«Το Φως στα Μάτια των Άλλων» Βασίλειος Α.Τάτσης

Ιδιωτική Έκδοση 2023 σελ.147
«Υπάρχουν τρόποι να ξεφύγεις.
Και κάπου υπάρχει ένα φως.
Μπορεί να μην είναι πολύ δυνατό, αλλά διώχνει το σκοτάδι ».
~CharlesBukowski
Τι γίνεται με τις απαγορευμένες απολαύσεις, όπως είναι η ανάγνωση ενός βιβλίου; Τι είναι αυτό που ωθεί κάποιον να γράψει ένα βιβλίο; Ποια εσωτερική του ανάγκη ικανοποιεί; «Γράφω γι΄ αυτά που με βοηθούν να ζήσω, για τα στηρίγματά μου, γι΄ αυτά τα πρόσωπα και τα τοπία τα οποία ομορφαίνουν τη ζωή μου και με κάνουν να ελπίζω και να ονειρεύομαι…», λέει ο Βασίλης Τάτσης. «Η αλήθεια είναι ότι μπορεί να είμαι μοναχικός, εν τούτοις νιώθω ότι κάποιοι άνθρωποι με ΣΚΕΦΤΟΝΤΑΙ και με εκτιμούν γι αυτή τη στάση της ζωής μου. Υπάρχουν ακόμη κάποιοι άνθρωποι που αναγνωρίζουν τη σημασία εκείνης της φωνής που είναι χαμηλή κι ευαίσθητη στους σημερινούς αδειοδρόμους (εισαγωγή) κι αυτοί νομίζω πως είστε εσείς με τους οποίους έχω μια επικοινωνία που μπορεί να είναι μυστική, είναι όμως και αληθινή. Γράφει, και μέσα από τη διαρκή παρατήρηση της συμπεριφοράς των προσώπων- ηρώων του, από τις επαναλαμβανόμενες διορθώσεις του κειμένου, από την ανάλυση κάποιων φράσεων γραμμένες από τον ίδιο, οι οποίες νοηματοδοτούν τη ζωή γενικά αλλά και τη δική του ζωή, συνειδητοποιεί ότι συνολικά η διαδικασία της γραφής, είναι ο δικός του τρόπος να ζει».
Ομόνος δρόμος τελικά είναι η τέχνη, γιατί διευρύνει, διαστέλλει τόσο τη στιγμή, τόσο τη ζωή που σου δίνει την ψευδαίσθηση πως καίτοι ακινητεί έχει ζωή παντοτινή…
Πώς γεννιέται μια φιλία; Ξάφνου μια σπίθα ανάβει στο βλέμμα κάποιου αγνώστου και κάτι έχει αλλάξει μέσα σου και νιώθεις ότι το πρόσωπο που μόλις τώρα αντίκρισες μπορεί να σημαδέψει τη ζωή σου.Αλλά το πιο συναρπαστικό είναι να βλέπεις αυτό το άγουρο συναίσθημα να δένει μέρα με τη μέρα, σαν τον καρπό στο δέντρο⋅ να ωριμάζει και να βαστάει ως τον θάνατο – πέρα και από τον θάνατο. Μαντεύεις πως ο άλλος έχει να σου χαρίσει κάτι πολύτιμο για σένα – ίσως και να πάρει από εσένα. Δεν έχετε όμοιες αναμνήσεις, ούτε όμοιο χαρακτήρα, ούτε όμοια παιδεία – διαφέρετε και διαφωνείτε σε πολλά κι είσαστε και οι δύο πεισματάρηδες. Αδιάφορο: «εις τον πάτο της εικόνας» διακρίνετε αχνά κάτι βαθύτερο που μέλλει να σας συνδέει πια διά βίου.
