicers να βγάζουν σε πλειστηριασμό πρώτες κατοικίες για λογαριασμό των funds (Βλ. «700.000 υπό “αναγκαστική εκτέλεση”», 10.2.2023).
«Δεν πρέπει να ακολουθηθεί η τραπεζική πρακτική, η οποία έχει άλλο τρόπο υπολογισμού, τοκοχρεωλυτικό, με βάση ενιαία ράντα που εφαρμόζουν και που ξέρουν μόνον αυτοί. Δεν μπορεί να υπολογιστεί ούτε μαθηματικά, συν το ότι μπορεί να υπάρχει κρυφή χρέωση της εισφοράς, των επιτοκίων, των τόκων υπερημερίας κ.λπ.» σχολιάζει στην «Εφ.Συν.» η δικηγόρος Λυδία Δράμπα, που έχει δημιουργήσει ψήφισμα συγκέντρωσης υπογραφών. Σε αυτό τονίζεται πως προκειμένου να επιτευχθεί η συμμόρφωση funds, servicers και τραπεζών πρέπει η κυβέρνηση να θεσμοθετήσει υψηλά πρόστιμα σε περίπτωση παράβασης της εκάστοτε απόφασης ή να τροποποιήσει το επίμαχο σημείο του νόμου προσθέτοντας τις λέξεις «επί της δόσης».