Του ΧΡΗΣΤΟΥ ΜΕΓΑ*
Στην οικονομική κρίση 2008-2018 οι πλούσιοι έγιναν αφόρητα πλουσιότεροι και οι πιο αδύναμοι δραματικά φτωχοί. Τώρα με την πανδημία το σχίσμα είναι (περισσότερο) εσωτερικό. «Σκίστηκε στα δύο» ο κόσμος της εργασίας.
Από τη μία έχουμε τους ρομποτικούς, τους βιολόγους γιατρούς, τους προγραμματιστές, την 4η βιομηχανική επανάσταση και την τεχνητή νοημοσύνη και από την άλλη τους εργάτες χαμηλής εξειδίκευσης. Μέσα σε αυτό το χάσμα, ειδικά για την Ελλάδα, κινδυνεύουν να πέσουν οι εργαζόμενοι στον τουρισμό, τους λιγνίτες, την οικοδομή. Στο χείλος του γκρεμού είναι γαντζωμένοι οι νοσηλευτές, οι σεκιουρητάδες, οι υπάλληλοι στο «Βοήθεια στο Σπίτι».
Η Εργασία, και κυρίως οι υπηρεσίες όπου είναι στραμμένη η ελληνική παραγωγή, δέχεται τεράστιο πλήγμα. Και η εμπιστοσύνη δεν πρόκειται να αποκατασταθεί, ενόσω απαιτείται νέος πλούτος (εισοδήματα από εργασία) προκειμένου να ταξιδέψει ο πολίτης, ο τουρίστας ενδεχομένως θα φοβάται -για καιρό- να μπει σε αεροπλάνο, το οποίο ελέγχεται για τη μεγάλη και απότομη διασπορά του κορονοϊού…
Το χάσμα αυτό είναι πρωτίστως οικονομικό. Δυο δις χάθηκαν στην καραντίνα από τις οικογένειες, άλλα δύο θα χάσουν οι εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα από την 4μηνη (15/6-15/10) μείωση των αποδοχών έως 20%, 270.000 χαμένες θέσεις εργασίας (και ανεργία ξανά στο 22%) σημαίνουν 4 δις απώλειες για τους μισθωτούς. Η μείωση των εσόδων του ΕΦΚΑ (κλάδος μισθωτών) κατά 32% τον Απρίλιο σημαίνει ότι σε ετήσια βάση μπορεί να χαθούν από τις τσέπες των μισθωτών πάνω των 10 δις ευρώ…
Όμως το πρόβλημα της κατάρρευσης της Εργασίας είναι και Κοινωνικό. Η αποξένωση από την εργασία, μετά την τεράστια κρίση απασχόλησης την περασμένη δεκαετία, θα καταστρέψει εξειδικεύσεις, θα υπονομεύσει τα μελλοντικά ασφαλιστικά δικαιώματα.
Και τέλος θα καταστεί και πολιτικό πρόβλημα, αν δεχθούμε ότι οι ταραχές στις ΗΠΑ ναι μεν πυροδοτήθηκαν από τον θάνατο του Φλόιντ, αλλά υπάρχει υποκείμενο… οικονομικό νόσημα: η ανεργία και η βίαιη φτωχοποίηση εν μέσω πανδημίας σε μια χώρα όπου όποιος δεν εργάζεται καθημερινά, δύσκολα έχει τα αναγκαία να επιβιώσει. Όπου η τοξικότητα του κορονοϊού συνυπάρχει με την ταξικότητα της οικονομίας…
Αυτό το χάσμα πρέπει να γεμίσει. Και μπορεί ευθύς να μην φυτρώσουν άνθη όπως θέλει ο ποιητής, σίγουρα όμως πρέπει να υπάρξουν σωστικές παρεμβάσεις:
-Πλήρης επιδότηση ασφαλιστικών εισφορών στους χαμηλής εξειδίκευσης εργαζόμενους.
-Κάθε μακροχρόνια άνεργος (500.000) και τουλάχιστον ένα μέλος κάθε άνεργης οικογένειας (300.000) να λάβει Voucher 2ετούς απασχόλησης στα ύψος του επιδόματος ανεργίας (ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης).
-Αναβίωση όλων των περσινών συμβάσεων εποχικής απασχόλησης (αναδρομικά από τον περασμένο Απρίλιο και αναλόγως της ημερομηνίας πρόσληψης την άνοιξη του 2019) και στη συνέχεια η αναστολή των εν λόγω συμβάσεων μέχρι την λειτουργία των επιχειρήσεων, με καταβολή του σχετικού επιδόματος.
-Αναγνώριση του συγκεκριμένου χρόνου «αναστολής» ως χρόνο ασφάλισης και υπολογισμού για την επιδότηση ανεργίας.
Αν δε καλυφθεί το χάσμα της απασχόλησης, οι οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές «ουρές» του προβλήματος θα τρέξουν και το 2021. Αλήθεια: τι επίδομα ανεργίας θα λάβουν το χειμώνα οι εργαζόμενοι στο τουριστικό κύκλωμα όταν το υπουργείο Εργασίας έθεσα σαν προϋπόθεση τα 50 ένσημα φέτος το καλοκαίρι. Και πόσα ξενοδοχεία θα λειτουργήσουν τουλάχιστον δύο μήνες ώστε το φθινόπωρο να επιδοτηθούν 300.000 άνεργοι;
Στην συγκυρία πρέπει να προσέξουμε το Ταμείο Αποκατάστασης και τα 22,5 δις που πιθανολογείται ότι θα λάβει η χώρα (από τα 500 δις των καθαρών μεταβιβάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής). Και μπορεί αυτά τα χρήματα να είναι τα μισά (5 δις το χρόνο) απ’όσα θα χάσουν στην εκκίνηση της νέας κρίσης οι μισθωτοί, όμως από τον τρόπο που θα μοιραστούν, θα κριθεί εάν μπορεί να μεγαλώσει η οικονομική πίτα…
Για παράδειγμα, Κομισιόν και κυβέρνηση ευνοούν την απ ευθείας ενίσχυση ιδιωτικών επιχειρήσεων (π.χ. αεροπορικών εταιρειών) για να μην καταρρεύσουν. Χωρίς κρατικοποίηση-εθνικοποίηση. Ούτε καν διορισμένα μέλη (με δικαίωμα ψήφου) στα Διοικητικά Συμβούλια.
Έτσι προκύπτουν τα συναφή ερωτήματα:
α/Τι πρόβλεψη θα υπάρξει για τις πολύ μικρές ελληνικές επιχειρήσεις (οι οποίες δημιουργούν και την πολυπόθητη απασχόληση), οι οποίες δεν έχουν καν μετοχές να εκχωρήσουν;
β/Θα υπάρξουν αντίστοιχες παρεμβάσεις στον αγροτικό τομέα (όπου προβλέπονται μόλις 15 δις ευρώ για ολόκληρη την Ε.Ε.), ενώ τα εισόδημα στην Ελλάδα καταρρέει λόγω μη αφίξεων στον τουρισμό και το κλείσιμο της εστίασης (κοτόπουλο, χοιρινό, φέτα, πατάτα κ.α.);
γ/Η ενίσχυση της απασχόλησης θα περιοριστεί στο δάνειο του 1,4 δις ευρώ (sure) και θα κατευθυνθεί σε διορισμούς εκτάκτων στο δημόσιο; και
δ/Αν είναι έτσι και τα λεφτά πέσουν με το… αεροπλάνο πάνω στους ιδιωτικούς θεσμούς, όπως αποκαλούν εσχάτως τις μεγάλες επιχειρήσεις, γιατί να μην πέσουν και στις εργατικές οικογένειες; Όταν οι εταιρείες παίρνουν χρήματα από το λεφτόδεντρο, όλοι καταλαβαίνουν ότι δεν υπάρχουν πια «λαϊκίστικα» αιτήματα…
Ο Χρήστος Μέγας είναι Δημοσιογράφος, γραμματέας του Τομέα Εργασίας του ΚΙΝΑΛ
—
Χ.Μ.