Έτσι ανακαλούμε τη συνάντηση του Βασίλη Τάτση κυρίως με τους φίλους τουαπό την εφημερίδα «Ταχυδρόμος της Άρτας».Η ώρα είχε σημάνει να συνομιλήσει ως τεχνίτης του λόγου με τον αρθρογράφο, τον ιστοριοδίφη, τον βιβλιοφάγο, τον Δάσκαλο, τον κινηματογραφιστή , τον τεχνίτη της εικόνας,τον αστυνόμο κ.α., γράφοντας μικρά δοκίμια-διαμαντάκια, που περιέχονται σ’ αυτόν τον τόμο, με τίτλο «Το Φως στα Μάτια των Άλλων». Κι όχι μόνο για να προσφέρουμε στον ακριβό μας φίλο ένα μικρό αντίδωρο για την ατίμητη προσφορά του στην αυτογνωσία μας⋅ούτεμόνογιαναχαρίσουμετοναδελφικόμαςδιάλογο στους αναγνώστες , με την προσδοκία να τον μοιραστούν μ’ εμάς, για να τον προχωρήσουν σε νέα μονοπάτια. Αλλά και γιατί, σκύβοντας, με όση προσήλωση και αγάπη ήμαστε ικανοί να δώσουμε στο έργο του φίλου μας, καταφέραμε να φωτίσουμε, να εμβαθύνουμε και να ανανεώσουμε ανέλπιστα το δικό μας έργο. Και τι σημαίνει τελικά αυτό αν όχι πως έτσι γνωρίσαμε λίγο καλύτερα τον εαυτό μας ; Ας θυμηθούμε τον λόγο του Πλάτωνα: Και ψυχή ει μέλλει γνώσεσθαι αυτήν εις ψυχήν αυτή βλεπτέον (= κι η ψυχή, αν της μέλλεται να γνωρίσει τον εαυτό της, σε ψυχή πρέπει να κοιτάζει).Αυτό είναι το έργο και το δώρο της φιλίας…
Να τι είδους δωρεές προς τον πολιτισμό μας χρειαζόμαστε σ’ αυτά τα χρόνια της γενικευμένης λήθης.
Το βιβλίο του Βασίλη Τάτση «Το Φως στα Μάτια των Άλλων» ,είναι τριάντα τέσσερα συγκλονιστικά κείμενα, τριάντα τέσσερες μικρές ιστορίες ,τριάντα τέσσερα κείμενα μπονσάι,που σε κάθε κείμενο προσπαθεί να στείλει τα μηνύματα : για την αξία του βιβλίου και τους κινδύνους της εποχής, για την αξία της αρθρογραφίας, για την μαγεία της εικόνας, για τους Πόντιους, για τους Αστυνομικούς που δεν είναι όλοι “μπάτσοι”,για τη μνήμη, την φιλία, την συντροφικότητα ,την σεμνότητα, την μίμηση των προτύπων, των αγνών χαρακτήρων ,την παιδική ηλικία, την ανάγκη επιστροφής στις ρίζες…
Το βιβλίο αυτό είναι ένα υβρίδιο μυθοπλασίας, ποιητικών, βιογραφικών και δοκιμιακών κειμένων, σε τριάντα τρία συν ένα λοξά κεφάλαια-«πορτρέτα» προσωπικοτήτων και αφανών επιδραστικών προσώπων .
Πατρίδα είναι η παιδική ηλικία .Πατρίδα είναι ο τόπος καταγωγής. Δεν αγαπάς όμως έναν τόπο μόνο για την ομορφιά του ,πάντα τον συνδέεις με ανθρώπους. Έτσι, ο Βασίλη Τάτσης , είχε την τύχη εκτός από τον ευλογημένο και ήρεμο τόπο της Άρτας και της αγαπημένης του Γραμμενίτσας , να συναντήσει εκεί ανθρώπους, που αγαπούσαν και αφιέρωναν τον χρόνο τους σε ποικίλες πολιτιστικές ,πολιτισμικές ,αθλητικές και κοινωνικές δραστηριότητες .Τα πρόσωπα του βιβλίου είναι όσα ήρθαν πρώτα στο μυαλό του συγγραφέα μέσα από μία ευρύτερη παρέα «φίλων» με τους οποίους ο συγγραφέας σχετίζεται από παλιά, τον συγκινούν ποικιλοτρόπως και τον συντροφεύουν φανταστικά αλλά πιο πραγματικά από πολλές πραγματικές πραγματικότητες.
Ο τρόπος προσέγγισης του συγγραφέα δεν είναι επιστημονικός , είναι όμως ποιητικός. Επιθυμεί μέσα από τις μικρές του ιστορίες να αναρωτηθεί , να μάθει τι συμβαίνει γύρω του και εντός του ,τι συμβαίνει σε αυτή την χώρα ,ποιες είναι οι εγγραφές και ποιες είναι οι ταυτότητές μας, ξεκινώντας από το προσωπικό και φτάνοντας στο συλλογικό. Με την βοήθεια των αναμνήσεων του δεν αναπολεί ,ούτε εξιδανικεύει , αλλά ξαναγράφει τον εαυτό του. Πλέκει τις διηγήσεις του με πληροφορίες ιστορικές και κινηματογραφικές, ποδοσφαιρικές και φιλοσοφικές, αρχειακές γνώσεις και μνήμες που δημιουργούν μια απόκοσμη ,μεταφυσική ατμόσφαιρα που ενώνει το τώρα της αφήγησης με κάτι αιώνιο και ίσως εξωπραγματικό.
Με το νυστέρι του ο συγγραφέας ανατέμνει σε κάθε σελίδα πρόσωπα υπαρκτά ,πρόσωπα της «διπλανής πόρτας», που στήριξαν και ομόρφυναν τη ζωή του συγγραφέα με τη λάμψη τους. Είναι πρόσωπα που δεν τους φωτίζει το πρόστυχο φως/της δημοσιότητας/- τους φωτίζει ένα μικρό εσώτερο φως ,/ το δικό τους, λέει ο Ν.Ξυδάκης. Είναι πρόσωπα που προέρχονται από διαφορετικούς «χώρους» και έχουν μεγάλες «αποστάσεις» μεταξύ τους, αλλά τα πρόσωπα αυτά τα συνδέουν κάποιοι πολύ βαθύτεροι δεσμοί. Είναι πρόσωπα που με το βλέμμα τους υμνούν τα μικρά- μεγάλα της ζωής που είναι γεμάτα φως…
Είναι άνθρωποι που διαλύουν τις συννεφιές μας και είναι απλά ανεκτίμητοι…
Είμαστε άνθρωποι όσο είμαστε συνάνθρωποι…
Για να γίνεις δυνατός πρέπει να εξουσιάζεις τον εαυτό σου (γένοιο οίος εσσί μαθών)…
Πρόκειται για ένα βιβλίο για τη ζωή και το νόημά της, για τον ήχο της μνήμης, για έναν κόσμο καλύτερο, για την ανάγκη επανάκτησης του χαμένου παραδείσου, για την ουτοπία ,για τον αρχέγονο ήχο του αιώνιου ταξιδευτή, για τη σημασία των βιβλίων, της ποίησης, της διάσωσης του Αμβρακικού, της ιστορίας, της εικόνας, της φωτογραφίας, της δημοσιογραφίας, της αρχαιολογίας, της αρθρογραφίας εφημερίδων και περιοδικών, του ποδοσφαίρου,για τη δυνατότητα απόδρασης από κάτι δεδομένο, όχι απαραίτητα δυσάρεστο αλλά το οποίο δεν αποτελεί προσωπική επιλογή, για το φως και το σκοτάδι της ύπαρξης, για τη χαμένη αθωότητα και τις μεταμορφώσεις τις οποίες υφίσταται ένας άνθρωπος στη διάρκεια της ζωής του.
Σήμερα οι καιροί έχουν αλλάξει. Διανύουμε περίοδο μονοφωνίας, συμμόρφωσης και σιδερωμένων ιδεών. Ακόμη και ό,τι εμφανίζεται ως αιρετικό και ανορθόδοξο είναι ένα κραυγαλέο, αλλά ανούσιο προϊόν ενός ναρκισσιστικού εγώ. Η εποχή μας θέλει άλλου είδους επιδραστικά πρόσωπα. Λέγονται ινφλουένσερς. Η διερώτηση, η σοβαρή αμφισβήτηση, η ανεξάρτητη σκέψη και κριτική είναι παρωχημένα πράγματα…
Στον Βασίλη Τάτση του αρέσει ο ρόλος του ελεύθερου σκοπευτή, του μοναχικού καβαλάρη, δεν μασά τα λόγια του και δεν χαϊδεύει αυτιά, ιδίως γαϊδουρινά, νωθρά και υψηλά ιστάμενα. Είναι πολύ κακό να τα κάνει αυτά στον δημόσιο χώρο. Τώρα, το τι πιστεύειαυτός για τον εαυτό του μικρή σημασία έχει, αλλά δεν νομίζει πως αυτοί που τον γνώρισαν θα τον χαρακτήριζαν κακό άνθρωπο. Πολλές φορές μάλιστα υπήρξε καλός σε μεγάλο βαθμό . Μπορεί όμως πράγματι να γίνει κακός και μάλιστα να το χαρεί, όταν έχει να κάνει με επηρμένους βλάκες και ψευτοδιανοούμενους. Η MaeWest έλεγε πως όταν είναι καλή είναι πολύ καλή, αλλά όταν είναι κακή είναι καλύτερη. Ισχύει και για αυτόν σε κάτι τέτοιες περιπτώσεις.
Οφιλόλογος Βασίλης Τάτσης είναι φιλοπερίεργος και φιλέρευνος, φιλομαθής και φιλαλήθης,πολύ ταλαντούχος και με απαράμιλλη σπιρτάδα.Διακρίνετε για τις εύστοχες και έντιμες απόψεις του, το χιούμορ και το ανεξάρτητο πνεύμα του. Θα μπορούσε να γινότανε ένας επιδραστικός σύγχρονος στοχαστής στη χώρα μας.
Ανάγλυφα περνάνε από τις σελίδες του βιβλίου του, πρόσωπα όπως : ο Θωμάς, ο Γιώργος Κηρύκου, ο Άγγελος, ο Γιώργος Νταλάρας, ο Δημήτρης Παντερμανλής, ο Μανόλης Ανδρόνικος, ο Μπαράκ Ομπάμα, ο Σταύρος Θεοδωράκης, ο Βασίλης Γκανιάτσας, ο Τάκης Ντάλας, ο Νίκος Λάμπρου, ο Γιώργος Τσαφούλης, ο Γιώργος Δεληκάρης, ο Νικόλαος Βασιλείου, ο Δήμος Καλδής, ο Λάμπρος Σκούρας, ο Βασίλης Σ., ο Γιώργος, ο Πέτρος κι ο Σταύρος, ο Ιωάννης Νύχτης, ο μάστρο-Σπύρος, ο «Μπόζος» κ.α.
Υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι, λέει ο Βασίλης Τάτσης, που μοιάζουν με εκείνες τις μεγάλες λιακάδες μέσα στο καταχείμωνο.Υπάρχουν κάποιοι φίλοι που το φως τους εν τη σκοτία φαίνει ,κι επειδή η καλοσύνη τους φτάνει στο μπόι του ήλιου, μπορούν να γονατίσουν «ίνα άρωσιν τον σταυρόν αυτού»,επανορθώνοντας τις δικές μας παραλήψεις .Και υπάρχουν και κάποια μαθήματα που δεν τα μαθαίνει κανείς με τις λέξεις των βιβλίων αλλά με τις πράξεις της ζωής, γιατί είναι άγραφοι νόμοι : «πατρίδα είναι τα πρόσωπα των συγχωριανών μας ,κι αν τα χάσουμε είμαστε παντού ξενιτεμένοι»…
Πάντα το βλέμμα του άλλου που μας κοιτάζει με νόημα είναι ένα ζητούμενο για την ανθρώπινη φύση. Το βλέμμα του άλλου μας βοηθάει να βρούμε τις δικές μας αλήθειες. Να βγάζουμε κι εμείς προς τα έξω την καλή πλευρά του εαυτού μας. Αρκεί αυτό το βλέμμα να μην έχει το ύφος κάποιου κριτή αλαζόνα ,αλλά το περιεχόμενο, την κατανόηση και το ενδιαφέρον του συντρόφου και του σηματωρού…
Με μια σειρά κειμένων που εκτείνονται σε μια μακρά περίοδο, το έργο αυτό ξεδιπλώνει τη μαγεία του, καλώντας τους αναγνώστες να γνωρίσουν τα πρόσωπα που προβάλλουν μέσα από τις σελίδες του με τρόπο γλαφυρό και ανεξίτηλο.
Το βιβλίο αυτό αφηγείται τη ζωή απλών ανθρώπων και επωνύμων, που μέσα από τον πόνο, την αγωνία και τη συνεχή προσπάθειά τους κατέκτησαν τη συντροφικότητα, την σεμνότητα, την φιλία,την ανθεκτικότητα και τη γενναιότητα.
Ο λόγος του Βασίλη Τάτση είναι λόγος καθαρός. Λόγος βαθύς ,λόγος αποκαλυπτικός, λόγος οξυδερκής και σαρκαστικά αληθινός.
Βαθιά συγκινητικά αυτά τα κείμενα ,που μας οδηγούν σε ένα πνευματικό ταξίδι προς τη λύτρωση, την φιλία, την συντροφικότητα, την αλληλεγγύη, την αγάπη και, κυρίως, την ελπίδα.
Ένα ώριμο και συγκινητικό σύνολο κειμένων, με υποδειγματική πρόζα.
Ένα βιβλίο εξαιρετικό, που μας παραδίνει ένα αξέχαστο μάθημα ζωής.
Ιδού ένα έργο πολυδιάστατο, που τώρα μόλις αρχίζουμε να υποψιαζόμαστε το μέγεθος του και προπαντός τις εσωτερικές σχέσεις που συνδέουν τις διαφορετικές ενσαρκώσεις του.
Ένα λογοτεχνικό νοκάουτ. Πράγματι· και, συνάμα, ένας κεραυνός σε slowmotion!
Διαβάστε το.
Ο Βασίλειος Α.Τάτσης γεννήθηκε στη Γραμμενίτσα το 1956. Αποφοίτησε από τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και υπηρέτησε ως φιλόλογος σε πολλά Γυμνάσια και Λύκεια της Πατρίδας μας. Αρθρογραφεί επί σειρά ετών σε εφημερίδες και περιοδικά του τοπικού Τύπου, ιδιαίτερα στην εφημερίδα «Ταχυδρόμος». Άλλο βιβλίο του «Μικρή Πατρίδα» είναι μια οφειλή στο χωριό του, που τον γέννησε, τον ανέθρεψε και τον σπούδασε.
Γράφει : Ο Κώστας Τραχανάς