Γράφει η Κατερίνα Σχισμένου
Την Δευτέρα 19 Μαΐου 2025, στη Βίγλα Άρτας, τιμήσαμε τις 353.000 ψυχές των Ποντίων που εξοντώθηκαν, ξεριζώθηκαν και σιώπησαν βίαια. Δεν χάθηκαν μόνο σώματα. Χάθηκε γλώσσα, τραγούδι, πίστη, ταυτότητα. Γιατί μια γενοκτονία δεν αφορά μόνο τους νεκρούς· αφορά κι εκείνους που έζησαν για να θυμούνται.
Ο πόνος των Ποντίων δεν τελείωσε με τον διωγμό. Ξεκίνησε απ’ τον Καύκασο, συνεχίστηκε στο Καζακστάν, και έφτασε τελικά στην Ελλάδα – σε μια πατρίδα που αρχικά τους κοίταξε με καχυποψία. Που δεν τους περίμενε με ανοιχτές αγκαλιές, αλλά με δυσπιστία. Κι όμως, αυτοί οι άνθρωποι μετέτρεψαν την προσφυγιά σε ρίζωμα. Έστησαν σπίτια σε λάσπες, έσπειραν γη που δεν έδινε τίποτα, έκαναν τον πόνο πολιτισμό.
Έτσι γεννήθηκε και το χωριό της Βίγλας. Το 1957, οικογένειες Ποντίων εγκαταστάθηκαν εδώ μετά από δεκαετίες περιπλάνησης και διωγμών. Ήρθαν από την Τραπεζούντα, τη Σαμψούντα, τη Γακρά, τον Καύκασο. Η ζωή σκληρή, χωρίς φως, χωρίς νερό, χωρίς τηλέφωνο. Όμως έμειναν. Κι όχι μόνο έμειναν – έκτισαν σχολεία, παιδικούς σταθμούς, ίδρυσαν τον Ποντιακό Σύλλογο «Οι Πρόσφυγες» το 1982, κι άφησαν αποτύπωμα ισχυρό.
Ο πολιτισμός των Ποντίων είναι βαρύς, πολυκύμαντος και – δυστυχώς – ακόμη πληγωμένος. Γιατί η γενοκτονία δεν ήταν ατύχημα. Ήταν οργανωμένο σχέδιο εξόντωσης: με πορείες θανάτου, τα διαβόητα Τάγματα Εργασίας, βασανιστήρια, πείνα, βιασμούς. Και, πάνω απ’ όλα, με μια σιωπή που παραμένει πεισματικά παρούσα.
Υπάρχει γνώση και αναγνώριση; Ζητάμε αναγνώριση. Γιατί χωρίς αναγνώριση, η ιστορία κινδυνεύει να ξαναγραφτεί και πάλι τραγικά σε τόσο σκοτεινές εποχές που ζούμε.
Η Βίγλα σήμερα είναι ζωντανή απόδειξη πως ο ξεριζωμός δεν σκοτώνει τον πολιτισμό, αν υπάρχει μνήμη. Κι εμείς, όσο θυμόμαστε, αντιστεκόμαστε.
Ακολουθήστε το arta2day.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις