Τα υγρά καύσιμα «καίνε» πλέον τους προϋπολογισμούς των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών. Οι τιμές έχουν εκτοξευθεί σε ετήσια βάση από 23,08% έως 38,76%, αυξάνοντας δραματικά το κόστος παραγωγής και λειτουργίας και αφαιρώντας ένα πολύ σημαντικό ποσό από το διαθέσιμο εισόδημα των Ελλήνων.
Οι αυξήσεις στα καύσιμα αποτυπώνονται, βεβαίως, στα βασικά μεγέθη του πληθωρισμού, ο οποίος αναμένεται να ανακοινωθεί από την ΕΛΣΤΑΤ και να διαμορφωθεί σε πολύ υψηλά επίπεδα, καθώς έχει αρχίσει να ενσωματώνει το κύμα ακρίβειας που σαρώνει τη χώρα από το φθινόπωρο.
Η καταγραφή των τιμών στα υγρά καύσιμα είναι ενδεικτική του μεγάλου πλέον προβλήματος, ενώ οι προβλέψεις για το επόμενο διάστημα κάθε άλλο παρά ευοίωνες είναι. Για παράδειγμα, παράγοντες της αγοράς δεν μπορούν να αποκλείσουν η τιμή της αμόλυβδης βενζίνης να αγγίξει τα 2 ευρώ το λίτρο στην Αθήνα και πολύ παραπάνω στις νησιωτικές και σε άλλες περιοχές της χώρας.
Χαρακτηριστικά, ήδη οι μέσες τιμές της απλής αμόλυβδης έκλεισαν τον Ιανουάριο πανελλαδικά στα 1,824 ευρώ το λίτρο. Η αμόλυβδη 100 οκτανίων έχει φτάσει τα 1,969 ευρώ, το ντίζελ κίνησης τα 1,566 ευρώ, το πετρέλαιο θέρμανσης τα 1,228 ευρώ και το υγραέριο κίνησης τα 1,038 ευρώ.
Πρόκειται για πολύ σημαντικές αυξήσεις σε σύγκριση με πέρσι, που πιέζουν ακόμη περισσότερο τον προϋπολογισμό νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Τιμές καυσίμων
Μηνιαία μεταβολή μεταξύ Δεκεμβρίου 2021 – Ιανουαρίου 2022
Αμόλυβδη: 1,824 από 1,746 4,50%
Πετρέλαιο κίνησης: 1,566 από 1,481 5,70%
Υγραέριο κίνησης: 1,038 από 0,994 4,40%
Πετρέλαιο θέρμανσης: 1,228 από 1,128 8,90%
Ετήσια μεταβολή των τιμών καυσίμων
Φέτος Πέρυσι Μεταβολή
Αμόλυβδη: 1,824 1,482 23,08%
Πετρέλαιο κίνησης: 1,566 1,23 27,32%
Υγραέριο κίνησης: 1,038 0,796 30,40%
Πετρέλαιο θέρμανσης: 1,228 0,885 38,76%
Στα υψηλότερα επίπεδα από το 2014 σκαρφαλώνουν ξανά οι τιμές του πετρελαίου, λόγω της πανδημίας αλλά και των εντάσεων μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Η Ευρώπη βρίσκεται ξανά στη μέση, με τις εξελίξεις αυτές να δημιουργούν νέα ανασφάλεια για την παροχή ενέργειας, ανεβάζοντας το κόστος. Είναι ενδεικτικό ότι το ράλι των τιμών του πετρελαίου τον Ιανουάριο του 2022 ήταν το μεγαλύτερο που έχει καταγραφεί τα τελευταία 30 έτη, αφού έφτασε το 17% στο διάστημα των τεσσάρων αυτών εβδομάδων.
Πρόσθετος παράγοντας που οδηγεί σε αυξήσεις, εκτός από τη μεγάλη ζήτηση και τα παιχνίδια των πετρελαιοπαραγωγών χωρών που αρνούνται να ανοίξουν πλήρως τις στρόφιγγες της παραγωγής, είναι και η ενίσχυση του δολαρίου έναντι άλλων νομισμάτων όπως το ευρώ. Η προοπτική για αύξηση των επιτοκίων από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ αρχίζει να ενισχύει το δολάριο, με τις τιμές του μαύρου χρυσού να καθορίζονται παγκοσμίως στο αμερικανικό νόμισμα.
Στην όλη κατάσταση δεν βοηθά και ο καιρός, ο οποίος τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη έχει αυξήσει σημαντικά τις απαιτήσεις για ενέργεια. Οι χαμηλές θερμοκρασίες στις ΗΠΑ και σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, περιλαμβανομένης και της Ελλάδος, ενισχύουν συνεχώς τη ζήτηση για καύσιμα.
Το πετρέλαιο που αποθηκεύεται σε δεξαμενόπλοια μειώθηκε κατά περισσότερο από 20% την περασμένη εβδομάδα, δίνοντας άλλο ένα ακόμη σημάδι μείωσης των αποθεμάτων, σύμφωνα με στοιχεία του Bloomberg.
Ο ΟΠΕΚ και οι σύμμαχοί του όπως η Ρωσία (ΟΠΕΚ+), από την πλευρά τους, κρατούν κλειστά τα χαρτιά τους, δείχνοντας προς το παρόν -τεχνητή κυρίως- αδυναμία να ανταποκριθούν σε προγραμματισμένες αυξήσεις της παραγωγής. Τα μέλη του ΟΠΕΚ+ προχωρούν πλέον σε νέες συνομιλίες για να εκτιμήσουν την κατάσταση, με το σκεπτικό να αυξήσουν την ημερήσια παραγωγή κατά 400.000 βαρέλια.
Ποιοι είναι οι μεγάλοι κερδισμένοι
Μεγάλοι κερδισμένοι εκτός από τον ΟΠΕΚ+ είναι και οι πετρελαϊκές εταιρείες. Καθώς οι οικονομίες συνεχίζουν να ανακάμπτουν από την πανδημία, οι αγορές προϊόντων πετρελαίου παρουσιάζουν μεγάλη κινητικότητα. Τα διυλιστήρια σε όλο τον κόσμο έχουν πλέον ακόμη πιο ισχυρά κέρδη από την παραγωγή αμόλυβδης και άλλων καυσίμων, με τις προοπτικές ζήτησης να σηματοδοτούν τη συνεχιζόμενη ανάκαμψη της αγοράς αυτής.
Πολλά θα κριθούν για τις τιμές της ενέργειας από τις εξελίξεις στην Ουκρανία. Η Ρωσία έχει μεγάλη παρουσία στρατευμάτων κοντά στα σύνορα της χώρας αυτής, αυξάνοντας τους φόβους για εισβολή. Αξιωματούχοι από ΗΠΑ και Ευρώπη έχουν συζητήσει τρόπους αποτροπής της Ρωσίας, που θα μπορούσε να περιλαμβάνει τη αποκοπή από το σύστημα του αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 2, ο οποίος ακόμη δεν έχει αδειοδοτηθεί επίσημα από τη Γερμανία. Ο αγωγός αυτός μπορεί να μεταφέρει μεγάλες ποσότητες φυσικού αερίου από τη Ρωσία προς την Κεντρική Ευρώπη.
Σταϊκούρας: Ανοιχτό το ενδεχόμενο λήψης επιπλέον μέτρων στήριξης
Ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας δήλωσε ότι «η κρίση στην Ευρώπη είναι κυρίως ενεργειακή και εκεί οφείλεται η μεγαλύτερη αύξηση του πληθωρισμού. Έχει κρατήσει περισσότερο από τις αρχικές εκτιμήσεις και έχει μεγαλύτερη ένταση. Εκτιμάται ότι θα διατηρηθεί ο πληθωρισμός στο ίδιο ύψος τους επόμενους λίγους μήνες».
«Έχουμε ήδη αναλάβει μια σειρά πρωτοβουλίες, κι αν δείτε, στο εξωτερικό είναι εφάμιλλες ή πιο γενναίες» πρόσθεσε.
«Θα πρέπει η χώρα να μειώσει, όπως και όλη η Ευρώπη, τα μεγάλα ελλείμματα που δημιουργήθηκαν τα δύο προηγούμενα χρόνια για να αντιμετωπίσουμε την υγειονομική κρίση. Εξαντλούμε όλα τα περιθώρια» σημείωσε ο κ. Σταϊκούρας.
Ο υπουργός άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να ληφθούν και νέα μέτρα στήριξης αν κριθεί αναγκαίο.
«Αν η κατάσταση εξελιχθεί αρνητικά το επόμενο διάστημα, πρέπει η ηγεσία του υπουργείου να έχει γρήγορα αντανακλαστικά για να αντιδράσει έγκαιρα. Οπότε, συνεπής με αυτό που σας απάντησα προηγουμένως, δεν μπορώ να τοποθετηθώ για το ποια θα είναι η εξέλιξη των κρίσεων το επόμενο διάστημα, για να δούμε, ανάλογα με την πορεία εκτέλεσης του Προϋπολογισμού, τι επιπλέον μέτρα πιθανώς θα πάρουμε το μέλλον. Πρέπει να μειώσουμε τα δημοσιονομικά ελλείμματα όμως, θέλω να είμαι σαφής», περιέγραψε ο υπουργός Οικονομικών.